5.1. System ciepłowniczy
5.1.1. Organizacja zaopatrzenia miasta Poznania w ciepło sieciowe
Na terenie Poznania znajduje się obecnie zaledwie kilka przedsiębiorstw, które zajmują się zaopatrywaniem miasta w sieciowe nośniki energii, tj. ciepło, energię elektryczną i gaz.
Jednym z głównych producentów energii cieplnej dla aglomeracji poznaoskiej jest przedsiębiorstwo energetyczne Dalkia Poznao ZEC S.A., które pokrywało średnio w latach 1990-2010 odpowiednio od 83 do 94,6% zapotrzebowania miasta Poznania na ciepło sieciowe. Dalkia Poznao ZEC S.A. produkuje także energię elektryczną. Produkcja ta wynosiła 382 GWh w roku 1990, w latach 2000-2005 wzrosła do ok. 1 500 GWh, a ostatnio zmniejszyła się do ok 1000 GWh w 2010 roku.
Pozostałe, nie pokryte przez produkcję Dalkii ZEC, zapotrzebowanie na ciepło sieciowe (kilka do kilkunastu procent) pokrywała produkcja ciepła przez główną ciepłowniczą spółkę dystrybucyjną Dalkia Poznao S.A. Produkcja ciepła na użytek odbiorców sieciowych przez zakłady przemysłowe obecnie praktycznie całkowicie zanikła.
Procentową strukturę produkcji energii cieplnej w latach 1990, 1995, 2000, 2005 i 2010 przedstawiono w tablicy 5.
5.1.2. Charakterystyka techniczna głównych producentów ciepła
Dalkia Poznań ZEC S.A.
Dalkia Poznań - ZEC S.A. jest największym producentem ciepła i energii elektrycznej dla aglomeracji poznańskiej. Przedsiębiorstwo dysponuje urządzeniami wytwórczymi o mocy cieplnej 930,2 MW oraz 275,5 MW mocy elektrycznej. Poza produkcją ciepła w wodzie gorącej i energii elektrycznej, zasilającej krajowy system energetyczny, zakład wytwarza również ciepło w parze technologicznej.
Dalkia ZEC Poznań S.A. posiada elektrociepłownię Karolin oraz elektrociepłownię Garbary. Są to obecnie podstawowe źródła wytwórcze dla sytemu ciepłowniczego miasta Poznania. Obydwa źródła pracują na "wspólną sieć" z tym jednak, że EC Karolin w okresie letnim oraz w sezonie grzewczym pełni rolę źródła podstawowego natomiast EC Garbary pełni rolę źródła szczytowego.
Jednostki zabudowane w EC Karolin w znacznej mierze produkują energię elektryczną i ciepło (głównie w wodzie grzewczej) w skojarzeniu. W chwili obecnej podstawowym paliwem dla tych jednostek jest węgiel kamienny. Jednostki te pracują w podstawie obciążenia cieplnego. Realizowana jest modernizacja jednego kotła z przestawieniem na biomasę.
Jednostkami szczytowo rezerwowymi są kotły wodne olejowe i opalane węglem zabudowane w EC Karolin i EC Garbary. Obecnie 98% ciepła wytwarzanego jest w skojarzeniu z produkcją energii elektrycznej.
Niżej podano podstawową charakterystykę techniczną obu elektrociepłowni:
Elektrociepłownia Karolin
Elektrociepłownia Karolin jest elektrociepłownią blokową z trzema blokami ciepłowniczymi opalanymi węglem kamiennym, przy czym blok trzeci ma możliwość pracy w kondensacji:
- duo blok ciepłowniczy BC 50 z dwoma kotłami OP140 i turbiną ciepłowniczą upustowo-przeciwprężną 13UP65,
- blok ciepłowniczy BC 100 z kotłem OP 430 i turbiną upustowo-przeciwprężną 13UC105,
- blok ciepłowniczy BK 100 z kotłem OP 430 i turbiną ciepłowniczą upustowo-przeciwprężną z dołączanym członem kondensacyjnym 13UC105K.
Wytwarzanie energii elektrycznej i cieplnej w skojarzeniu pozwala na odzyskanie ciepła traconego w procesie wytwarzania energii elektrycznej na potrzeby ciepłownicze. Dzięki temu zwiększa się sprawność układu oraz zdecydowanie zmniejsza ilość zanieczyszczeń emitowanych do środowiska naturalnego.
Na rysunku nr 6 przedstawiono ideowy schemat energetyczny EC Karolin.
Dalkia prowadzi prace projektowo-modernizacyjne zmierzające do dywersyfikacji paliwa tj. wprowadzenie paliwa odnawialnego poprzez przebudowę kotła OP-140 na kocioł fluidalny opalany biomasą. Zakończenie inwestycji planowane jest do 2015 roku.
Elektrociepłownia Garbary (EC-II)
Elektrociepłownia Garbary jest w zasadzie ciepłownią gdyż w ostatnich latach wytwarza jedynie wodę grzewczą i to wyłącznie w okresach szczytowego zapotrzebowania na ciepło.
Zgodnie z informacją zawartą w ZDPZE-2010 EC Garbary jest obiektem przeznaczonym do likwidacji.
Dalkia Poznań ZEC S.A. posiada certyfikaty w zakresie zarządzania jakością (PN-EN ISO 9001) w zakresie zarządzania środowiskiem (PN-EN ISO 14001) oraz w zakresie zarządzania bezpieczeostwem i higieną pracy (PN-N-18001).
Dalkia Poznań S.A.
Przedsiębiorstwo jest dystrybutorem i jednocześnie producentem ciepła w Poznaniu.
Dalkia Poznań S.A. eksploatuje 93 źródła ciepła o łącznej mocy 80,8 MW w tym 10 ciepłowni o łącznej mocy 47,4 MW.
Z 93 źródeł ciepła z wyjątkiem jednego wszystkie spalają gaz ziemny, produkując ciepłą wodę, za wyjątkiem jednego źródła produkującego parę wodną.
Dalkia Poznań S.A jest właścicielem miejskiej sieci ciepłowniczej służącej do przesyłu energii cieplnej.
Zarządzany przez Dalkia Poznań S.A. system sieci cieplnej wraz z węzłami ciepłowniczymi zasilany jest z następujących źródeł ciepła:
- dwóch źródeł zewnętrznych EC1 i EC2 należących do Dalkia Poznań ZEC S.A. o mocy cieplnej 1034,664 MW - pokrywających 93,6 % ogólnego zapotrzebowania na moc cieplną,
- wydzielonych systemów sieciowych zasilanych z 11 ciepłowni własnych, o mocy cieplnej 40,752 MW - pokrywających 3,7 % ogólnego zapotrzebowania na moc cieplną,
Głównym dostawcą energii cieplnej do systemu jest Dalkia Poznań ZEC S.A.
Miejska sieć ciepłownicza (m.s.c.) ma 425,4 km (2010 r.) długości ogółem, w tym sieć magistralna ma długość - 110,5 km. Udział długości miejskiej sieci cieplnej wykonanej w technologii rur preizolowanych wynosi łącznie 32,5 %.
Firma realizuje Politykę Zintegrowanego Systemu Zarządzania, w ramach której firma zobowiązuje się m.in. do:
- ograniczania ładunku emitowanych zanieczyszczeo
- zapobiegania nadzwyczajnym zagrożeniom środowiskowym związanym z obsługiwanymi elementami infrastruktury technicznej
- optymalizacji procesu wytwarzania i dystrybucji energii
- rzetelnego informowania społeczeostwa o wpływie działalności Spółki na środowisko.
Dalkia Poznań S.A. legitymuje się certyfikatem Zintegrowanego Systemu Zarządzania Środowiskowego opartym na normach ISO: 9001 i 14001.