Miasto Poznań od lat realizuje działania wspierające profilaktykę HIV/AIDS. W ramach tych inicjatyw organizowane są warsztaty edukacyjne dla młodzieży, nauczycieli i specjalistów, prowadzone są działania profilaktyczne skierowane do osób w kryzysie bezdomności, obejmujące m.in. testy w mobilnym ambulansie i wsparcie socjalne, a także odbywają się konferencje, takie jak "Współczesne wyzwania w zakresie HIV/AIDS". Na tego rodzaju działania w latach 2022-2024 przeznaczono około 55 tys. zł, natomiast w samym 2025 roku budżet na profilaktykę HIV/AIDS wyniesie ponad 210 tys. zł.

- Podejmowane przez urząd miasta działania stanowią niezwykle istotny element walki z tym problemem zdrowotnym. To dowód na odpowiedzialność społeczną i troskę o jakość życia mieszkańców. Profilaktyka to nie tylko kwestia zdrowia publicznego, ale też integracji i wsparcia osób narażonych na wykluczenie - podkreśla miejska radna Zuzanna Bartel.

Testy na HIV w Polsce są dostępne bezpłatnie i anonimowo w 29 Punktach Konsultacyjno-Diagnostycznych (PKD), w tym w Poznaniu przy ul. Półwiejskiej 17/17. Leczenie HIV odbywa się za pomocą terapii antyretrowirusowej (ARV), która nie eliminuje wirusa, ale pozwala obniżyć jego poziom we krwi do niewykrywalnego, chroniąc zdrowie zakażonego i zapobiegając dalszemu przenoszeniu wirusa. Leczenie w Polsce jest w pełni refundowane.

Do zakażenia HIV dochodzi najczęściej poprzez kontakty seksualne bez zabezpieczenia, kontakt z zakażoną krwią, np. podczas używania wspólnych igieł, transmisję wertykalną, czyli z matki na dziecko oraz poprzez transfuzje krwi, co jednak zdarza się rzadziej i głównie w krajach o niższym poziomie opieki medycznej.

Podstawowe zasady ochrony przed zakażeniem obejmują stosowanie prezerwatyw, unikanie wspólnych igieł i niesterylnych narzędzi, wykonywanie testów po potencjalnie ryzykownych kontaktach oraz w razie potrzeby szybkie skorzystanie z profilaktyki poekspozycyjnej (PEP), najlepiej w ciągu 2-3 godzin od momentu narażenia.

Wirus HIV

HIV (ludzki wirus niedoboru odporności) atakuje układ immunologiczny, stopniowo prowadząc do jego wyniszczenia. Nieleczone zakażenie może przekształcić się w AIDS (zespół nabytego niedoboru odporności), czyli najgroźniejsze stadium, w którym organizm nie jest już w stanie skutecznie bronić się przed infekcjami i nowotworami.

Według danych UNAIDS, w 2023 roku na świecie żyło 39,9 mln osób zakażonych HIV, w tym odnotowano 1,3 mln nowych zakażeń oraz 630 tys. zgonów związanych z AIDS. Od początku epidemii HIV zakaziło się blisko 88,4 mln osób, z czego ponad 42 mln zmarło. W Polsce od 1985 roku zarejestrowano 32 935 przypadków zakażenia tym wirusem, 4 194 przypadki AIDS oraz 1 496 zgonów. Na dzień 30 września 2024 r. leczenie antyretrowirusowe (ARV) w Polsce otrzymywało ponad 20 tys. osób, w tym dzieci.

Tylko od stycznia do października 2024 roku w Wielkopolsce odnotowano 166 nowych zakażeń, 14 zachorowań na AIDS i 1 zgon. Dla porównania, w całym 2023 roku było 209 zakażeń, 18 zachorowań i 2 zgony. Dane te wskazują, że HIV/AIDS pozostaje realnym wyzwaniem wymagającym dalszych działań profilaktycznych.