Jako członkowie wspólnoty europejskiej, w niedzielę razem z obywatelami pozostałych państw Unii wybierzemy swoich przedstawicieli do Parlamentu Europejskiego. To w dużej mierze od nich będzie zależał kierunek, który wspólnota obierze w nadchodzących latach. Głosowanie to doskonała okazja dla podmiotów zainteresowanych skłóceniem państw Europy i destabilizacją trwającego ładu polityczno-społecznego.

Nie będzie więc zaskoczeniem, jeśli w najbliższych dniach nasilą się próby ataków w cyberprzestrzeni i sferze informacyjnej. Możemy liczyć się z dezinformacją, cyberatakami i próbami polaryzacji grup stojących po przeciwnych stronach sporu politycznego. Mając świadomość zagrożeń możemy jednak przygotować się na ich nadejście, a przynajmniej nie być zaskoczeni ich wystąpieniem.

Uwaga! Zupełnie jak w przypadku artykułów z okazji poprzednich wyborów, dalszy artykuł jest w 100% pozbawiony przekazu politycznego. Agitowanie należy do komitetów wyborczych, tutaj opowiadamy o cyberbezpieczeństwie. Jeżeli macie dość medialnej nagonki, dobrze trafiliście. Zróbmy kawę lub herbatę i usiądźmy na spokojnie do lektury - w końcu weekend za pasem.

Cisza wyborcza

Wybory do Parlamentu Europejskiego odbywają się w formie jednej tury głosowania, które odbędzie się 9 czerwca. Cisza wyborcza tradycyjnie zaczyna się na 24 godziny przed rozpoczęciem głosowania, a więc o północy w nocy z piątku na sobotę. Zakończy się natomiast o godzinie 21, wraz z końcem głosowania. Istnieje jednak różnica w porównaniu do poprzednich wyborów - komisje wyborcze będą mogły podać wyniki do publicznej wiadomości (czyli wywiesić protokoły na drzwiach lokalu) dopiero po godzinie 23:00. Wynika to z ogólnoeuropejskiego charakteru głosowania - o tej porze swoje głosy skończą oddawać obywatele Włoch.

Okres ciszy wyborczej nakłada na nas pewne ograniczenia. Co ważne, zakazy dotyczą również czynności w Internecie. Oznacza to, że w tych dniach nie wolno prowadzić agitacji wyborczej, czyli publicznie zachęcać do głosowania na określonych kandydatów i kandydatki. Zabronione są wszelkiego rodzaju manifestacje, przemówienia i rozdawanie materiałów wyborczych. Zakaz dotyczy też podawania przewidywanych wyników wyborów i sondaży - można podawać jedynie frekwencję wyborczą.

Jeżeli złamiemy ograniczenia, musimy liczyć się z sankcjami wynikającymi z przepisów Kodeksu Wyborczego. Opierają się na karze finansowej, która potrafi być naprawdę dotkliwa. Pamiętajmy więc, że to, czego nie możemy robić na ulicy, jest zabronione także w Internecie.

Dezinformacja

Czas wyborów do Europarlamentu na pewno będzie oznaczał nasilenie się prób dezinformacji - tym razem w skali nie tyle pojedynczych państw, ale całej Europy.

Przypominamy, że dezinformacja to w najprostszym ujęciu fałszywa informacja, którą ktoś udostępnił w określonym celu (tutaj - dla zdyskredytowania jednej z osób kandydujących w wyborach lub jednego z ugrupowań). Możemy też mieć do czynienia z malinformacją, czyli wykorzystaniem prawdziwej informacji do przedstawienia jej w złym świetle lub sztucznego rozdmuchania mało istotnego problemu.

Przede wszystkim, zachowajmy sceptycyzm wobec wiadomości w mediach tradycyjnych i społecznościowych. Starajmy się weryfikować informacje, a szczególnie wtedy, gdy wydają się nam szczególnie sensacyjne lub chcemy podzielić się nimi z rodziną i znajomymi.

Pamiętajmy też, że znaczna część dezinformacji stara się wzbudzić w nas negatywne emocje, takie jak gniew lub nienawiść wobec określonej osoby lub grupy osób. Sprawdzajmy więc prawdziwość tych informacji, zamiast poddać się złym nastrojom.

Problem dezinformacji i jej różnych odmian opisaliśmy szerzej w artykule: Nieład informacyjny (poznan.pl).

Zagrożenie z Internetu

Kolejnym potencjalnym zagrożeniem jest cyberatak na systemy wyborcze. Jego skutki mogą być różne, jednak całkowite przerwanie działania systemu wyborczego jest mało prawdopodobne. Bardziej realnie możemy liczyć się z drobnymi przerwami w działaniu systemu, które nie wpłyną na sam proces wyborczy.

Co najważniejsze - ewentualny cyberatak nie wpłynie na wynik wyborów. Wynika to z tradycyjnego sposobu oddawania głosów, a następnie przeliczania ich w komisjach wyborczych. Nadal są to papierowe karty, które członkowie komisji fizycznie sprawdzają w trakcie zliczania. System wyborczy służy jedynie wsparciu tej czynności, ale dopiero na końcu - gdy wyniki głosowania są już zliczone.

Innymi słowy, nawet gdyby ktoś próbował manipulować wynikami w systemie wyborczym, karty do głosowania nadal pozostają w formie papierowej. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości, wystarczy po prostu ponownie je przeliczyć.

Pamiętajmy też, że system wyborczy tylko wspiera pracę komisji wyborczej. Choć do jego działania potrzebny jest Internet, komisja w wyjątkowych przypadkach może podsumować swoje wyniki bez połączenia z siecią. Cyberatak w trakcie wyborów mógłby więc być jedynie drobną uciążliwością, nie wpływającą na możliwość przeprowadzenia uczciwego głosowania.

Informacje i zgłaszanie problemów

Poniżej załączamy listę adresów internetowych, pod którymi możecie znaleźć więcej informacji:

• poznański portal informacyjny o wyborach: https://www.poznan.pl/eurowybory2024/
• portal "Bezpieczne wybory": https://bezpiecznewybory.pl/
• serwis poznańskiej delegatury Krajowego Biura Wyborczego: https://poznan.kbw.gov.pl/
• serwis wyborów samorządowych Państwowej Komisji Wyborczej: https://wybory.gov.pl/pe2024/

Jeżeli zauważycie zagrożenia w Internecie związane z wyborami, możecie je zgłosić do odpowiednich osób. Więcej informacji znajdziecie tutaj: Zgłoś incydent (bezpiecznewybory.pl).

Podsumowanie

Wybory do Parlamentu Europejskiego to ostatnie głosowanie w tegorocznym cyklu wyborczym. Nie pozwólmy, aby próby dezinformacji i zagrożenia w sieci wpłynęły na możliwość bezpiecznego, świadomego oddania głosu.

Pamiętajmy o ciszy wyborczej, podczas której nie możemy namawiać do poparcia którejś opcji politycznej. Uważajmy na próby dezinformacji, na które najczęściej natkniemy się na portalach społecznościowych. Nie obawiajmy się natomiast cyberataków - tym problemem zajmą się właściwe osoby, na co dzień stykające się z takimi zagrożeniami.

Cykl porad o bezpieczeństwie w Internecie powstał z inicjatywy Biura Cyfryzacji i Cyberbezpieczeństwa Urzędu Miasta Poznania. Wszystkie artykuły z cyklu znajdziesz w Bazie wiedzy (poznan.pl).

Zachęcamy do obserwowania Infoteki (poznan.pl/infoteka), żeby nie przegapić kolejnych porad i wielu innych, ciekawych informacji z Poznania.

KS