50.Rocznica
Echa Czerwca. Kronika Obchodów 50. Rocznicy Powstania Poznańskiego 1956 roku
Rok 2006 był szczególnym w historii miasta Poznania i jego mieszkańców. Dlatego też władze miasta Poznania postanowiły w sposób szczególny uczcić 50. rocznicę Czerwca'56. To wspólne dzieło tworzyły między innymi Kościół, organizacje kombatanckie, związkowcy, środowiska historyczne i naukowe, instytucje kultury, szkoły, a także media oraz wielu Poznańczyków i Wielkopolan.
Przygotowania do obchodów 50. rocznicy Powstania Poznańskiego 1956 roku
Rok 2006 jest szczególny w historii miasta Poznania i jego mieszkańców. Pięćdziesiąt lat wcześniej - 28 czerwca 1956 roku - na ulice miasta wyszli robotnicy, aby zaprotestować przeciwko totalitarnemu uciskowi i pogarszającym się warunkom życia. Cieszyli się wolnością zaledwie przez kilka godzin, komunistyczna władza postanowiła bowiem krwawo zdławić protest. Na ulice miasta wyjechały czołgi, przeciwko powstańcom poznańskim skierowano znaczne siły wojska. Niektóre źródła podają, że zginęło wtedy ponad sto ofiar, jednak po śledztwie przeprowadzonym przez pion śledczy IPN, możemy mówić z całą pewnością o 58 osobach które zginęły bądź zmarły na wskutek odniesionych ran. 28 czerwca 1956 roku to najtragiczniejszy dzień w powojennej historii Poznania.
Przez lata rocznica Powstania Poznańskiego była obchodzona tylko przez nielicznych uczestników tamtych wydarzeń, rodziny ofiar oraz garstkę poznaniaków pamiętających o antytotalitarnym wystąpieniu mieszkańców miasta. Oficjalne obchody rocznicy były zakazane. Dopiero w 1981 roku, dwadzieścia pięć lat po Poznańskim Czerwcu, na placu Adama Mickiewicza stanął pomnik upamiętniający krwawe wydarzenia z 1956 roku. Mimo to wciąż nie można było mówić prawdy o przyczynach i przebiegu powstania.
Sytuacja ta zmieniła się dopiero po upadku komunistycznej władzy w 1989 roku. Od tamtej pory Poznań co roku czci swoich bohaterów. Rok 2006 jest jednak rokiem szczególnym, ponieważ minęło dokładnie pięćdziesiąt lat od wydarzenia, które zapoczątkowało zrywy wolnościowe w Europie Wschodniej, w tym powstanie w październiku 1956 roku w Budapeszcie, a także wystąpienia robotnicze w Polsce w latach 1970, 1976, 1980 i w konsekwencji upadek komunizmu w 1989 roku. Nad organizacją rocznicowych obchodów pracowali pod przewodnictwem Władz Miasta Poznania przedstawiciele niemalże wszystkich środowisk: organizacji kombatanckich, władz samorządowych i wojewódzkich, Kościoła, historyków i naukowców uczelni poznańskich, Instytutu Pamięci Narodowej w Poznaniu, szkół, instytucji kultury, artystów, mediów oraz wielu poznańczyków i Wielkopolan. Wszystkich połączyła świadomość, iż ta okrągła rocznica musi zostać uczczona w sposób szczególny, by w końcu, po 50 latach oddać należny hołd Bohaterom Powstania Poznańskiego Czerwca '56. Wszyscy również uznali, iż pamięć o pierwszym krzyku przeciwko komunistycznej władzy, o głosie niezgody na warunki pracy, ale również narodzinach ruchu wolnościowego w Polsce - musi odrodzić się w świadomości nie tylko Polaków, ale i Europejczyków. Była to główna idea organizowanych w Poznaniu obchodów.
Już w październiku 2005 roku, Prezydent Miasta Poznania zaprosił przedstawicieli różnych środowisk do udziału w organizacji uroczystości i działań związanych z rocznicą. W komitecie organizacyjnym znaleźli się reprezentanci wszystkich wcześniej wspomnianych środowisk. Obchody 50. Rocznicy Powstania Poznańskiego - 28 Czerwca 1956 roku patronatem objęli: Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Lech Kaczyński, Premier Kazimierz Marcinkiewicz, Marszałek Sejmu Marek Jurek, Marszałek Senatu Bogdan Borusewicz, Prymas Polski Kardynał Józef Glemp oraz Przewodniczący NSZZ "Solidarność" Janusz Śniadek. Na czele Komitetu Honorowego stanął Prezydent Miasta Poznania Ryszard Grobelny, zaś Komitetem Organizacyjnym kierował Zastępca Prezydenta Poznania Maciej Frankiewicz.
W listopadzie 2005 r. związki kombatanckie wraz z Urzędem Miasta Poznania przystąpiły do prac związanych z opracowaniem koncepcji renowacji grobów ofiar Czerwca. W efekcie podjętych działań, od maja br. na kilkudziesięciu mogiłach w Poznaniu, Warszawie, Środzie Wielkopolskiej, Wrocławiu i Skale koło Ojcowa znalazły się tabliczki z czarnego granitu z napisem: "Zginął za wolność, prawo i chleb. Poznań, Czerwiec 1956". Na grobach, które były w szczególnie złym stanie postawiono nowe nagrobki, nawiązujące stylistyką do pomnika przedstawiającego dwa krzyże z placu Adama Mickiewicza. Gruntownej renowacji poddano grób Romka Strzałkowskiego - trzynastoletniej ofiary Powstania - symbolu Poznańskiego Czerwca. Na tej mogile znalazła się najbardziej znana, pierwszokomunijna fotografia Romka. (Prace przy grobach ofiar Powstania położonych na terenie Poznania wykonała Spółdzielnia Pracy Universum. Miasto Poznań uzyskało na ten cel wsparcie finansowe od Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa w Warszawie. Taką decyzję podjął sekretarz Rady Andrzej Przewoźnik na wniosek prezy-denta Poznania Ryszarda Grobelnego i wojewody wielkopolskiego Tadeusza Dziuby.)