Poznan.pl, oficjalna strona Miasta Poznania

Historia herbu na 21 planszach

Wystawę plenerową pod tytułem "Poznaj herb Poznania" otwarto w poniedziałek, 5 sierpnia, na Wolnym Dziedzińcu Urzędu Miasta Poznania przy placu Kolegiackim.

Ekspozycja składa się z 21 plansz podzielonych na 7 sekcji dotyczących kolejno: historii herbu Poznania, jego budowy, patronów miasta, orła Królestwa Polskiego, symboliki muru miejskiego, kluczy św. Piotra oraz korony miasta stołecznego. Wyjaśniają one jego pochodzenie, odsłaniają bogatą symbolikę, a także przybliżają skomplikowane dzieje.

"Chcemy upowszechnić wiedzę o herbie wśród poznaniaków. Wiele osób wie, że znajdują się na nim święci Piotr i Paweł, ale dlaczego to właśnie Paweł zajmuje ważniejsze heraldycznie miejsce? Wystawa nie tylko odpowiada na to pytanie, ale również przybliża fascynującą historię naszego najważniejszego znaku" - mówił w poniedziałek Jędrzej Solarski, zastępca prezydenta Poznania.

Autorem i pomysłodawcą wystawy jest Aleksander Bąk, heraldyzer oraz weksylograf, syn Jerzego Bąka - poznańskiego artysty plastyka i architekta wnętrz, który jest autorem stylistyki obecnej formy herbu.

Z herbem przez wieki, czyli premiera książki

Wydarzeniem towarzyszącym wystawie jest premiera książki wydanej we współpracy z Wydawnictwem Miejskim Posnania: "Herbowny kleynot szlachetnego miasta. Z herbem Poznania przez wieki". Jej autorem jest prof. Paweł Stróżyk, historyk UAM, specjalista w dziedzinie heraldyki. Książka będzie dostępna w sprzedaży za pośrednictwem wydawnictwa od 5 sierpnia. Publikację będzie można kupić w Centrum Informacji Kulturalnej oraz na stronie internetowej: www.sklep.wmposnania.pl. 

Album przedstawia historię poznańskiego herbu i poprzedzających go znaków, reprezentujących władze i mieszkańców Poznania. Można w niej zobaczyć najstarsze zachowane pieczęci miejskie, a także różne warianty, odmiany i redakcje herbu, aż do jego dzisiejszej formy.

- Prawdopodobnie nigdy nie dowiemy się, kto i dlaczego stworzył przed 800 laty pieczęć z charakterystycznym wizerunkiem murów miejskich, postaciami dwóch świętych i skrzyżowanymi kluczami w bramie. Ale dzięki temu albumowi możemy prześledzić, jak ten symbol ewoluował, nabierał nowych znaczeń, by wreszcie stworzyć herb, z którego jesteśmy dumni. poznaniaków - mówi Grzegorz Ganowicz, przewodniczący Rady Miasta Poznania.

Książka prezentuje również insygnia władzy, pieczęcie, monety, medale, poznańskie budowle, a nawet druki czy przedmioty będące wyposażeniem wnętrz - na których przez wieki pojawiał się herb Miasta. 

Symbol z długą tradycją

Herb Poznania przedstawia mur obronny z trzema basztami i otwartą bramą w błękitnym polu. Nad środkową basztą widnieje gotycka tarcza z piastowskim orłem w koronie - to nawiązanie do herbu Przemysła II, za którego czasów Poznań pełnił funkcję stołeczną. Na mniejszych, bocznych wieżach stoją patroni miasta: święty Piotr z kluczem i święty Paweł z mieczem. To patroni katedry poznańskiej, najstarszej w Polsce, a zarazem również patroni Poznania. Obok nich są złote sześcioramienne gwiazdy i półksiężyce. W bramie widać złote skrzyżowane klucze - symbol samorządności, a nad nimi równoramienny krzyż. Nad herbem jest złota korona - kolejne przypomnienie o czasach, gdy Poznań był stolicą Polski.

Wygląd herbu zmieniał się jednak z upływem lat. Najstarszy jego znany wizerunek widnieje w dokumencie z 1344 roku - w zasadzie niewiele różnił się on od obecnego. Na przestrzeni wieków zmieniały się tylko poszczególne elementy, np. nie było korony nad tarczą herbową.

Prace nad zmianą współczesnego wzoru herbu rozpoczęły się w 1991 r. W 1997 r. Rada Miejska Poznania przyjęła herb w stylizacji autorstwa Jerzego Bąka.

AW, AK