Cmentarz Bohaterów Radzieckich
Cmentarz Bohaterów Radzieckich
Dane statystyczne:
Liczba pochowanych osób: 3678
Liczba mogił: 464
Powierzchnia: 1,78 ha
Dane z sierpnia 2012
Kwatery z grobami wojennymi, położone w centralnej części stoku, na obszarze dawniej zajmowanym przez pruski cmentarz starogarnizonowy oraz Niemiecki Cmentarz Honorowy (Ehrenfriedhof) z okresu I wojny światowej. Pomiędzy kwaterami znajduje się główne, południowe wejście na Cytadelę - schody prowadzące do Pomnika Bohaterów, obelisku górującego nad cmentarnym stokiem.
Spoczywają tu szeregowi żołnierze i oficerowie Armii Czerwonej z okresu II wojny światowej, biorący udział w walkach na wielkopolskim odcinku frontu wschodniego. Wielu poległo podczas walk o Poznań w 1945 r. Pierwotnie żołnierze ci pochowani byli w różnych miejscach na terenie miasta. Ich szczątki przenoszono na stok Cytadeli oraz do wydzielonej kwatery na Miłostowie podczas powojennej akcji komasacji pochówków.
Oprócz mogił żołnierzy radzieckich, przetrwały tu mogiły stanowiące pozostałości po dawnym cmentarzu starogarnizonowym. Jest to m.in. pomnik upamiętniający jeńców rosyjskich z czasów I wojny światowej czy obelisk nad grobem żołnierzy francuskich zmarłych w niewoli pruskiej w XIX wieku.
Dzięki okresowo prowadzonym na mocy umów międzypaństwowych pracom porządkowym i renowacyjnym cmentarz jest dobrze utrzymany. Obecnie dawna nazwa: "Cmentarz Bohaterów Radzieckich" jest kontestowana; stosuje się zamiennie nazwy: Cmentarz Wojenny Armii Czerwonej lub Cmentarz Żołnierzy Radzieckich.
Więcej informacji historycznych o cmentarzu: Cyfrowe Lapidarium Poznania / e-lapidarium.pl
Administrator cmentarza:
Cmentarzami na stoku Cytadeli administruje:
Zarząd Zieleni Miejskiej w Poznaniu https://zzmpoznan.pl/
ul. Strzegomska 3, 60-194 Poznań
tel.: 61 646 33 44 kancelaria@zzmpoznan.pl
Uwaga! Groby wojenne znajdują się pod ustawową ochroną Państwa Polskiego, reprezentowanego przez Wojewodę. Zakres opieki reguluje odnawiane corocznie Porozumienie Wojewody Wielkopolskiego z Miastem Poznań w sprawie powierzenia obowiązku utrzymania grobów i cmentarzy wojennych.
Groby weteranów walk o wolność i niepodległość Polski znajdują się pod ustawową opieką Instytutu Pamięci Narodowej.
Park Cytadela wraz z zespołem cmentarzy na stoku Cytadeli formalnie wpisany jest do rejestru zabytków nieruchomych. Oznacza to, iż wszelkie prace muszą zostać wcześniej uzgodnione z Biurem Miejskiego Konserwatora Zabytków w Poznaniu.
Porównaj: H. Hałas, J. Karwat, "Nekropolia wojskowa na Cytadeli", [w:] "Kronika Miasta Poznania", 2005, nr 1, s. 282-305; J. Bączyk, A. Bilski, "Na stoku Cytadeli Poznańskiej. Przewodnik po cmentarzach", Poznań 2005; W. Olszewski, "Cmentarze na stokach Poznańskiej Cytadeli", Poznań 2008; J. Bączyk, "Krzyż dla generała. Generałowie ze stoku poznańskiej Cytadeli (1831-1945)", Poznań 2019.
Wielkopolski Urząd Wojewódzki w Poznaniu
Wydział Polityki Społecznej
al. Niepodległości 16/18, 61-713 Poznań
tel.: 61 854 18 25
ps@poznan.uw.gov.pl
Oddział Organizacyjny i Ochrony Dziedzictwa Narodowego:
tel.: 61 854 18 10
Oddziałowe Biuro Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Poznaniu
ul. Rolna 45a, 61-487 Poznań
Naczelnik - Wojciech Chałupka
tel.: 61 835 69 63
wojciech.chalupka@ipn.gov.pl
Biuro Miejskiego Konserwatora Zabytków w Poznaniu
plac Kolegiacki 17, 61-841 Poznań
tel.: 61 878 5452
mkz@um.poznan.pl
oprac. Paweł Skrzypalik