Poznan.pl, oficjalna strona Miasta Poznania

Paderewski urodził się na Podolu, formalną edukację muzyczną zdobył w Warszawie. Wraz z rozwojem kariery domem muzyka stał się cały świat: kształcił się dalej w Berlinie i Wiedniu, koncertował w Europie i Ameryce, po latach osiadł w Szwajcarii. Skąd w tym gronie Wielkopolska? Na przestrzeni lat Paderewski występował w różnych miastach regionu, bywał tu także prywatnie. Najważniejszym pobytem okazał się ten w grudniu 1918 roku. Paderewski przybył wówczas do Gdańska z delegacją rządu brytyjskiego, by wesprzeć formujące się po zaborach struktury państwowe. Za namową Wojciecha Korfantego zmienił swój plan podróży i zamiast prosto do Warszawy skierował się najpierw do Poznania. Niemieckie władze bezskutecznie próbowały uniemożliwić mu podróż. Po przyjeździe Paderewski wygłosił przemówienie z balkonu hotelu Bazar. Nie nawoływał w nim do bezpośredniej walki, zwracał się do poczucia solidarności i tożsamości narodowej. Wizyta uznanego artysty i działacza niepodległościowego wywołała w mieście potężne propolskie manifestacje, eskalując już i tak napiętą sytuację między jego polskimi i niemieckimi mieszkańcami. Aktywność Polaków spotkała się następnego dnia z kontrmanifestacjami Niemców. W niezwykle gęstej atmosferze padły strzały, które przerodziły się w uliczne walki i w powstanie, znane szerzej jako powstanie wielkopolskie.

Ten silny związek sprawia, że Paderewskiego upamiętnia się w Wielkopolsce na różne sposoby: jest patronem szkół i ulic, wspomina się go na kolejnych rocznicach powstania. Do poznańskiej tradycji obchodów przeszła rekonstrukcja jego przyjazdu do miasta. Żywa, nieprzyćmiona przez kwestie polityczne, jest także jego muzyka. Pojawia się w repertuarach koncertów, a na deskach Teatru Wielkiego jedyna opera kompozytora Manru gościła ostatni raz w 2018 roku. Nową formę opowiadania o Paderewskim zaproponował w 2020 roku Teatr Muzyczny: miała wówczas miejsce premiera granego do dzisiaj musicalu Virtuoso. Właśnie podczas prac nad spektaklem narodził się pomysł festiwalu poświęconego artyście.

Myśl ciałem się stała i w tym roku odbędzie się już III Paderewski Festival. Obejmie on nie tylko twórczość swojego patrona - stanowi pretekst do spojrzenia na jego muzykę z szerszej perspektywy. W programie przewidziano różnorodne wydarzenia: od prelekcji, przez koncerty i spektakle teatralne, po premierę płyty. Paderewski bywał nie tylko w Poznaniu, więc i zaplanowane wydarzenia obejmą swoim zasięgiem także inne miejscowości. W pałacu w Jankowicach wystąpi Maria Gabryś-Heyke, w dworze w Skrzynkach gitarowo-harfowe Ach Duo. W Wągrowcu, Poznaniu i Komornikach Krzysztof Herdzin zaprezentuje program złożony z improwizacji na bazie utworów Paderewskiego. Festiwal zawędruje także do Stęszewa, Rokietnicy i Murowanej Gośliny.

Poznańską część zainauguruje spotkanie autorskie z Agnieszką Kamińską, autorką książki Szwajcaria. Podróż przez raj wymyślony. Kierunek szwajcarski w koncepcji festiwalu nie jest przypadkowy, ponieważ Paderewski spędził tam ponad 40 lat życia. Wątek ten rozwinie konferencja w Muzeum Instrumentów Muzycznych oraz polsko-szwajcarski wieczór z pieśniami kompozytora w Murowanej Goślinie. Muzyczną inauguracją festiwalu będzie koncert Meccore String Quartet, który wykona utwory Szymanowskiego, Paderewskiego i Beethovena. Następnego dnia zaplanowano koncert dla uczniów VI Liceum Ogólnokształcącego noszącego imię patrona festiwalu. Ciekawe spojrzenie na jego muzykę przedstawi klawesynistka Dorota Cybulska-Amsler, skupiając się na barokowych inspiracjach kompozytora. Festiwalowi towarzyszy premiera płyty ze wszystkimi pieśniami Paderewskiego w interpretacji Marzeny Michałowskiej (sopran) i Małgorzaty Sajny-Mataczyńskiej. Artystki będą promować album w trakcie koncertu w Sali Białej Urzędu Miasta (8.11). W programie nie zabraknie też musicalu Virtuoso ani organizowanego przez Teatr Muzyczny Salonu Poezji (10.11). Będzie to jego 100. edycja, którą swoją obecnością uświetni pomysłodawczyni poetyckich spotkań Anna Dymna oraz aktor Aleksander Machalica, a zaprezentują teksty Adama Mickiewicza z muzyką Paderewskiego. Ważnym punktem programu będzie także recital fortepianowy Hyuka Lee, finalisty Konkursu Chopinowskiego w 2021 roku (również 10.11). Niecodzienną a interesującą propozycją w gronie wydarzeń muzycznych i literackich będzie spacer śladami Paderewskiego (9.11), który wyruszy spod Dworca Letniego, miejsca przyjazdu artysty do Poznania w 1918 roku.

Na kilka listopadowych dni Poznań przesiąknie Paderewskim. Mnogość spojrzeń i inspiracji zachęca do tego, by prześledzić program festiwalu i poszukać w nim czegoś dla siebie.

Paweł Binek

• III Paderewski Festival
• Bazar Poznański, Teatr Muzyczny i inne miejsca
• 7-12.11
• wstęp wolny (na większość wydarzeń) - bezpłatne wejściówki dostępne w Centrum Informacji Kulturalnej, ul. Ratajczaka 44
  

© Wydawnictwo Miejskie Posnania 2024