Przed powstaniem
Aleksandra Banasiak ps. Awana urodziła się w 1935 roku w Karsach, niedaleko Pleszewa. W 1951 roku rozpoczęła kurs pielęgniarski w Szkole Pielęgniarek w Pile, a rok później podjęła pracę w Szpitalu Miejskim nr 2 (dzisiejszym szpitalu im. Raszei) na poznańskich Jeżycach. W 1955 roku zdała egzamin pielęgniarski, a w 1956 roku została zatrudniona jako oddziałowa w szpitalu, w którym również mieszkała.
28 czerwca 1956
Czwartkowy poranek rozpoczął się zupełnie normalnie. Tego dnia Aleksandra Banasiak miała wolne w szpitalu i wybrała się z siostrą na dworzec kolejowy po ojca i brata, który tego dnia miał mieć egzamin.
Nie doszły jednak na dworzec, ponieważ zauważyły wielotysięczny, robotniczy pochód ulicami centrum. Zainteresowane zgromadzeniem postanowiły dołączyć do tłumu, z którym doszły pod plac Stalina i więzienie opanowane przez demonstrantów.
Po powrocie do szpitala usłyszała wołania o pomoc ze strony rannych manifestantów. Okazało się, że pod szpitalem na ulicy Kochanowskiego rozpętała się strzelanina między cywilami a władzami Urzędu Bezpieczeństwa. Jako pierwsza wyszła na ulicę, żeby opatrywać rannych i choć sama została lekko ranna, do końca brała udział w pomocy.
Po południu wraz z innymi lekarzami została wezwana do siedziby lokalnego Urzędu Bezpieczeństwa, żeby opatrywać rannych funkcjonariuszy. To oni wyznali siostrze Awanie, że to UB rozpoczęło strzelaninę.
Aleksandra Banasiak była także jedną z pielęgniarek, która wraz z Aleksandrą Kozłowską-Siejak odkryła tragiczny los Romka Strzałkowskiego.
Film ze wspomnieniami Aleksandry Banasiak:
Pełne nagranie znajduje się w serwisie Youtube Poznańskiego Archiwum Historii Mówionej.
Po powstaniu
We wrześniu 1956 r. wraz z innymi uczestnikami Poznańskiego Czerwca była przesłuchiwana jako świadek. Zgodnie z prawdą zeznała, że to funkcjonariusze bezpieczeństwa jako pierwsi zaczęli strzelać, co było sprzeczne z "oficjalną" wersją władzy.
W 1961 roku zdała maturę, a w 1979 roku ukończyła studia rehabilitacji na poznańskiej Akademii Wychowania Fizycznego. W latach pierwszej "Solidarności", w uznaniu dla jej zasług została wybrana na matkę chrzestną statku "Poznań".
W połowie lat 90. przeszła na emeryturę. W 1992 została prezesem Stowarzyszenia "Poznański Czerwiec 56" (obecnie jest honorową przewodniczącą organizacji). W 2005 r. uhonorowano ją Medalem Florence Nightingale, przyznawanym zasłużonym pielęgniarkom z całego świata. W 50. rocznicę wydarzeń Poznańskiego Czerwca otrzymała Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski. Bierze aktywny udział w życiu miasta i w życiu publicznym, uczestniczy m.in. w demonstracjach w obronie demokracji.
Wizerunek Aleksandry Banasiak pojawił się na poznańskich Jeżycach w formie muralu, który zaprojektowała Dorota Piechocińska, a wykonała grupa MUR-ALL.
Niedawno Muzeum Powstania Poznańskiego - Czerwiec 1956 uroczyście obchodziło 90. Urodziny Aleksandry Banasiak.
Zobacz również
V Ogólnoszkolna Konferencja "Rozprawa Młodych nad Czerwcem '56"
Pożegnanie Aleksandry Kozłowskiej-Siejek
VII Test Wiedzy o Poznańskim Czerwcu 1956
