Na sam początek warto jednak odpowiedzieć na pytanie - czym jest Internet Rzeczy? Tym mianem określamy wszystkie urządzenia łączące się z siecią. Kiedyś listę tego typu gadżetów w naszych domach moglibyśmy zamknąć w kilku pozycjach: komputer, drukarka, ewentualnie konsola do gier.

Dziś coraz więcej gospodarstw domowych posiada wiele urządzeń pracujących w dostępie do sieci. Zaliczamy do nich sprzęty określane jako inteligentne, m. in. lodówki, telewizory, zabawki dla dzieci, bramy garażowe i zamki w drzwiach, a nawet żarówki. Innym określeniem kojarzonym z Internetem Rzeczy jest również angielski skrót tego określenia, czyli IoT.

Zagrożenia

Zupełnie jak w przypadku każdej innej technologii - poza ułatwieniami dla życia, IoT niesie ze sobą zupełnie nowe problemy. Wiążą się one przede wszystkim z kwestią zabezpieczeń tych urządzeń przed niepowołanym dostępem. Często są podatne na działania cyberprzestępców, którzy mogą je wykorzystać do przeprowadzenia ataku lub jako środek, dzięki któremu złośliwe oprogramowanie dostanie się do naszej domowej sieci WiFi.

Innym zagrożeniem są dane, jakie tego typu urządzenia zbierają. Ich producenci niekiedy marginalizują kwestię zabezpieczeń i stawiają na pierwszym miejscu pozyskiwanie danych o nas i o innych domownikach. Nie chodzi tutaj o działania w charakterze "szpiegowskim", a bardziej o zbieranie danych wielu grup użytkowników tych urządzeń w skali globalnej. Firmy potrafią zarabiać na tych danych, sprzedając je m. in. reklamodawcom, którzy za ich pomocą lepiej dopasowują treści marketingowe do konkretnych odbiorców.

Co robić?

Ok, udało nam się ustalić dwa główne źródła zagrożeń w Internecie Rzeczy - zabezpieczenia i prywatność danych. Teraz musimy zastanowić się, w jaki sposób sobie z nimi poradzimy.

Na początek ustalmy, które z urządzeń działają w naszej domowej sieci WiFi. Najprostszym sposobem będzie po prostu wyłączenie routera i sprawdzenie, co przestało działać.

Kolejnym krokiem będzie ustawienie dobrych haseł w naszych urządzeniach. W większości przypadków wpiszemy je tylko jeden raz, więc nie musimy kłopotać się z ich zapamiętywaniem. Problem rozwiąże zapisanie hasła na kartce (co nie jest najlepszym rozwiązaniem, ale działa) lub w menedżerze haseł (co jest już wystarczająco bezpieczne). Więcej o bezpiecznych hasłach przeczytacie w artykule: Bezpieczne hasła (poznan.pl). Jeżeli nie wiecie, jak zmienić hasło w urządzeniu, wystarczy sprawdzić to w instrukcji - albo papierowej, albo często spotykanej instrukcji online.

Musimy również zadbać o aktualizacje oprogramowania naszych urządzeń. Gdy jest połączone z domową siecią WiFi, możemy sprawdzić dostępność aktualizacji w jego ustawieniach. Część urządzeń pozwala nawet na automatyczne aktualizacje, dzięki którym nie trzeba pamiętać o ich regularnym sprawdzaniu. Tutaj znów możemy skorzystać z instrukcji obługi urządzenia.

Kupując nowe urządzenie starajmy się wybierać producentów, których możemy obdarzyć naszym zaufaniem. Dowiedzmy się więcej w Internecie - sprawdźmy czy dbają o zabezpieczenia swoich produktów oraz jak traktują kwestię naszej prywatności. Do pewnego stopnia możemy również zdać się na opinię innych klientów. Pamiętajmy przy tym, że część opinii może być generowana w sposób sztuczny, a niektóre portale zakupowe ukrywają negatywne opinie niezadowolonych klientów.

Zadbajmy o to, w jaki sposób nasze inteligentne urządzenia łączą się z siecią. Najlepszym rozwiązaniem jest podpięcie ich do specjalnie wydzielonej sieci WiFi - dzięki temu komputer i inne sprzęty, które są dla nas istotne pozostaną bezpieczne w razie próby ataku złośliwym oprogramowaniem. Jeżeli nie wiemy, w jaki sposób wydzielić taką sieć - spokojnie, to normalne. Więcej informacji uzyskamy od naszego dostawcy sieci, a jeśli czujemy się na siłach, możemy posiłkować się poradnikami w Internecie.

Sprawdźmy również ustawienia prywatności naszych inteligentnych urządzeń. Może okazać się, że jesteśmy w stanie ograniczyć ilość danych przekazywanych do producenta urządzenia.

Pamiętajmy, że nie przeskoczymy niektórych problemów z prywatnością. Dla przykładu weźmy urządzenia typu "inteligentny asystent głosowy" - nie mogą one działać bez stałego nasłuchu otoczenia. Kupując taki głośnik siłą rzeczy musimy liczyć się z tym, że nasze prywatne rozmowy w jego towarzystwie mogą okazać się nagrywane. Innymi słowy - kupując sprzęt IoT dowiedzmy się, w jaki sposób wpłynie on na naszą prywatność.

Tutaj możemy przejść do ostatniej porady. Jeszcze przed zakupem urządzenia zastanówmy się, czy faktycznie go potrzebujemy. Być może istnieje możliwość zakupu podobnego urządzenia, ale w wersji nie korzystającej z Internetu? O ile często wybranie urządzenia smart jest bardzo wygodne, o tyle czasami jego dostęp do sieci wydaje się zupełnie nieuzasadniony.

Podsumowanie

Internet Rzeczy może być dla nas zarówno szansą, jak i zagrożeniem. Wszystko zależy od sposobu, w jaki z niego korzystamy.

Do głównych problemów z IoT należą słabe zabezpieczenia urządzeń i ingerowanie przez nie w naszą prywatność. Na szczęście, zachowując się w odpowiedni sposób możemy w bezpiecznie ułatwiać sobie życie przy pomocy inteligentnych urządzeń.

Cykl porad o bezpieczeństwie w Internecie powstał z inicjatywy Biura Cyfryzacji i Cyberbezpieczeństwa Urzędu Miasta Poznania. Zachęcamy do obserwowania Infoteki (poznan.pl/smartcity/infoteka), żeby nie przegapić kolejnych porad i wielu innych, ciekawych informacji z Poznania.

KS