Poznan.pl, oficjalna strona Miasta Poznania

Głównym sposobem ogrzewania w Poznaniu jest wykorzystanie systemu ciepłowniczego. Jego udział w skali miasta wynosi obecnie ponad 56%. Kolejnym źródłem ciepła jest paliwo gazowe (ponad 26%) i ogrzewanie węglowe (ponad 11%). Inne, np. odnawialne źródła energii, odzysk ciepła, energia elektryczna, stanowią ok. 6%. 

Prognozowane znaczne wzrosty na rynku cen energii stanowią wyzwanie zarówno dla gospodarstw domowych, jak i instytucji. Szacuje się, że Miasto Poznań zapłaci w przyszłym roku o około 100 mln zł większe rachunki za energię. Dlatego tak istotne jest szukanie alternatywnych, tańszych oraz bardziej ekologicznych źródeł energii. 

Instalacja Termicznego Przekształcania Odpadów Komunalnych (ITPOK)

ITPOK to spalarnia zapewniająca nowoczesne, ekologiczne i bezpieczne rozwiązanie problemu odpadów komunalnych. Pozwala na ich efektywne wykorzystanie do produkcji energii elektrycznej i cieplnej. Wykorzystywane są śmieci zmieszane (tzw. resztkowe), które nie podlegają segregacji i recyklingowi. Pochodzą one głównie z Poznania oraz gmin sąsiednich.

Wytworzone ciepło w całości zasila stolicę Wielkopolski poprzez miejską sieć ciepłowniczą. Natomiast energia elektryczna częściowo wykorzystywana jest na własne potrzeby instalacji, a nadwyżka sprzedawana jest do sieci elektroenergetycznych (system krajowy). Rocznie z poznańskiej instalacji wytwarzane jest około 100 000 MWh energii elektrycznej, która zasila krajowy system. Jest to mniej więcej tyle, ile wynosi zapotrzebowanie roczne ponad 80 średnich zakładów produkcyjnych. 

Dzięki ciepłu wyprodukowanemu w ITPOK w pierwszej połowie tego roku, w elektrociepłowni Karolin udało się zaoszczędzić ponad 15 tysięcy ton węgla potrzebnego do zasilania kotłów produkujących energię i ograniczyć emisję dwutlenku węgla do atmosfery o około 29 tysięcy ton.

Dodatkowo ITPOK posiada status tzw. źródła OZE. Ponad 40% wyprodukowanej energii elektrycznej uznawana jest za energię zieloną, pochodzącą ze źródeł odnawialnych.

Poza energią i ciepłem, otrzymywane są również pozostałości po spaleniu odpadów, które są poddawane dalszym procesom odzysku. Np. z oczyszczania gazów wylotowych wytwarzane są popioły, które są wykorzystywane jako wypełnienie pustych wyrobisk w kopalniach soli manganu i potasu.

Przez 5 lat funkcjonowania instalacji:

• dostarczono ponad 1 mln ton odpadów komunalnych do termicznego przekształcenia,
• wyprodukowano ponad 550 tys. MWh energii elektrycznej, co odpowiada zapotrzebowaniu na energię elektryczną dla ok. 275 tys. gospodarstw domowych,
• wyprodukowano ok. 1,6 mln GJ energii cieplnej, co pozwala na dostarczenie ciepła do ok. 50 tys. gospodarstw domowych.

ITPOK spełnia określone prawem, rygorystyczne normy emisyjne i podlega ciągłemu monitoringowi w zakresie wypuszczania gazów do powietrza. Instalacja została wyposażona w tzw. segment oczyszczania spalin, na który składają się m.in.: odazotowanie, odsiarczanie i odpylanie spalin oraz wiele innych urządzeń. Ich funkcjonowanie powoduje, że końcowa emisja do powietrza jest na poziomie wielokrotnie niższym niż dopuszczają to obowiązujące normy. Prowadzony jest stały monitoring, który znaleźć można na stronie internetowej instalacji. 

Odlewnia Volkswagen produkuje nie tylko samochody

Kolejnym przykładem alternatywnej produkcji energii jest inwestycja w Odlewni Volkswagen Poznań. Aluminium, z którego wytwarzane są komponenty do produkcji aut, topione jest w piecach gazowych. Podczas tego procesu powstają znaczne ilości ciepła, które jest kierowane do wymiennika, gdzie ogrzewa wodę. Następnie jest przekazywane do instalacji ciepłowniczej firmy Veolia Energia Poznań. W tej chwili instalacja pracuje na jednym piecu. Planowane jest uruchomienie kolejnych. Jest to innowacyjne rozwiązanie znacząco wpływające na ochronę środowiska, zmniejszenie emisji CO2 i docelowo pozwalające odzyskać blisko 16 tysięcy MWh energii cieplnej rocznie. 

Instalacja wyprodukowała ok. 8 000 GJ ciepła w 2021 r. Docelowo pozwoli na ogrzanie ok. 4500 mieszkań w 45 budynkach wielorodzinnych. Ciepło, pochodzące z pieców do wytopu aluminium w fabryce VW Poznań pozwala zmniejszyć roczną emisję CO2 o 2440 ton.

Energia ze ścieków

Kolejnym innowacyjnym rozwiązaniem jest instalacja w Szlachęcinie. System ten produkuje zarówno ciepło, jak i energię elektryczną. Emitowane do atmosfery spaliny z gazowego silnika zasilającego system kogeneracji w Szlachęcinie praktycznie nie zawierają pyłów. Spaliny są wolne od tlenków siarki, natomiast poziom tlenków azotu nie przekracza wartości 250 mg/Nm. 

Nowy system  zastąpił częściowo użytkowaną do tej pory elektrownię węglową w Bolechowie, która jest uruchamiana jedynie w czasie niższych temperatur. Energia zamiast z węgla - wytwarzana jest z tzw. ciepła odpadowego, powstającego w procesie oczyszczania ścieków, które trafiają wprost do instalacji w Szlachęcinie. Dzięki temu nie jest ono marnowane, a wykorzystywane do ogrzania. Innowacyjnym rozwiązaniem jest wykorzystanie pompy ciepła, która będzie zasilana energią elektryczną, powstającą w ramach kogeneracji gazowej.

Użytkowanie instalacji, w porównaniu do jednostki węglowej, ogranicza wielkości spalania węgla o ok. 4 500 ton rocznie. Tym samym przekłada się to na lokalną poprawę jakości powietrza, tzn. ograniczenie emisji do atmosfery dwutlenku węgla o ok. 2 000 ton CO2 rocznie oraz innych szkodliwych gazów. W 2021 udało się wyprodukować 36 915 GJ ciepła, co pozwala na ogrzanie 1945 mieszkań o pow 50 m2.

PD

Zobacz także:

• Poznańska spalarnia nie wpływa na jakość powietrza. Pokazują to wyniki kontroli