9.1. Łączne wielkości emisji z terenu miasta Poznania
Na podstawie ilości zużywanych paliw, określonych w oparciu o zebrane dane i wykonane obliczenia modelowe, wyliczono ilości emisji gazów cieplarnianych z poszczególnych aktywności społecznych i gospodarczych na terenie miasta Poznania. Wyniki tych obliczeo przedstawiono na rysunku 20.
Na wykresie uwidoczniono emisje pochodzące z następujących kategorii źródeł:
- emisje ze spalania paliw przy produkcji ciepła i energii elektrycznej w ciepłowniach i elektrociepłowniach miejskich - to największe źródło emisji w mieście,
- emisje związane ze spalaniem paliw przez koocowego użytkownika energii - źródłem tych emisji są gospodarstwa domowe, budynki sektora publicznego, obiekty handlowe i usługowe, zakłady przemysłowe zlokalizowane na terenie miasta Poznania, emisje z transportu,
- emisje metanu i pochodzące ze spalania metanu emisje CO2- źródłem tych emisji są oczyszczalnie ścieków i składowiska odpadów komunalnych miasta Poznania,
- emisje generowane poza Poznaniem w elektrowniach systemowych, związane z produkcją energii elektrycznej kupowanej z systemu elektroenergetycznego przez odbiorców z terenu miasta Poznania.
Całkowita emisja gazów cieplarnianych z powyższych źródeł kształtowała się na poziomie ok. 4,5 miliona ton ekwiwalentnej emisji CO2, wahając się w granicach +/- 10% tej wartości w analizowanym okresie czasu czyli od 1990 do 2010 r. W pierwszej dekadzie tego okresu - do roku 2000, emisja zmniejszała się w tempie 1,2% rocznie. Spadek emisji spowodowany był następującymi czynnikami:
- zmniejszenie zużycia węgla kamiennego na rzecz gazu ziemnego,
- poprawa izolacyjności budynków poprzez działania termomodernizacyjne oraz racjonalizacja zużycia energii do ogrzewania,
- modernizacja sieci ciepłowniczej,
- spadek aktywności przemysłu w początkowych latach dekady lat '90,
- zwiększenie stopnia skojarzenia produkcji ciepła z produkcją energii elektrycznej w elektrociepłowni Karolin.
Pomimo zaistnienia tych czynników sprzyjających redukcji emisji gazów cieplarnianych, po roku 2000 trend ten odwrócił się i w okresie następnych dziesięciu lat - do 2010 roku, emisja przyrastała. Tempo tego przyrostu emisji było jednak wolniejsze od tempa spadku z lat poprzednich. Przyrost ten był głównie związany ze wzrostem zużycia energii elektrycznej. Wzrostowi zużycia energii elektrycznej w tym czasie nie towarzyszył wzrost produkcji energii elektrycznej w skojarzeniu na terenie miasta. Spowodowało to wzrost ujemnego salda bilansu energii elektrycznej i w konsekwencji koniecznośd zwiększenia zakupów energii spoza miasta, produkowanej z niższą sprawnością w elektrowniach systemowych niż to ma miejsce przy skojarzonej produkcji energii. W efekcie prowadziło to do wzrostu ogólnej emisji CO2 związanej z pokryciem potrzeb energetycznych miasta. Wzrost emisji gazów cieplarnianych był również spowodowany znaczącym przyrostem samochodów zarejestrowanych na terenie Poznania.
Sektorowa struktura emisji CO2 w Poznaniu nie odbiega znacząco od średniej struktury krajowej. Dominuje emisja CO2 pochodząca ze spalania paliw na cele produkcji energii oraz w bezpośrednim zużyciu paliw. Emisja ta stanowi ok. 99% emisji gazów cieplarnianych w Poznaniu. Reszta to emisje metanu i podtlenku azotu towarzyszące procesom spalania i śladowe ilości emisji tzw. gazów przemysłowych, które ze względu na marginalny udział w całkowitej emisji nie były przedmiotem niniejszej analizy.
Większe różnice struktury emisji, w porównaniu ze średnią strukturą krajową, występują w przypadku emisji metanu i podtlenku azotu, chod gazy te, jak wspomniano, emitowane są w bardzo małych ilościach. W skali kraju, gazy te w znacznej mierze emitowane są przez działalnośd sektora rolnego. W Poznaniu działalnośd tego sektora jest marginalna. Stąd dominującym potencjalnym źródłem emisji metanu jest w Poznaniu gospodarka ściekami i odpadami komunalnymi. Natomiast praktycznie nie występuje na terenie miasta emisja N2O (poza śladową emisją z procesów spalania paliw). W mieście nie ma bowiem ani rozwiniętej działalności rolniczej, ani technologii przemysłowych, które potencjalnie są "punktowymi' źródłami emisji tego gazu.