Cmentarz parafii pw. św. Jakuba Większego Apostoła / Głuszyna
Cmentarz parafii pw. św. Jakuba Większego Apostoła
W wyszukiwarce: Głuszyna
Dane statystyczne:
Liczba pochowanych zmarłych: 4 241
Liczba mogił: 2 433
Powierzchnia: 1,8 ha
Stan na wrzesień 2023 r.
Cmentarz parafii pw. Imienia Maryi
Położony przy ul. Braniewskiej i ul. Lubowskiej w Poznaniu (Smochowice)
Na poznańskiej Głuszynie, dawnej podmiejskiej wsi, istnieją trzy zabytkowe cmentarze parafialne.
Najstarszy cmentarz - zgodnie z ówczesnymi regułami - założono wokół średniowiecznej świątyni. W XIX w. przeprowadzano renowacje, sadząc ozdobne krzewy oraz stawiając nowy mur, okalający nekropolię i kolegiatę. Choć cmentarz intensywnie wykorzystywano w okresie nowożytnym, najstarsze zachowane do dziś nagrobki pochodzą z ostatnich dekad XIX w.
Cmentarz staroparafialny, zlokalizowany przy prowadzącej do Piotrowa ul. Głuszyna, urządzono po roku 1815. Na jego przestrzennej kompozycji - wyraźnym podziale na kwatery i pola grzebalne, ocieniane świerkami i lipami - zaciążyły obowiązujące wówczas surowe reguły symetrii i osiowości. Nekropolia jeszcze pod koniec XX w. była skansenem cennej, dziewiętnastowiecznej i międzywojennej sztuki sepulkralnej, wytworzonej według najlepszych wzorców rodzimej metaloplastyki i kamieniarstwa. Obecnie starych grobów zachowało się niewiele. Cmentarz ponownie otwarto dla pochówków w 1985 r.
W lipcu 1925 r. odbyła się konsekracja położonego przy ul. Daszewickiej cmentarza nowoparafialnego. Kompozycyjnie nekropolia nawiązuje do dawnych wzorców, honorując sztywne reguły osiowości i symetrii. Alejami podzielono ją na cztery prostokątne kwatery. Pośrodku stanął krzyż. Modernistycznie zaaranżowano różnobarwną i różnokształtną cmentarną roślinność, w tym okazałe wierzby i topole, zgodnie z tendencjami zaczerpniętymi ze sztuki ogrodowej, obecnymi w urbanistyce Poznania lat międzywojennych. Niewiele z tego ostało się do dziś; przepadły ozdobne nasadzenia i cenne nagrobki. Zachował się natomiast pomnik na zbiorowej mogile żołnierzy radzieckich, poległych w walkach o Poznań w 1945 r.
Porównaj: H. Hałas-Rakowska, "Cmentarze parafii św. Jakuba Większego Apostoła w Głuszynie", [w:] "Kronika Miasta Poznania", 2009, nr 4, s. 138-162.
Więcej informacji historycznych o cmentarzu: Cyfrowe Lapidarium Poznania / e-lapidarium.pl
Parafia pw. św. Jakuba Większego Apostoła
ul. Głuszyna 150a, 61-329 Poznań
tel.: 61 878 80 10
https://www.jakubapostol.archpoznan.pl/
Regulamin cmentarzy: https://www.jakubapostol.archpoznan.pl/cmentarze/
Biuro Miejskiego Konserwatora Zabytków w Poznaniu
plac Kolegiacki 17, 61-841 Poznań
tel.: 61 878 5452 mkz@um.poznan.pl
oprac. Paweł Skrzypalik