Główną i najważniejszą cechą otwartych źródeł informacji jest właśnie ich otwartość. Oznacza to, że dostęp do nich jest publiczny, a zatem ma go każde z nas. Pozyskiwanie informacji z otwartych źródeł sprowadza się więc do wyszukiwania ich w każdym źródle, które nie jest poufne lub tajne.

Inną, coraz częściej spotykaną nawet w mediach nazwą korzystania z takich źródeł to OSINT, czyli skrót od angielskiego wyrażenia Open source intelligence - dosłownie wywiad jawnoźródłowy lub wywiad na otwartych źródłach. Nazywamy go również wywiadem białym, w kontraście do tradycyjnego wywiadu czarnego, opartego na źródłach niejawnych.

Gdzie szukać otwartych źródeł

Wszędzie. Poważnie, w szerokim rozumieniu tego pojęcia otwartym źródłem informacji jest każde źródło, do którego zgodnie z prawem możemy mieć dostęp.

Jako otwarte źródło możemy traktować wiedzę dostępną między innymi na stronach internetowych, mediach społecznościowych, prasie, telewizji - długo by wymieniać. Większość informacji dotyczących działalności urzędów uzyskamy w trybie informacji publicznej - o ile już nie są dostępne na ich stronach internetowych.

Takim źródłem mogą być nawet strony dostępne w owianym złą sławą Darknecie. Instalacja przeglądarki Tor lub jej odpowiedników jest przecież zgodna z prawem - w przeciwieństwie do tego, co niektóre osoby robią przy jej pomocy. Niemniej, korzystanie z niej pozwala na stosunkowo bezpieczny i prywatny dostęp do sieci.

Kto może z nich skorzystać?

Każdy, kto dysponuje sprzętem pozwalającym skorzystać z sieci, a czasem przydaje się również telefon. To, w jaki sposób otwarte źródła informacji mogą być dla nas przydatne, zależy w dużej mierze od naszych potrzeb i umiejętności.

Na co dzień za ich pomocą możemy na przykład weryfikować informacje. Jeśli nie jesteśmy pewni, czy informacje przeczytane w sieci luub wypowiedź w mediach były prawdziwe, wystarczy sprawdzić to w sieci.

OSINT przydaje się też w działalności przedsiębiorstw. Otwarte źródła pomagają planować ich rozwój i wspierają podejmowanie ważnych decyzji. Mogą dostarczyć informacji o obecnych trendach na rynku i pozwolić dostrzec, jakie błędy popełnia konkurencja.

Otwarte źródła informacji są też istotnym narzędziem dla dziennikarzy - zarówno w codziennej pracy, jak i przy skomplikowanych śledztwach. Pozwalają też weryfikować infromacje przed ich publikacją, co powinno być ważnym elementem ich etyki zawodowej.

Warto zauważyć, że otwarte źródła informacji są atrakcyjne także dla różnego rodzaju instytucji, które zajmują się zapewnianiem bezpieczeństwa. O ile takie działanie nie jest dla nich niczym nowym, globalizacja i upowszechnienie Internetu zdecydowanie ułatwia im codzienną pracę. Choć informacje z otwartych źródeł są przydatne, szczególną wartość pokazują w zestawieniu z informacjami niejawnymi, do których takie instytucje mają dostęp.

Podsumowanie

Informacje z otwartych źródeł są dostępne na wyciągnięcie ręki, jednak ich wykorzystanie wymaga od nas pewnych umiejętności. Ich przydatność wynika więc z tego, jak potrafimy je pozyskać i użyć.

Właśnie dlatego OSINT przydaje się najbardziej w biznesie, dziennikarstwie i w instytucjach związanych z bezpieczeństwem. W ramach kolejnych części naszego cyklu postaramy się krótko przedstawić podstawy pracy na otwartych źródłach, w formie przystępnej nawet dla osób nigdy nie mających z nimi styczności. Zapraszamy do śledzenia Cyber Piątków!

Cyber Piątki powstały z inicjatywy Biura Cyfryzacji i Cyberbezpieczeństwa Urzędu Miasta Poznania. Zachęcamy do obserwowania Infoteki (poznan.pl/infoteka), żeby nie przegapić kolejnych porad i wielu innych, ciekawych informacji z Poznania.

KS