Poznan.pl, oficjalna strona Miasta Poznania

Odsłonięcia pomnika dokonają przedstawiciele Komitetu Honorowego budowy pomnika: prezydent Poznania Ryszard Grobelny oraz marszałek województwa wielkopolskiego Marek Woźniak, w towarzystwie przedstawicieli rodzin bohaterów pomnika -Janiny Sylwestrzak (córka Mariana Rejewskiego), Marii Bryschak i Anny Cannon-Zygalskiej (reprezentujących rodzinę Henryka Zygalskiego) oraz Ewy van den Bergen-Makala (rodzina Jerzego Różyckiego). Poświęcenia pomnika dokona wikariusz generalny archidiecezji poznańskiej, ks. biskup Zdzisław Fortuniak. Protektorat honorowy nad budową pomnika objęli prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, najpierw Aleksander Kwaśniewski, następnie Lech Kaczyński.

Pomnik, zaprojektowany przez zakopiańskich artystów, Grażynę Bielską-Kozakiewicz i Mariusza Krzysztofa Kozakiewicza, stoi przed Zamkiem, w miejscu najściślej związanym z poznańskim okresem działalności trójki kryptologów. W okresie międzywojennym w Zamku mieścił się Wydział Matematyczno-Przyrodniczy Uniwersytetu Poznańskiego, w którym trzej matematycy zdobyli wiedzę niezbędną dla ataku na szyfr Enigma. Po przeciwnej stronie, na ul. Kościuszki, stał w tym czasie budynek wojskowej intendentury, w którym do 1932 roku prowadzili swoje prace na rzecz wojska.

Przy okazji odsłonięcia poznańskiego pomnika kryptologów, w Poznaniu spotkają się liczni członkowie rodzin uczestnikó historii łamania szyfru Enigma: kryptologów, ich dowódców i współpracowników. Ich spotkanie po raz kolejny potwierdza poznańskie i wielkopolskie korzenie historii z Enigmą w tle. Choć jego uczestnicy przybywają do Poznania z wielu miast Polski i z zagranicy, zdecydowana większość gości deklaruje wielkopolskie korzenie rodzin lub trwające do dzisiaj związki z Poznaniem. Potwierdza to zaplanowana, po odsłonięciu pomnika, uroczystość przekazania pamiątek po Henryku Zygalskim, Maksymilianie Ciężkim i Antonim Pallucie, które na rzecz Wielkopolskiego Muzeum Wojskowego i Biblioteki Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk przekażą członkowie ich rodzin: Anna Cannon-Zygalska, Barbara Ciężka oraz Andrzej i Jerzy Palluthowie. (Henryk Zygalski urodził się w Poznaniu; dowódca niemieckiej sekcji Biura Szyfrów, Maksymilian Ciężki - w Szamotułach; główny inżynier fabryki AVA i zarazem Biura Szyfrów, Antoni Palluth - w Pobiedziskach.)

W trakcie uroczystości organizatorzy zaprezentują także książkę wydaną staraniem komitetu i patronów budowy pomnika, poświęconą 75. rocznicy złamania szyfrów oraz jej poznańskim oraz wielkopolskim akcentom. Wprowadzenie do książki napisał sir David Pepper, dyrektor brytyjskiej agencji kryptologicznej GCHQ będącej kontynuatorem tradycji ośrodka w Bletchley Park, w którym w czasie II wojny światowej łamano szyfry Enigmy. Na 20 listopada poznańskie wydawnictwo "Rebis" zapowiada ukazanie się obszernej monografii historii złamania szyfrów Enigmy pt."Enigma. Bliżej prawdy", autorstwa Marka Grajka.
W ramach obchodów "Imienin ulicy Święty Marcin" 11 listopada, o godz. 12.00 i 15.00, zaprezentowany zostanie też film fabularny Romana Wionczka "Sekrety Enigmy". Wstęp wolny.