Muzeum Archeologiczne w Poznaniu

23 września 1857 roku Towarzystwo Przyjaciół Nauk Poznańskiego podjęło uchwałę o powołaniu do życia Muzeum Starożytności Polskich i Słowiańskich, w 1882 roku przemianowane na Muzeum im. Mielżyńskich. W II RP zbiory muzealne były depozytem Muzeum Wielkopolskiego. Po wojnie muzeum ponownie usamodzielniło się, a od 1949 roku działa jako Muzeum Archeologiczne. Jest jedną z najbardziej znanych w świecie poznańskich placówek muzealnych i naukowych.

Pod koniec XIX wieku muzeum posiadało znaczną kolekcję, która systematycznie się powiększała głównie dzięki darom i  wykopaliskom archeologicznym. Pierwszą udostępnioną szerokiemu odbiorcy wystawę otwarto w 1882 roku.

W 1914 roku dyrektorem muzeum został Józef Kostrzewski, późniejszy współtwórca Uniwersytetu Poznańskiego. Wkrótce po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku podjęto decyzję o połączeniu zbiorów Muzeum im. Mielżyńskich ze zbiorami Muzeum Wielkopolskiego. Rok później kilkanaście tysięcy eksponatów archeologicznych oddano w 30-letni depozyt Muzeum Wielkopolskiemu, a kierownikiem Działu Prehistorycznego placówki mianowano Kostrzewskiego.

W czasie II wojny światowej zbiory archeologiczne przeniesiono do budynku PTPN przy ul. Mielżyńskiego i tam po wojnie funkcjonowały jako samodzielne Muzeum Prehistoryczne. Dopiero w 1949 roku przemianowano je na Muzeum Archeologiczne, podporządkowując jednocześnie Naczelnej Dyrekcji Muzeów i Ochrony Zabytków. Od 1956 roku placówka jest administrowana przez miasto.

W latach 60. XX wieku poznańscy archeolodzy rozpoczęli badania wykopaliskowe w Egipcie, które stały się jednym z priorytetów w działalności muzeum. Wtedy przeniesiono zbiory do nowej siedziby w zrekonstruowanym dawnym pałacu Górków.

Badania w Afryce nie przesłoniły pracownikom muzeum zadań naukowych i edukacyjnych. Organizują liczne wystawy, prelekcje, zajęcia edukacyjne dla dzieci i młodzieży oraz cykliczne konferencje naukowe na temat pradziejów Afryki Północno-Wschodniej i odkryć na Nizinie Wielkopolsko-Kujawskiej. Muzeum prowadzi szeroką współpracę międzynarodową i jest wydawcą dwóch periodyków: "Fontes Archaeologici Posnanienses" i "Studies in African Archeology".

Rada Miasta Poznania uchwałą z 6 marca 2007 roku nadała muzeum tytuł Zasłużony dla Miasta Poznania przede wszystkim za upowszechnianie wiedzy o pradziejach Polski.


**


Towarzystwo Bambrów Poznańskich

W 1915 roku przy ul. Woźnej w Poznaniu stanęła studzienka Bamberki ufundowana przez poznańskiego kupca Goldenringa i wykonana z brązu przez rzeźbiarza Józefa Wackelre. Początkowo studzienka wędrowała, by ostatecznie zająć miejsce w samym sercu Starego Rynku, przy zachodniej ścianie ratusza. W marcu 1996 roku w pomnik Bamberki wmurowano tablicę pamiątkową i w ten sposób zainaugurowano działalność Towarzystwa Bambrów Poznańskich, które kontynuuje tradycje Koła Bambrów Poznańskich istniejącego przy Towarzystwie Miłośników Miasta Poznania w latach 1993-95.

Osadnicy z okolic Bamberga, ok. 90 rodzin, prawie 500 osób, osiedlili się w ówczesnych podpoznańskich wsiach - najpierw w Luboniu, potem w Dębcu, Boninie, Jeżycach, Winiarach, Ratajach i Górczynie, a także w Wiórku i Czapurach - w 1. połowie XVIII wieku. W zdecydowanej części byli katolikami, szybko więc asymilowali się w środowisku polskim, a dzieci posyłali do polskich szkół. Bamberki wyróżniały się charakterystycznym, pięknym i barwnym strojem, którego szczególnie dekoracyjnym elementem był kwiecisty kornet. Z czasem przejęły go polskie chłopki z wielkopolskich wsi. Od 1995 roku w każdą pierwszą sobotę po 1 sierpnia, w rocznicę podpisanego w 1719 roku porozumienia między osadnikami z okolic Bamberga a władzami Poznania, przed starorynkową studzienką rozpoczynają się imprezy Święta Bamberskiego. Wtedy wszyscy mogą podziwiać wspaniałe bamberskie stroje pieczołowicie zrekonstruowane przez członkinie Towarzystwa na podstawie zachowanych zdjęć i przekazywanych z pokolenia na pokolenie ustnych opisów.

Działania Towarzystwa Bambrów Poznańskich przywróciły miastu pamięć o Bambrach, którzy od prawie 300 lat żyją wśród poznaniaków. Na czele Towarzystwa do 2011 roku stała niestrudzona propagatorka ich kultury, prof. Maria Paradowska. Celem TBP jest kultywowanie i upowszechnianie tradycji bamberskiej będącej ważną częścią historii Poznania, przechowywanie i udostępnianie pamiątek po rodzinach bamberskich i badanie dziejów osadnictwa bamberskiego. Od 2000 roku Towarzystwo przyznaje Złotą Bamberkę, którą wyróżnia osoby zasłużone dla jego aktywnego funkcjonowania. W listopadzie 2003 roku w nowym budynku przy ul. Mostowej otwarto Muzeum Bambrów Poznańskich z interesującą i różnorodną ekspozycją.

19 czerwca 2007 roku poznańscy radni przyjęli uchwałę o nadaniu Towarzystwu Bambrów Poznańskich tytułu Zasłużony dla Miasta Poznania.


**


Klub Sportowy Posnania

8 maja 1907 roku poznańska młodzież kupiecka i rzemieślnicza założyła Klub Sportowy Normania. Mimo niemieckiej nazwy skupiał w większości Polaków. Pierwsze mecze piłkarze w biało-czerwono-niebieskich strojach rozgrywali na pl. Livoniusza, w miejscu, w którym dzisiaj znajduje się dworzec autobusowy. Wkrótce jednak konflikty z władzami niemieckimi doprowadziły do rozwiązania Normanii i powołania 7 stycznia 1913 roku pierwszego polskiego Klubu Sportowego Posnania. Barwy klubowe zmieniono na biało-czerwone.

W 1913 roku z inicjatywy klubu założono Związek Polskich Towarzystw Sportowych zrzeszający Posnanię, Wartę i Ostrowię z Ostrowa Wlkp. W lipcu rozegrano I Mistrzostwa Wielkopolski w piłce nożnej - Posnania zajęła w nich drugie miejsce.

W dwudziestoleciu międzywojennym drużyna grała w klasie B, a kilku jej członków weszło do piłkarskiej kadry narodowej. Po II wojnie światowej ranga klubu wyraźnie zmalała. Stagnacja trwała do lat 60. XX wieku, kiedy to na nowo wybudowanych obiektach sportowych na Winogradach, nad Wartą i nad Jeziorem Kierskim rozpoczęto intensywne treningi. Najlepsze wyniki osiągali wodniacy, piłkarze ręczni i siatkowi.

W latach 1984-96 klub działał jako Spółdzielczy Klub Sportowy Posnania, potem jako Klub Sportowy Posnania. Obecnie ma siedem sekcji: kajakową, wioślarską, pływacką, rugby, tenisa ziemnego, motorowodną i żeglarską. Nie istnieją już sekcje: bokserska, motorowa, lekkoatletyczna, strzelecka, zapasów, piłki ręcznej i siatkówki. Członkami klubu było 20 olimpijczyków, a wśród nich trzech zdobywców brązowych medali olimpijskich: Henryk Rozmiarek, piłkarz ręczny (Montreal 1976), Izabela Dylewska, kajakarka (Barcelona 1992) i Grzegorz Kotowicz, kajakarz (Sydney 2000). W ostatnich pięciu latach wychowankowie klubu zdobyli na mistrzostwach świata i Europy 85 medali. Wioślarze i kajakarze Posnanii są dziś podporą polskiej kadry narodowej, bardzo dobrze rozwija się sekcja rugby.

Klubowe obiekty - stadion, korty tenisowe, pływalnia, hala sportowa i siłownia - mieszczą się obecnie przy ul. Słowiańskiej, nad Wartą, w podpoznańskich Krzyżownikach i w Łężeczkach. Trenująna nich przede wszystkim ludzie młodzi; spośród ok. 800 sportowców Posnanii 700 to dzieci i młodzież.

W uzasadnieniu uchwały Rady Miasta z 19 czerwca 2007 roku nadającej najstarszemu klubowi w mieście tytuł Zasłużony dla Miasta Poznania radni napisali, że tytuł ten przyznają "z okazji jubileuszu 100-lecia działalności na poznańskiej ziemi [...] oraz w uznaniu zasług w dziedzinie upowszechniania i krzewienia kultury fizycznej i sportu wśród mieszkańców miasta Poznania".

Ten artykuł ma więcej niż jedną stronę. Wybierz poniżej kolejną, żeby czytać dalej