2003
PRZEMYSŁAW BYSTRZYCKI
Literat, dziennikarz, założyciel i redaktor literacki poznańskiego miesięcznika "Nurt". Cichociemny. W młodości służył Ojczyźnie czynem zbrojnym, narażając swoje życie. Potem służył jej piórem i angażował się w wiele spraw społecznych.
Urodził się 23 maja 1923 roku w Przemyślu, zmarł 7 października 2004 roku w Poznaniu. Ojciec Tadeusz był inżynierem i wiceprezydentem Przemyśla, matka Helena Stankiewicz - członkiem Polskiej Organizacji Wojskowej. W 1940 roku Sowieci wywieźli rodzinę Bystrzyckich do Kazachstanu. Tam umarły matka i babcia, ojciec został zamordowany przez NKWD w Kijowie, Przemysław uciekł do Charkowa. Powtórnie aresztowany, wyszedł z łagru dzięki układowi Sikorski-Majski. W listopadzie 1941 roku wstąpił do Polskich Sił Zbrojnych na Wschodzie w Tockoje. Przeszedł szlak Armii Andersa - przez Persję, Egipt i Palestynę trafił do Wielkiej Brytanii, do Sekcji Dyspozycyjnej Sztabu Naczelnego Wodza. Odbył specjalne szkolenie, zostając jednym z ponad 300 tzw. cichociemnych. Zrzucono go jako skoczka spadochronowego na południu Polski. Obsługiwał radiostację, utrzymywał stały kontakt swojego I Pułku Strzelców Podhalańskich Armii Krajowej z Włochami i Wielką Brytanią, współpracował z antysowieckim podziemiem aż do aresztowania w sierpniu 1945 roku. Rok później wyszedł na wolność i przeniósł się do Poznania, gdzie ukończył gimnazjum i rozpoczął studia ekonomiczno-prawne i filozoficzne na Uniwersytecie Poznańskim. Studiował także na Uniwersytecie w Perugii.
Debiutem literackim Przemysława Bystrzyckiego jest Zwycięstwo Jana, nowela wydrukowana w "Głosie Wielkopolskim" w 1949 roku. W 1955 roku wydał tom opowiadań Warkocze. W latach 80. ukazały się jego książki dotyczące cichociemnych i przeżyć wojennych (Znak cichociemnych, Ponar i inne opowiadania, Wiatr Kuszmurunu). Jest autorem wielu artykułów w prasie literackiej i społeczno-politycznej, współpracował m.in. z "Twórczością", "Nową Kulturą", "Życiem Literackim", londyńskim "Obliczem Tygodnia". W Poznaniu założył miesięcznik "Nurt", którego przez trzy lata (1965-68) był redaktorem literackim. Był też członkiem władz Poznańskiego Oddziału Związku Literatów Polskich, udzielał się w jego Zarządzie Głównym, był członkiem polskiego PEN Clubu i Towarzystwa Literackiego im. A. Mickiewicza, Towarzystwa Przyjaciół Przemyśla i Regionu oraz Stowarzyszenia Wisła-Odra. Pełnił funkcję wiceprezesa Towarzystwa im. Romana Brandstaettera i Towarzystwa Przyjaciół Biblioteki Raczyńskich.
W swojej twórczości przede wszystkim dyskutował z najnowszą historią, wiele uwagi poświęcał też ulubionemu Przemyślowi, nie odrzucając tematów aktualnych. Odznaczony orderem Virtuti Militari, Krzyżem Walecznych i Srebrnym Krzyżem z Mieczami. Był członkiem władz naczelnych Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej.
Uchwałę o przyznaniu Przemysławowi Bystrzyckiemu Honorowego Obywatelstwa Miasta Poznania podjęto 10 czerwca 2003 roku. W 2004 roku został Honorowym Obywatelem Miasta Przemyśla, 7 października tego roku zmarł w wieku 81 lat. Pochowano go na Cmentarzu Zasłużonych Wielkopolan na Wzgórzu św. Wojciecha.