Jedną ze sprawdzonych metod zwalczania przestępczości jest docieranie do jej sprawców poprzez ich pieniądze. Ustalając, które środki finansowe pochodzą z przestępstwa, organy ścigania potrafią złapać indywidualnych przestępców i rozbijać zorganizowane grupy przestępcze.

Nietrudno się domyślić, że zrodziło to w półświatku potrzebę znalezienia sposobu na legalizację takich pieniędzy. Dzięki odpowiednim krokom możliwe jest bowiem korzystanie ze środków pochodzących z nielegalnej działalności w taki sposób, aby nie wywoływać podejrzeń. Proces wprowadzania "nielegalnych" pieniędzy do "legalnego" obrotu nazywamy praniem pieniędzy.

Ale kim jest muł?

Muł finansowy to jedna z wielu postaci biorących udział w tym procesie. Pełni rolę pośrednika, przez którego przepływają środki finansowe pochodzące z przestępstw. Wykorzystanie wielu mułów pozwala osobom stojącym za tym procesem ukryć pochodzenie pieniędzy.

Choć część osób świadomie decyduje się na przyjęcie roli muła, zdecydowanie więcej nie dostrzega swojego udziału w przestępczym procederze. Bez trudu można natknąć się na propozycje takiej "pracy", choć w treści ogłoszenia nie znajdziemy nazwy stanowiska: muł. Zamiast tego, możemy zauważyć kilka cech wspólnych ofert pracy związanych z praniem pieniędzy.

Dlaczego warto je poznać? Przede wszystkim, za bycie mułem finansowym grozi odpowiedzialność karna. Piorąc pieniądze pochodzące z przestępstw, współpracujemy z osobami za nie odpowiedzialnymi - co oczywiście jest nielegalne.

Pamiętajmy również, że za pieniędzmi z przestępstw często stoją historie ich ofiar. Wspierając sprawców, siłą rzeczy stajemy po ich stronie. Zastanówmy się, czy właśnie w ten sposób chcemy postępować.

Oferta

Propozycję stania się mułem finansowym możemy rozpoznać po kilku cechach. Nie zawsze muszą one oznaczać, że oferta pochodzi od przestępców. Niemniej, zauważenie kilku z nich jednocześnie może zwiastować, że mamy do czynienia z ofertą dla "muła".

Przede wszystkim, sedno pracy polega na wykonywaniu przelewów finansowych przy pomocy konta bankowego. Obraca się to wokół otrzymania przelewu na konto i przesłania je na następne konto, zgodnie z instrukcją. Przestępcy ukrywają to pod płaszczykiem pracy w charakterze m.in. pośrednika finansowego lub przedstawiciela zagranicznej firmy.

Praca odbywa się praktycznie w całości online, najczęściej zdalnie. Muły pośredniczą w wymianie pieniądza przy pomocy własnych kont bankowych. Czasem oferta może nawet ograniczać się do prośby stworzenia konta bankowego na własne dane, a następnie przekazania loginu i hasła do bankowości internetowej.

Niezależnie w jaki sposób otrzymamy ofertę, jej treść będzie w dużej mierze skupiała się na obietnicy łatwego zarobku dużych pieniędzy. Podkreślana będzie zgodność z prawem oraz mały nakład pracy, dzięki któremu osiągniemy zysk. Dodatkowo, tego typu oferty najczęściej zawierają informację o braku konieczności posiadania jakichkolwiek kwalifikacji.

Źródło

Na oferty takiej pracy możemy natrafić w wielu miejscach. Najczęściej są to media społecznościowe, fora ogłoszeniowe i czasami portale z ogłoszeniami, w których pojawiają się coraz rzadziej z powodu działań administracji portali. Poza tym, przestępcy mogą skontaktować się z nami za pomocą e-maila lub komunikatora internetowego, a w skrajnym przypadku - zaczepić na ulicy.

Oferty otrzymywane przez Internet mogą udawać propozycje z faktycznie istniejących firm. Przy wiadomości e-mail, warto zwrócić uwagę na adres z którego otrzymaliśmy ofertę. Zazwyczaj będzie on pochodził z domeny nie związanej z daną firmą (np. Gmail, Yahoo, Protonmail). Może również podszywać się pod domenę firmy, stosując literówki. Przykład w oparciu o adresy mailowe Urzędu Miasta: zamiast poprawnego: @um.poznan.pl, oszuści mogą spróbować wysłać wiadomość z adresu zakończonego: @um.ponzan.pl.

Przestępcy mogą również kierować na podstawione strony internetowe, podszywające się pod istniejące witryny przedsiębiorstw. Tutaj również sprawdźmy, czy adres strony nie zawiera literówek, a sama strona nie wygląda "podejrzanie". Możemy to rozpoznać na przykład poprzez widoczne błędy językowe, szczególnie sugerujące nieudolne tłumaczenie na język polski.

Poszukiwanie potencjalnych mułów finansowych odbywa się najczęściej w określonych grupach osób, które posiadają podstawowe umiejętności cyfrowe, a jednocześnie mogą być narażone na problemy finansowe. Dotyczy to szczególnie osób młodych, w trudnej sytuacji ekonomicznej, poszukujących dorywczej pracy lub przybyłych zza granicy, np. studentów z innych państw. Będąc w jednej z tych grup, jesteśmy bardziej narażeni na kontakt ze strony przestępców.

Co robić?

Jeżeli rozpoznamy podejrzaną ofertę na którymś portalu, warto ją zgłosić do administracji strony. Po weryfikacji zostanie ona usunięta, dzięki czemu mniej uważne od nas osoby unikną problemów.

Gdy otrzymamy ofertę na e-mail, nie klikajmy w żadne znajdujące się w wiadomości odnośniki oraz nie pobierajmy załączników - mogą zawierać złośliwe oprogramowanie. Dodatkowo, warto poinformować Policję, której być może uda się ustalić tożsamość przestępcy. Więcej o informowaniu w sytuacji zagrożenia w Internecie pisaliśmy w artyklua: Jak zgłosić zagrożenie? (poznan.pl).

Powinniśmy poinformować organy ścigania także w sytuacji, w której odpowiedzieliśmy na ofertę pracy i podjęliśmy już działania przypominające funkcję muła finansowego. W ten sposób nie tylko uchronimy przed tym inne osoby, ale i pomożemy w walce z przestępczością zorganizowaną.

Podsumowanie

Muł finansowy to osoba, która świadomie lub nieświadomie pomaga w procederze prania pieniędzy. Zazwyczaj jej działanie rozpoczyna się od trafienia na ofertę pracy, która oferuje szybki zysk i nie wymaga dodatkowych kwalifikacji. Polega ona na przesyłaniu pieniędzy otrzymywanych na własne konto według przekazywanych instrukcji.

Warto pamiętać, że uczestnictwo w praniu pieniędzy jest karalne - nie warto więc korzystać z takich ofert pracy, gdy jesteśmy świadomi wiążących się z nimi zagrożeń.

Cykl porad o bezpieczeństwie w Internecie powstał z inicjatywy Biura Cyfryzacji i Cyberbezpieczeństwa Urzędu Miasta Poznania. Zachęcamy do obserwowania Infoteki (poznan.pl/smartcity/infoteka), żeby nie przegapić kolejnych porad i wielu innych, ciekawych informacji z Poznania.

KS