Pobieranie treści z sieci pozwala na uzyskanie większości treści, które do tej pory pozyskiwaliśmy na nośnikach fizycznych, np. książek, płyt z muzyką i programów komputerowych. Mnogość stron internetowych oferujących taką możliwość sprawia jednak, że podczas pobierania z sieci musimy zwrócić uwagę, by zachować podstawowe zasady bezpieczeństwa, postępując zgodnie z literą prawa.

Dozwolony użytek

Polskie prawo daje nam możliwość korzystania z tzw. własnego użytku osobistego. Oznacza to, że możemy legalnie pobierać treści z Internetu, o ile nie będziemy ich udostępniać poza kręgiem najbliższych osób i nie będziemy wykorzystywać ich zarobkowo. Nie jest dla nas przy tym istotne, w jaki sposób dany plik znalazł się w Internecie.

Dzięki dozwolonemu użytkowi osobistemu, możemy na przykład pobrać e-booka, a gdy nam się spodobał - wysłać plik przyjacielowi, by również mógł go przeczytać. To prawo pozwala też na pobranie utworu muzycznego, a następnie zapisanie go na płycie CD i puszczenie na odtwarzaczu w aucie podczas rodzinnej wycieczki.

Wyjątkowość tego prawa oznacza jednak, że ma swoje ograniczenia. Musimy o nich pamiętać, o ile nie chcemy go złamać.

Ograniczenia

Przede wszystkim pamiętajmy, że dozwolony użytek osobisty pozwala nam na pobieranie utworów, a nie ich publiczne udostępnianie. Oznacza to, że nie możemy korzystać z sieci przesyłu plików typu P2P, znanej również jako torrent. Jej specyfika wynika z założenia, że użytkownik po zapisaniu pliku udostępnia go innym użytkownikom sieci, tym samym łamiąc prawo.

Dzieląc się utworem z najbliższymi pamiętajmy, by przypadkowo nie udostępnić go publicznie. Poprawną formą będzie na przykład wysłanie go w prywatnej wiadomości e-mail. Niezgodne z prawem będzie natomiast umieszczenie go w innym serwisie Internetowym, w sposób widoczny dla każdego użytkownika sieci, a następnie przesłanie bliskiej osobie linku do pobrania pliku.

Co z programami?

Wyjątkiem od dozwolonego użytku publicznego są między innymi programy komputerowe - do tej kategorii zaliczymy też gry. Pobranie na własny użytek takiego programu jest więc złamaniem prawa.

Niemniej, istnieje wiele programów, które można w pełni legalnie pobrać z sieci. Oprogramowanie typu open source jest ciekawą i bezpłatną alternatywą dla wielu programów dostępnych komercyjnie. Warto jednak zwrócić uwagę, że tego typu oprogramowanie czasem posiada własne ograniczenia - najczęściej umożliwiając korzystanie z nich na użytek prywatny, a nie w firmie. Lepiej to sprawdzić, nim zaczniemy korzystać z nich w pracy.

Co do gier komputerowych, wiele z nich jest dostępnych w formule free to play. Dzięki temu gracze mają do niej dostęp za darmo, jednak muszą liczyć się z możliwością zakupienia dodatkowych treści wewnątrz gry. Chcąc zagrać w tytuł oferujący takie rozwiązania, warto najpierw poznać opinie innych graczy - być może płatności wewnątrz gry zaburzają balans rozgrywki, ułatwiając ją na korzyść osób korzystających z treści płatnych. Potrafi to popsuć zabawę nawet w dobrze zapowiadającym się tytule.

Skąd i jak pobierać

Istnieje wiele miejsc w sieci, z których możemy pobierać różnego rodzaju treści. Sytuacja wygląda najprościej w sytuacji, w której treść pobieramy z oficjalnej strony, na której zapłaciliśmy za dostęp do pliku - na przykład sklepu z e-bookami lub strony producenta oprogramowania. Ważne, by nie trafić na fałszywą stronę sklepu - pomogą wam w tym porady z naszego artykułu: Fałszywe sklepy... (poznan.pl).

Pobierając treści z innych stron musimy zwrócić uwagę, by przez przypadek nie zainstalować na naszym urządzeniu złośliwego oprogramowania. Reputację danej strony internetowej możemy sprawdzić, wklejając jej adres w narzędziu: Virus Total (virustotal.com).

Odwiedzając takie strony warto również korzystać z wtyczek lub ustawień przeglądarki, które blokują reklamy - na których często zarabiają strony udostępniające treści do pobrania. Inaczej może nas zaskoczyć strumień otwierających się okienek z reklamami, czasami o dość specyficznej treści.

Pobierając plik zwróćmy uwagę na jego format - musi odpowiadać rodzajowi treści, jaki chcemy ściągnąć. Jest ich naprawdę wiele, więc warto po prostu sprawdzić format danego pliku, wpisując nazwę formatu w wyszukiwarce internetowej. Do tego doradzamy, by nie ściągać plików typu.exe lub wszelkiego rodzaju archiwów, np.zip lub.rar, gdzie często możemy spotkać się ze złośliwym oprogramowaniem.

Podsumowanie

Pobierając utwory z sieci pamiętajmy o stosowaniu się do zasad dozwolonego użytku prywatnego. Dodatkowo zwracajmy szczególną uwagę na pobieranie treści w sposób bezpieczny, ze sprawdzonych stron Internetowych.

Cykl porad o bezpieczeństwie w Internecie powstał z inicjatywy Biura Cyfryzacji i Cyberbezpieczeństwa Urzędu Miasta Poznania. Zachęcamy do obserwowania Infoteki (poznan.pl/smartcity/infoteka), żeby nie przegapić kolejnych porad i wielu innych, ciekawych informacji z Poznania.

KS