Cyber Piątki - bezpieczne wakacje

Wielkimi krokami zbliża się okres, w którym wiele z nas udaje się na zasłużony wypoczynek. Zanim pojedziemy na wakacje, przypomnijmy sobie kilka porad o bezpieczeństwie na urlopie. Czas naszego odpoczynku oznacza bowiem więcej pracy dla różnej maści oszustów i cyberprzestępców.

Napis o treści cyber piątki, laptop i kawa na niebieskim tle. - grafika artykułu
Cyber Piątki to cykl, w którym prezentujemy porady dotyczące bezpiecznego korzystania z sieci

Nasz mini-poradnik wakacyjny tak naprawdę stanowi rozwinięcie podstawowych zasad bezpieczeństwa, których powinniśmy trzymać się na co dzień. Na urlopie jednak niekoniecznie chcemy cały czas zastanawiać się, czy ktoś nie próbuje nas oszukać. Dlatego przypomnijmy sobie te zasady jeszcze raz przed wyjazdem, by potem nie musieć się nad nimi za dużo zastanawiać.

Zanim wyjedziesz - nie złap się na ofertę

Wiele osób korzysta z ofert wakacji last minute. Nic w tym dziwnego - zazwyczaj można w ten sposób oszczędzić niemałe pieniądze, o ile mamy cierpliwość do wyszukiwania odpowiadających nam ofert. Nasze poszukiwania wykorzystują jednak nieuczciwe firmy i osoby - warto wiedzieć, jak rozpoznać fałszywą ofertę i nie zrujnować swoich planów urlopowych.

Gdy trafimy na korzystną ofertę pobytu lub wycieczki, nie kupujmy jej od razu, a zamiast tego zacznijmy od krótkiej analizy. Na początek postarajmy się zweryfikować organizatora wyjazdu - sprawdźmy czy w internecie znajdują się informacje na jego temat, a najlepiej opinie innych wczasowiczów. Jeżeli wyszukujemy ofert na portalu internetowym, sprawdźmy oceny samego portalu - wystarczy wpisać w wyszukiwarkę nazwę portalu z dopiskiem "opinie".

Pamiętajmy, że oszuści mogą podszywać się pod oferty wiarygodnych biur podróży lub miejsc wypoczynku. Takie przypadki rozpoznamy po niedbałym przygotowaniu, literówkach w treści ogłoszenia lub adresie internetowym oraz zdublowaniu ofert, z których jedna może być zauważalnie tańsza lub mieć mniej ocen, niż oryginalna oferta.

Podejrzewając, że jakaś oferta może być oszustwem - lepiej ją odpuścić, niż stracić czas i pieniądze.

Zobacz też: Uwaga na fałszywe oferty wakacji (poznan.pl).

Dbajmy o dokumenty

Jeśli jedziemy za granicę, sprawdźmy jaki typ dokumentu jest wymagany przy wjeździe do kraju - czasem wystarczy dowód osobisty, innym razem paszport, a niekiedy wiza. Zadbajmy też o to, by dokument miał wystarczający termin ważności. Do niektórych państw nie wjedziemy, jeśli nasz dowód lub paszport nie będą miały dłuższego terminu ważności, np. 30 lub 90 dni do przodu.

Pamiętajmy również, by nie oddawać swoich dokumentów osobom, co do których nie możemy mieć zaufania. W szczególności tyczy się to sytuacji, w której jesteśmy proszeni o oddanie dokumentu "w zastaw", na przykład w różnego typu wypożyczalniach. W ten sam sposób nie powinniśmy dopuścić do zrobienia kserokopii naszego dokumentu.

Możemy natomiast zgodzić się na spisanie informacji, dzięki którym osoba wypożyczająca sprzęt będzie miała podstawę do ewentualnych roszczeń w przypadku uszkodzenia sprzętu. Wystarczy do tego nasze imię i nazwisko, PESEL oraz ewentualnie numer telefonu.

Social media a podróże

Zdjęcia z wakacji starajmy się umieszczać w Internecie dopiero po powrocie z urlopu. Być może zabrzmi to dziwnie, ale publikując je wcześniej, narażamy się na włamanie do mieszkania - złodziej może spodziewać się, że nie zastanie nas wtedy w domu.

Wstawiając takie zdjęcia jesteśmy natomiast zagrożeni oszustwem na "potrzebę pomocy". Wiedząc, że jesteśmy za granicą, oszust może spróbować wyłudzić pieniądze od naszych znajomych. Wystarczy, że podszyje się pod nas i spróbuje z nimi skontaktować, przedstawiając historię - jesteśmy za granicą, straciliśmy pieniądze i potrzebujemy szybki przelew, żeby jakoś wrócić do kraju. By uchronić się przed tym oszustwem, ostrzeżmy naszych bliskich, by w przypadku takiej prośby najpierw się z nami skontaktowali.

Urządzenia mobilne

Warto zadbać o bezpieczeństwo naszych urządzeń mobilnych. Pamiętajmy, że telefon to kopalnia wiedzy na nasz temat: znajdują się na nim hasła, zdjęcia i dostęp do kont w wielu aplikacjach.

Zabezpieczmy smartfon przynajmniej hasłem, a jeżeli to możliwe - weryfikacją biometryczną, np. odciskiem palca. Dzięki temu, nasze dane pozostaną bezpieczne nawet w przypadku kradzieży lub zgubienia urządzenia. Dodatkowo, warto włączyć szyfrowanie zapisanych plików. Ochroni to nasze dane przed bardziej zaawansowanymi metodami wyciągania danych ze smartfona.

Sprawdźmy też, czy istnieje możliwość zablokowania urządzenia w przypadku jego utraty. Pomocna może również okazać się opcja zdalnej lokalizacji telefonu - być może uda nam się odzyskać urządzenie, znajdując je na własną rękę lub przy pomocy Policji.

Nie dajmy się złapać oszustom, którzy będą chcieli skorzystać z naszej życzliwości. Mogą prosić nas o możliwość zadzwonienia z naszego telefonu lub wysłania wiadomości. Przekazując im urządzenie, oferujemy także nasze dane - mogą szybko podejrzeć zachowane hasła lub inne wrażliwe informacje. Inna sprawa, że mogą po prostu uciec z telefonem w ręku.

Mimo wszystko, ktoś może mieć szczere intencje i faktycznie potrzebować naszej pomocy. W takim wypadku lepiej poprosić o podanie numeru, na który mamy wysłać wiadomość i poczekać na ewentualną wiadomość zwrotną.

Internet za granicą

Wakacje poza Unią Europejską oznaczają utrudniony dostęp do internetu. Choć możemy kupić kartę SIM jednego z lokalnych operatorów, prościej skorzystać z sieci Wi-Fi. Tutaj również powinniśmy pamiętać o bezpieczeństwie - dane przesyłane w publicznie dostępnych sieciach Wi-Fi mogą dość łatwo trafić w niepowołane ręce.

Zanim połączymy się z Wi-Fi, powinniśmy wyłączyć automatyczne łączenie się z Wi-Fi. Możemy to zrobić w ustawieniach urządzeń mobilnych. Dzięki temu, będziemy mieli kontrolę nad Wi-Fi, z którym łączy się nasze urządzenie. Możemy też zadbać o bezpieczeństwo naszych danych nawet łącząc się z Wi-Fi, w którym ruch sieciowy może być podglądany przez hakera. Pamiętajmy, żeby w takim wypadku nie przesyłać danych osobowych, które prędzej lub później mogą zostać udostępnione lub wykorzystane w ataku np. phishingowym.

Zadbajmy również o bezpieczeństwo kont, stosując logowanie dwuetapowe. Oprócz loginu i hasła, wymaga ono zastosowania dodatkowego zabezpieczenia, np. kodu przekazanego SMS-em lub w innej formie, np. w aplikacji. Dzięki temu, nawet gdyby cyberprzestępcy poznali nasz login i hasło, nie będą w stanie przejąć dostępu do konta.

Podsumowanie

Urlop to czas wypoczynku. Nie traćmy go na ograniczanie skutków naszego braku rozwagi. Zanim wykupimy ofertę wypoczynku, zweryfikujmy ją. Zadbajmy o bezpieczeństwo naszych dokumentów i urządzeń mobilnych oraz rozsądnie korzystajmy z mediów społecznościowych. Do tego korzystajmy z głową z publicznych sieci Wi-Fi.

Cykl porad o bezpieczeństwie w Internecie powstał z inicjatywy Biura Cyfryzacji i Cyberbezpieczeństwa Urzędu Miasta Poznania. Wszystkie artykuły z cyklu znajdziesz w Bazie wiedzy (poznan.pl).

Zachęcamy do obserwowania Infoteki (poznan.pl/infoteka), żeby nie przegapić kolejnych porad i wielu innych, ciekawych informacji z Poznania.

KS