Henryk Rozmiarek, zawodnik, a później trener piłki ręcznej. Urodził się 13 stycznia 1949 r. w Poznaniu. W 1968 r. został absolwentem Technikum Mechanicznego. Tytuł magistra wychowania fizycznego uzyskał w gdańskiej AWF w 1979 r.

Pasję do piłki ręcznej rozwijał pod okiem trenera Aleksandra Wiecanowskiego. Swoje życie zawodowe w zdecydowanej większości związał z poznańskimi klubami, Grunwaldem i Posnanią. W 1969 r. został powołany do kadry narodowej. W reprezentacji Polski, w latach 1971-1980, wystąpił 177 razy. W 1971 r., grając w barwach Grunwaldu, został mistrzem Polski.

Jest do tej pory jedynym piłkarzem ręcznym w historii naszego kraju, który był uczestnikiem trzech kolejnych igrzysk olimpijskich: w 1972 r. (Monachium), 1976 r. (Montreal, brązowy medal) i 1980 r. (Moskwa). W 1974 oraz 1979 r. wraz z drużyną zdobył srebrny medal Pucharu Świata. Grał również w niemieckim klubie sportowym PSV Hannover.

Po zakończeniu kariery sportowej realizował się jako trener w polskich i zagranicznych klubach, w ekstraklasie oraz pierwszej lidze. Trenował zawodników w takich klubach, jak m.in.: PSV Hannover (1982-1986, Niemcy), Nove Helvetia (1989-1990, Grecja), SV Silverstedt Flensburg-Handewitt (1996-1999, Niemcy), Jelfa Jelenia Góra (2000), Sokół Żary (2001-2004), Zagłębie Lubin (2004-2005), ASPR Zawadzkie (2005-2006), AZS Zielona Góra (2006-2008), Piotrcovia Piotrków Trybunalski (2008). Henryk Rozmiarek był również asystentem trenera pierwszej reprezentacji kobiet oraz w latach 2009-2010 trenerem młodzieżowej reprezentacji Polski kobiet. W latach 2013-2014 ponownie pełnił funkcję szkoleniowca Piotrcovii Piotrków Trybunalski.

Odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi; wyróżniony także Tytułem Zasłużonego Mistrza Sportu oraz Medalem za Wybitne Osiągnięcia Sportowe.


Profesor Roman Słowiński urodził się 16 marca 1952 r. w Poznaniu. W 1974 r. ukończył Wydział Elektryczny Politechniki Poznańskiej. W 1977 r. uzyskał tytuł doktora w dziedzinie informatyki, cztery lata później habilitację, a w 1989 r. tytuł profesora. Od 1991 r. zajmuje stanowisko profesora zwyczajnego w Politechnice Poznańskiej.

W 2000 r. otrzymał tytuł doktora honoris causa Faculté Polytechnique de Mons (Belgia), w roku 2001 tytuł doktora honoris causa przyznał mu także senat Université de Paris-Dauphine (Francja). Uniwersytety te należą do wiodących w Europie w dziedzinie informatyki i wspomagania decyzji.

W roku 2004 został członkiem korespondentem, a w 2013 członkiem rzeczywistym Polskiej Akademii Nauk. Od 2011 r. jest prezesem Oddziału Polskiej Akademii Nauk w Poznaniu. Wybrany na przewodniczącego Komitetu Informatyki PAN w kadencji 2016-2019. W 2013 r. został członkiem Europejskiej Akademii Nauk Academia Europea. Jest to prestiżowa organizacja, która wśród swoich członków skupia 52 noblistów.

Profesor jest założycielem i kierownikiem Zakładu Inteligentnych Systemów Wspomagania Decyzji w Instytucie Informatyki Politechniki Poznańskiej, twórcą szkoły naukowej "inteligentnego wspomagania decyzji", która łączy badania operacyjne, inteligencję obliczeniową i nowe technologie informatyczne. Jest m.in. autorem oryginalnej metodyki wspomagania decyzji zwanej dominacyjną teorią zbiorów przybliżonych. Za to osiągnięcie otrzymał w 2005 r. Nagrodę Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej nazywaną polskim Noblem. Ma w swoim dorobku wiele książek i publikacji. Baza naukowa Web of Science donosi o ponad 5100 cytowaniach jego prac.

Za swoją działalność naukową otrzymał liczne nagrody i wyróżnienia, m.in.: Złoty Medal EURO (Association of European Operational Research Societies), nagrodę im. F. Edgewortha i V. Pareto (International Society on Multiple Criteria Decision Making), Nagrodę Naukową Miasta Poznania. Jest także laureatem Nagrody Naukowej Prezesa Polskiej Akademii Nauk za rok 2016.


Józef Stasiński był artystą specjalizującym się w medalierstwie, autorem plakiet, rzeźb, płaskorzeźb i pomników monumentalnych. Urodził się w Poznaniu w 1927 r. Studia rozpoczął w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Poznaniu, a ukończył na Wydziale Rzeźby w warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych w 1954 r. Po studiach wrócił do Poznania i przez pierwsze 20 lat pracy zawodowej uczył w Liceum Sztuk Plastycznych. Później został wykładowcą w Instytucie Architektury Politechniki Poznańskiej, gdzie w 1992 r. otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego.

Każdy z medali oznaczał słowem "opus", czyli "dzieło", nadawał mu numer i opatruje podpisem "St". Pierwszy medal wykonał w 1950 r. i do tej pory stworzył ich blisko 2000. W 1954 r. wraz ze Zbigniewem Bednarowiczem wygrał konkurs na wystrój plastyczny elewacji kamieniczek Starego Rynku. Wiele spośród najcenniejszych medali wykonał w seriach tematycznych: Poznań w tysiącleciu państwa polskiego, Wielcy ludzie Poznania i Wielkopolski. Znajdują się w nich prace poświęcone np. Wiktorowi Dedze, Stefanowi Stuligroszowi czy Józefowi Wybickiemu. Laureat był również twórcą 26 medali pontyfikalnych Jana Pawła II. Dzieła Stasińskiego ukazują czyny wybitnych postaci, wydarzenia historyczne związane z Poznaniem i Wielkopolską, ale też dotykają zagadnień uniwersalnych.

Oprócz tematyki historycznej Stasiński nawiązywał do kwestii kościelno-religijnych. Jest autorem kilkunastu figur Madonny, kilku dróg krzyżowych oraz tabernakulów. Dla poznańskiej katedry wykonał pomnik ks. kardynała Augusta Hlonda, drogę krzyżową, ołtarz Chrystusa, a także monumentalny krucyfiks mieszczący się w katedralnej krypcie arcybiskupów. Do najbardziej znanych dzieł artysty należy Wielki Pomnik Ofiar Faszyzmu, który znajduje się w miejscu byłego obozu hitlerowskiego w Chełmnie nad Nerem.

Dorobek twórczy artysty wstawiany był we wszystkich większych miastach w kraju, a także za granicą, m.in. w: Berlinie, Brnie, Lipsku, Hadze, Lyonie, Mediolanie, Moskwie, New Delhi, Odessie, Paryżu, Wiedniu.

Józef Stasiński zmarł w październiku 2019 r. w wieku 92 lat.


Zenon Wechmann urodził się 25 października 1927 r. w Poznaniu. W latach 1935-1939 był zuchem. Następnie wstąpił do V Hufca Harcerzy im. ks. J. Poniatowskiego. Podczas hitlerowskiej okupacji był przymusowym robotnikiem w niemieckich zakładach "Centra" w Poznaniu. Pracę łączył z nauką na tajnych kompletach i z działalnością patriotyczną.

Po wojnie kontynuował naukę oraz aktywnie uczestniczył w życiu Związku Harcerstwa Polskiego, służył w "Poznańskiej Piątce". Kiedy władze PRL podjęły decyzję o likwidacji ZHP, wystąpił przeciwko włączeniu zuchów do Komunistycznego Związku Młodzieży Polskiej. W latach 1950-1952 podjął konspiracyjną działalność harcerską.

Zaangażowana działalność patriotyczna oraz opór wobec komunistycznej władzy stały się przyczyną jego aresztowania w 1952 r. 23 stycznia 1953 r. Zenon Wechmann został skazany na karę 7 lat pozbawienia wolności, 3 lata utraty praw publicznych oraz pozbawienie mienia. Wyrok odsiadywał w zakładzie karnym w Rawiczu. Stosowano wobec niego przemoc fizyczną i psychiczną. Karę odbywał również w obozach pracy dla więźniów politycznych w Potulicach i Piechcinie-Bielawach. W lutym 1955 r. na mocy amnestii został warunkowo zwolniony z odbywania reszty kary.

Ciężkie doświadczenia więzienne nie złamały jego charakteru ani woli prowadzenia dalszej działalności niepodległościowej. Brał czynny udział w Powstaniu Poznańskiego Czerwca 1956 r. W latach stanu wojennego działał w strukturach konspiracyjnych na rzecz internowanych oraz ich rodzin. Kolportował niezależne wydawnictwa. Aktywnie uczestniczył w licznych manifestacjach.

Od samego początku aktywnie działał w pracach Wielkopolskiego Oddziału Związku Więźniów Politycznych Okresu Stalinowskiego 1939-1956. Był wieloletnim wiceprezesem oraz prezesem tego związku, a także przewodniczy Wojewódzkiej Radzie Kombatantów i Osób Represjonowanych przy Marszałku Województwa Wielkopolskiego. W 2016 r. został odznaczony Krzyżem Wolności i Solidarności.

Za wybitne zasługi w pielęgnowaniu pamięci o najnowszej historii Polski, za działalność na rzecz środowisk kombatanckich, został odznaczony w 2023 r. Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski.

Zenon Wechmann zmarł 21 maja 2024 r.


Towarzystwo Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918/1919 zostało powołane 30 stycznia 1989 r. Obecnie organizacja skupia ponad 2500 członków w 84 kołach. Siedziba Zarządu Głównego mieści się w Poznaniu.

Do celów, jakie postawiło przed sobą Towarzystwo, należy zgodnie ze statutem krzewienie wiedzy i kultywowanie pamięci o zwycięskim Powstaniu Wielkopolskim oraz popularyzowanie w społeczeństwie, a zwłaszcza wśród młodego pokolenia, wartości, które przyświecały bohaterskim czynom i życiu Powstańców.

Towarzystwo organizuje liczne odczyty i prelekcje, które przyczyniają się do popularyzowania historii o Powstaniu Wielkopolskim oraz o jego uczestnikach, współdziała z władzami państwowymi i samorządowymi w organizowaniu obchodów rocznic wybuchu Powstania oraz zapewnieniu opieki nad pomnikami i miejscami pamięci zrywu. Inspiruje działalność badawczą i wydawniczą, przyczyniając się do upowszechniania wiedzy o Powstaniu w prasie, radiu i telewizji. Organizuje liczne konkursy, wystawy i wydarzenia, gromadzi różnego rodzaju dokumenty, fotografie i inne przedmioty, które mają związek z Powstaniem. Towarzystwo współdziała również z muzeami, a także instytucjami kultury i nauki. Wspiera wychowawczą działalność szkół, jednostek harcerskich oraz innych instytucji, które noszą imię Powstańców Wielkopolskich. Interesuje się losami rodzin uczestników Powstania Wielkopolskiego. Prowadzi działalność wydawniczą.

W 1996 r. Zarząd Główny Towarzystwa ustanowił Nagrodę Honorową "Dobosz Powstania Wielkopolskiego". Jest ona przyznawana po to, by inspirować i honorować osoby oraz instytucje, które wyróżniają się ciekawymi, a także znaczącymi działaniami popularyzatorskimi, twórczymi i naukowymi związanymi z Powstaniem Wielkopolskim. Nagroda przyznawana jest za działalność naukową, inicjatywy badawcze i wydawnicze, publikacje książkowe, podejmowanie w pracy twórczej tematyki Powstania Wielkopolskiego, szeroką działalność popularyzatorską oraz trwałe inicjatywy o znaczeniu krajowym i regionalnym.

Ten artykuł ma więcej niż jedną stronę. Wybierz poniżej kolejną, żeby czytać dalej