Spacery po podziemiach

Dni Twierdzy to jedno z najpopularniejszych wydarzeń wakacyjnych w Poznaniu. Niepowtarzalna okazja odwiedzenia wielu tajemniczych i wciąż nie do końca poznanych obiektów fortyfikacyjnych naszego miasta. W ramach Dni Twierdzy Poznań forty, bunkry i schrony otworzą swoje bramy w weekend 24-25 sierpnia. Będzie to już 12. edycja tej fantastycznej imprezy!

Człowiek w ochronnym stroju i masce przeciwgazowej stoi bokiem w podziemnym, kamiennym korytarzu oświetlanym wiszącymi u sufitu lampami. - grafika artykułu
Schron Pasjonatów Podziemi, fot. Marek Zakrzewski

Udział w Dniach Twierdzy można rozpocząć np. na Starołęce. U zbiegu ulic Warownej i Gołężyckiej mieści się Fort Ia, czyli Warownia Krzysztofa Arciszewskiego. Jest to fort pośredni, który bronił dostępu do miasta pomiędzy fortami głównymi I i II. Do jego zwiedzania z przewodnikiem zaprasza Porozumienie dla Twierdzy Poznań, które udostępni miejsca odnowione w ciągu ostatniego roku, by nie zawieść tych zwiedzających, którzy odwiedzili fort w latach poprzednich. Nowością będzie zaaranżowany okop z okresu Wielkiej Wojny i powstania wielkopolskiego 1918/1919. Wstęp do fortu nie jest biletowany, ale można wrzucić datek do puszki. Odwiedzający wchodzą do środka w zorganizowanych grupach. Płatne mogą być dodatkowe atrakcje, np. strzelnica. Goście poznają historię poznańskich fortyfikacji (z naciskiem na historię Fortu Ia) i posłuchają o udziale Wielkopolan w walce o niepodległość. Oprócz tego w programie są również animacje dla najmłodszych i udział grup rekonstrukcyjnych z okresu od wieku XIX do współczesności.

Część trasy w forcie (ekspozycja w części koszar szyjowych) została przygotowana do samodzielnego zwiedzania. Umieszczono tam m.in. wystawę fotografii powstańców wielkopolskich 1918/1919 oraz ekspozycję artefaktów pozyskanych w ostatnim czasie. Na placu broni rozstawione będą stoiska grup odtwórstwa historycznego i zaprzyjaźnionych organizacji (harcerze, koło gospodyń miejskich, kluby, organizacje strzeleckie itp.). W przerwach pomiędzy wejściami poszczególnych grup przygotowano prezentacje, m.in. pokaz szermierczy, strzelania z zabytkowej broni czarnoprochowej, szkolenia survivalowe, pierwszej pomocy i inne.

Na Ratajach można odwiedzić Fort IIa, którym od wielu lat opiekują się harcerze z I Szczepu ZHP im. Poznańskich Kryptologów. Zapraszają na zwiedzanie fortu z przewodnikiem. Goście zejdą do podziemi i zobaczą: koszary czołowe, schron pogotowia, kaponierę rewersową, poternę główną, plac broni, fosę, majdan i wał piechoty. Od zeszłego roku w forcie rozbudowano oświetlenie, możliwe więc będzie obejrzenie pomieszczeń dotąd trudniej dostępnych. Wewnątrz powiększono wystawy, pojawiły się także nowe gabloty z eksponatami. Fort IIa mieści się na os. Czecha w pobliżu skrzyżowania Piaśnicka/Kurlandzka. W czasie Dni Twierdzy Poznań będzie czynny w sobotę od g. 11 do 16, a w niedzielę od g. 11 do 15. Wstępem jest zakup cegiełki na "działania forteczne".

Stowarzyszenie Pasjonaci Podziemi zaprasza na zwiedzanie opuszczonego Fortu IV, znajdującego się na Karolinie przy ul. Syreniej. Ten obiekt nie był wcześniej prezentowany w czasie Dni Twierdzy. Zbudowano go w latach 1878-1882, w pierwszym etapie budowy twierdzy fortowej. Po II wojnie światowej został wysadzony w powietrze i prawie całkowicie rozebrany. Zachowały się jednak pojedyncze elementy, m.in. kaponiera czołowa, wyjazdy artyleryjskie, korytarze, punkty obserwacyjne. Zwiedzanie fortu odbędzie się w godzinach wieczornych. Organizatorzy proszą o zabranie latarek i włożenie ubrań, które mogą się pobrudzić. Zbiórka chętnych w sobotę 24.08. o g. 20 przy ulicy Syreniej, zwiedzanie z przewodnikiem potrwa 2-3 godziny. A biletem wstępu jest dowolna wpłata na działalność stowarzyszenia.

Fort V przy ul. Lechickiej 23 zaprasza na zwiedzanie w formie gry terenowej. Grupy liczące 4-6 osób będą wypuszczane na trasę co 15 minut. Na uczestników czeka tor przeszkód w klimacie postapokaliptycznym. Fort będzie czynny w sobotę i niedzielę od g. 11 do 16. Wstęp jest bezpłatny, ale można zostawić datek dla organizatorów gry. Wiele atrakcji przygotował Fort VI przy ul. Lutyckiej 115 (koniec ul. Dojazd). Jak informuje Marcin Walkowiak, administrator fortu, na gości czekają: zwiedzanie fortu z przewodnikiem, inscenizacje historyczne z udziałem rekonstruktorów, samodzielne zwiedzanie z questem i kodami QR, wystawa dawnych maszyn i urządzeń, ruchome modele parowozów i maszyn parowych, a także stałe wystawy o I wojnie światowej, historii fortyfikacji, pojazdach i sprzęcie wojskowym.

 - Będą też rekonstrukcje i dioramy: szpitala polowego i sklepu kolonialnego z wyszynkiem piwa oraz dawnej karczmy i gabinetu chemika z laboratorium - informuje Walkowiak. - Do tego strzelnice: laserowa, łucznicza, ASG i pneumatyczna oraz przejazdy pojazdami wojskowymi w fosie fortu. Nie zapomnieliśmy o najmłodszych zwiedzających. Na nich czekają animacje i gry, budowa zamków z drewnianych klocków i zabawki militarne - dodaje. Na dziedzińcu fortu będą stoiska gastronomiczne, a także sklepiki z asortymentem "militarnym". Wstęp kosztuje 20 zł, dzieci i emeryci zapłacą 15 zł.

Muzeum Uzbrojenia, mieszczące się w jednym z obiektów dawnego Fortu Winiary, czyli Cytadeli Poznańskiej, zaprasza z okazji Dni Twierdzy Poznań na oprowadzanie specjalne. Będzie ono poświęcone historii budowli, w której obecnie znajduje się muzeum. Budowniczowie twierdzy i Fortu Winiary umieścili tam Spezial Laboratorium (laboratorium specjalne lub wydzielone), w którym magazynowano proch strzelniczy i wytwarzano amunicję. Ze względów bezpieczeństwa laboratorium umieszczono w samym środku fortu, daleko od murów obronnych. Pracownikom muzeum udało się niedawno ustalić funkcje poszczególnych pomieszczeń, a na ścianach pojawiły się stylizowane tabliczki z informacjami.

- W czasie Dni Twierdzy, w sobotę i niedzielę o g. 12 po muzeum będzie oprowadzał przewodnik w mundurze roboczym pracownika laboratorium, który opowie ze szczegółami, do czego służyły poszczególne kazamaty, korytarze i zakamarki, co przez lata przebudowano, a co zachowało się w wersji pierwotnej - informuje Krzysztof Jankowiak, kustosz i kierownik Muzeum Uzbrojenia. Czas oprowadzania: 1-1,5 godziny. Muzeum będzie otwarte w sobotę od g. 9 do 17, a w niedzielę od g. 10 do 16. Bilety wstępu kosztują 10-15 zł.

W tych dniach można też zwiedzić, dostępny dopiero od niedawna, schron bojowo-obserwacyjny piechoty nr J2Iva mieszczący się przy ul. Romana Abrahama 9a. Prowadzące go stowarzyszenie Pododcinek Północ informuje, że schron będzie otwarty w sobotę i niedzielę od g. 10.30 do 17 lub 18. Na zwiedzających czekają liczne atrakcje, m.in. rozbudowana wystawa z nowymi eksponatami, kuchnia polowa, przejażdżki samochodem terenowym i dmuchańce dla dzieci. Biletem wstępu będą cegiełki, dochód z ich sprzedaży przeznaczony jest na dalszą rozbudowę ekspozycji w schronie.

To tylko niektóre atrakcje tegorocznych Dni Twierdzy Poznań. Wydarzenia specjalne przygotowują także muzea, które mieszczą się w obiektach fortecznych, Palmiarnia Poznańska, Rezerwat Archeologiczny Genius loci oraz Poznańskie Centrum Dziedzictwa, które w tych dniach zaprasza do Galerii Śluza, zlokalizowanej w jazie katedralnym nad Cybiną. Warto śledzić stronę internetową i profil facebookowy wydarzenia, by poznać kolejne punkty programu tegorocznej edycji.

Szymon Mazur

  • 12. Dni Twierdzy Poznań
  • 24-25.08, g. 9-17
  • więcej tutaj

© Wydawnictwo Miejskie Posnania 2024

Zobacz także