Kampania społeczna "Drugie życie" organizowana jest przez firmę Fresenius Medical Care Polska. Jej celem jest promowanie idei dobrowolnego dawstwa narządów - w oparciu o fakty naukowe z dziedziny medycyny. Akcja informuje o korzyściach płynących z transplantacji, edukuje w zakresie zagadnień medycznych, prawnych i etycznych związanych z przeszczepianiem narządów w Polsce. Kampania rozpoczęła się szkoleniem w urzędzie marszałkowskim, na którym spotkali się jej organizatorzy, lekarze, osoby po przeszczepie oraz młodzież z zakwalifikowanych do kampanii szkół średnich z Wielkopolski.

Więcej informacji o akcji można znaleźć na stronie internetowej drugiezycie.eu.

W marcu 2024 Miasto Poznań podpisało Wielkopolski Pakt o Transplantologii. To deklaracja, która zobowiązuje sygnatariuszy do wspólnych działań. Także do przypominania, że przeszczepianie organów jest niezwykle ważne - dla wielu osób to jedyna szansa na zdrowie i życie. 

Czym jest dawstwo narządów?

Transplantacja (inaczej donacja lub przeszczepienie) to operacja, która polega na pobraniu narządu, tkanki lub komórek od dawcy i wszczepieniu go do organizmu biorcy. Jeden dawca może w ten sposób uratować nawet kilka osób. 

Rozwój chirurgii transplantacyjnej okazał się wielkim przełomem w medycynie XX w. W 1966 roku miał miejsce pierwszy udany przeszczep nerki w Polsce. Niespełna 20 lat później po raz pierwszy przeszczepiono serce. W 2006 r. dokonano pierwszej transplantacji kończyny górnej, natomiast w 2013 r. przeszczepiono twarz. Dzięki takim zabiegom pojawiły się nieosiągalne dotychczas możliwości ratowania zdrowia i życia ludzi.

W stolicy Wielkopolski przeszczepianie narządów ma miejsce od lat. Ośrodek transplantacji nerek w Szpitalu Wojewódzkim w Poznaniu istnieje od ponad 30 lat. Od 11 lat działa też drugi ośrodek przeszczepiania nerek w Uniwersyteckim Szpitalu Klinicznym. Od 2010 roku w Poznaniu przeszczepia się serca, a od 2014 r. - płuca. 

W 2023 roku w Polsce wykonano 1805 transplantacji narządów wewnętrznych. Przeszczepiano głównie serce, wątrobę, trzustkę, nerki i płuca. Dla porównania, w 2022 roku takich operacji wykonano 1402, a w 2021 r. - 1274. 

W sumie w 2023 roku przeszczepiono 977 nerek, 523 wątroby, 178 serc, 98 płuc, 24 nerki wraz z trzustką, 4 trzustki i 1 serce wraz z płucem. Jednocześnie w grudniu 2023 r. było 1965 osób, które czekały na przeszczepienie narządu unaczynionego. Najwięcej z nich potrzebowało nerki (1193) i serca (415). 

Jak zostać dawcą?

Mimo że polskie prawo pozwala lekarzowi pobrać organy od każdej zmarłej osoby, pod warunkiem, że ta nie umieściła swojego nazwiska w Centralnym Rejestrze Sprzeciwów lub nie zgłosiła swoich obiekcji publicznie, w praktyce lekarze zwykle pytają rodzinę, która często na to się nie zgadza.

Mimo że nie trzeba deklarować zgody na transplantację po śmierci, wiele osób dodatkowo rejestruje się w bazach dawców różnych organizacji pozarządowych lub nosi bransoletki bądź karty dawcy, potwierdzające ich zgodę. Dokumentem, który pozwala rozwiać wątpliwości jest "deklaracja woli", którą każdy może stale nosić przy sobie. 

Każdy, kto sprzeciwia się pośmiertnemu pobraniu narządów, może wyrazić to poprzez dokonanie wpisu w centralnym rejestrze sprzeciwów na pobranie komórek, tkanek i narządów ze zwłok ludzkich, noszenie przy sobie pisemnego, własnoręcznie podpisanego oświadczenia lub  złożenie ustnego oświadczenia w obecności co najmniej dwóch świadków, którzy pisemnie je potwierdzą.

AW