Usługa zastrzeżenia numeru PESEL jest dla nas dostępna od 17 listopada. Dzięki niej, jesteśmy w stanie dość łatwo zabezpieczyć nasz numer przed nieodpowiednim wykorzystaniem.

Musimy zacząć od zwrócenia uwagi na drobny problem - choć możliwość zastrzeżenia PESELu jest już dostępna, regulująca to ustawa nie weszła jeszcze w pełni w życie. Oznacza to, że rozwiązanie będzie działało ostatecznie po 1 czerwca 2024 roku.

Warto jednak zastanowić się, co daje nam zastrzeżenie PESELu?

Jak to działa?

Główną korzyścią z zastrzeżenia numeru PESEL jest brak możliwości jego wykorzystania bez naszej wiedzy. Oznacza to, że tak zabezpieczony numer nie będzie mógł zostać użyty przy próbie dokonania wyłudzenia na nasze dane.

Przede wszystkim, banki i instytucje finansowe będą miały obowiązek sprawdzenia numeru w rejestrze, jeśli ktoś zechce dokonać przy jego pomocy różnych operacji. Zaliczymy do nich między innymi udzielenie pożyczki, otwarcie nowego rachunku czy zawarciu umowy leasingu. Zabezpieczy to nas przed sytuacją, w której inna osoba chce podszyć się i na przykład wyłudzić kredyt na nasze dane. Co ważne - jeśli mimo wszystko to by się udało, w przypadku zastrzeżenia PESELu nie będziemy musieli spłacać takiego zobowiązania.

Taki sam obowiązek będzie stał przed notariuszami, podczas czynności związanych z nieruchomościami, a także przed operatorami telekomunikacyjnymi. Rozwiąże to problem oszustw z wystawianiem duplikatów kart SIM. Przestępcy wykorzystują tą metodę, by przejmować np. wiadomości z kodami autoryzacyjnymi do różnego rodzaju kont, z których korzystamy.

Jak zastrzec PESEL?

Pamiętajmy, że PESEL nie będzie zastrzeżony automatycznie. Jeśli chcemy skorzystać z tej możliwości, musimy zrobić to samodzielnie lub przy pomocy pełnomocnika.

Docelowo mają być 4 sposoby skorzystania z rejestru zastrzeżeń. Najwygodniejszym z nich jest dostępny na stronie internetowej Portal GOV.PL (gov.pl). Po zalogowaniu się, możemy zastrzec swój PESEL klikając jeden przycisk. Jedynym ograniczeniem jest możliwość wykonania tego raz na pół godziny - oznacza to, że po zastrzeżeniu numeru możemy wrócić do jego wcześniejszego statusu dopiero po 30 minutach.

PESEL możemy zastrzec na konkretny okres. Wydaje się to wygodne w sytuacji gdy wiemy, kiedy będziemy potrzebowali mieć dostęp do usług wymagających podania tego numeru.

Zastrzeżenie jest też dostępne przez wizytę w Urzędzie Miasta lub Gminy. Procedury różnią się drobnymi detalami między różnymi placówkami, np. w kwestii rezerwacji terminu wizyty. Pełen opis czynności w przypadku Poznania znajdziecie tutaj: Zastrzeżenie numeru... (bip.poznan.pl). Co ważne, zastrzeżenie może odbyć się również za pośrednictwem pełnomocnika  - wszystko wytłumaczono w Biuletynie Informacji Publicznej.

Docelowo możliwość zastrzeżenia numeru PESEL ma być dostępna również w aplikacji mObywatel, w placówce swojego banku i na poczcie.

Podsumowanie

Usługa zastrzeżenia PESEL-u jest już dostępna, choć w pełni będzie działała od czerwca 2024 roku. Na razie możemy z niej korzystać przez stronę internetową gov.pl lub wizytę w urzędzie.

Warto zastanowić się nad zastrzeżeniem swojego PESEL-u - dzięki temu będziemy do pewnego stopnia mniej zagrożeni skutkami wyłudzeń i oszustw.

Cykl porad o bezpieczeństwie w Internecie powstał z inicjatywy Biura Cyfryzacji i Cyberbezpieczeństwa Urzędu Miasta Poznania. Zachęcamy do obserwowania Infoteki (poznan.pl/smartcity/infoteka), żeby nie przegapić kolejnych porad i wielu innych, ciekawych informacji z Poznania.

KS