Rada Miasta Poznania ustanowiła 2025 r. Rokiem 1000-lecia koronacji pierwszych królów Polski - Bolesława Chrobrego oraz Mieszka II Lamberta. Z tej okazji w stolicy Wielkopolski odbędzie się wiele wydarzeń nawiązujących do dawnej historii naszego kraju.

- Tę ważną rocznicę uczcimy w wyjątkowy sposób, wykorzystując potencjał poznańskich instytucji kultury i organizacji pozarządowych - mówi Jędrzej Solarski, zastępca prezydenta Poznania. - Miasto wsparło lokalne inicjatywy związane z jubileuszowym rokiem. Wydział Kultury Urzędu Miasta Poznania rozstrzygnął konkurs grantowy dla organizacji pozarządowych, chcących współtworzyć wydarzenia popularyzujące czasy Bolesława Chrobrego i Mieszka II. W planach są np. spektakl Teatru Usta Usta Republika, mural przy ul. Galla Anonima, koncert słowno-muzyczny z cyklu Verba Sacra, a nawet warsztaty o roślinnym dziedzictwie Ostrowa Tumskiego - wylicza.

Poznańska kulminacja działań artystycznych nastąpi 29 czerwca na Ostrowie Tumskim i Śródce. Pod egidą Poznańskiego Centrum Dziedzictwa odbędzie się najpierw koncert z prawykonaniem utworu "1025" Aleksandra Dębicza w katedrze poznańskiej (we współpracy ze Stowarzyszeniem Wielkopolan Bona Fide), a zaraz po nim widowisko plenerowe "Bolezlavus"przygotowane przez Fundację Asocjacja 2006. Ma ono nawiązywać do pierwszej koronacji i początków Polski w średniowiecznym świecie i będzie składać się z dwóch części: wędrownej i stacjonarnej, z kulminacją w amfiteatrze nad Cybiną.

Świat w czasach pierwszych Piastów

W ramach obchodów historycznej rocznicy odbędzie się także międzynarodowa konferencja naukowa "Król Bolesław Chrobry i jego czasy. Poznań - Piastowie - Europa", organizowana przez Urząd Miasta Poznania i Wydział Archeologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza. Wydarzenie zaplanowano na 13-14 marca. Honorowy patronat nad nim objął prezydent Poznania, Jacek Jaśkowiak. Inauguracja konferencji odbędzie się w Sali Białej Urzędu Miasta Poznania. Kolejnego dnia uczestnicy spotkania przeniosą się do Collegium Historicum. Szczegóły na ten temat znajdują się na stronie UAM.

Na konferencji w ramach sześciu sekcji tematycznych będę poruszane wątki związane z Bolesławem Chrobrym i rolą, jaką odegrał ten władca w kontekście Poznania, władztwa Piastów i Europy Środkowej. Przez dwa dni naukowcy z Polski, Słowacji i Węgier będą dyskutować m.in. na temat takich zagadnień jak: koronacja, grody, organizacja kościelna, elity i społeczeństwo czy przyroda tego okresu. 

- Cieszy fakt, że Urząd Miasta Poznania i Wydział Archeologii UAM zdają sobie sprawę, jak kluczowym wydarzeniem w dziejach naszego kraju jest koronacja Bolesława Chrobrego z 1025 roku i następnie jego syna Mieszka II. Piastowie stając się chrześcijańskimi koronowanymi władcami, wprowadzili ówczesną Polskę do europejskiego kręgu elitarnych rodów dynastycznych. Możemy powiedzieć, że nasz kraj stał się wówczas pełnoprawną częścią wczesnośredniowiecznej Europy - mówi prof. Marcin Danielewski, kierownik Centrum Archeologii Eksperymentalnej z Wydziału Archeologii UAM w Poznaniu. - Razem dostrzegamy więc rangę koronacji i samego Poznania jako ideowego centrum domeny piastowskiej w okresie wczesnego średniowiecza. W końcu to właśnie gród na poznańskim Ostrowie Tumskim stał się zgodnie z zapisami "Kroniki wielkopolskiej" miejscem spoczynku pierwszych dwóch królów Polski, a więc Bolesława Chrobrego i Mieszka II, a wcześniej w katedrze pochowano także Mieszka I.

Wystawy, warsztaty, królewska majówka i rozmowy o Chrobrym

W jubileuszowym roku Muzeum Archeologiczne i Rezerwat Archeologiczny Genius Loci przygotowują cykl wydarzeń zatytułowanych "Bolesław Chrobry. Z Poznania po władzę i koronę". Na chętnych czekają prelekcje, podczas których naukowcy przybliżą postać pierwszego króla Polski i jego potomnych, struktury ówczesnej władzy czy rolę zjazdu gnieźnieńskiego w drodze do korony. Spotkania będą odbywać się w rezerwacie w piątkowe wieczory (ich harmonogram znajduje się na stronie internetowej Genius Loci).

Zorganizowana zostanie także wystawa - w dwóch lokalizacjach: siedzibie głównej muzeum przy Starym Rynku oraz na Ostrowie Tumskim - obszarze dawnego grodu piastowskiego. Pierwsza część ekspozycji (zaprezentowanej przy ul. Wodnej 27) rozpocznie się 15 kwietnia (przyjęta data koronacji) i będzie opowiadać o świecie w czasach Bolesława Chrobrego: zwyczajach, wierzeniach i przemianach ówczesnej rzeczywistości. Druga odsłona projektu, prezentująca spektakularne odkrycia archeologów na Ostrowie Tumskim, dostępna będzie od 17 czerwca (upamiętniając datę śmierci króla i jego pochówku w poznańskiej katedrze).

Z kolei najmłodsi będą mogli wziąć udział w specjalnych jubileuszowych lekcjach muzealnych, prowadzonych w formie stacjonarnych i wirtualnych wycieczek po Ostrowie Tumskim śladami Bolesława Chrobrego. Oferta, szczególnie polecana poznańskim szkołom, dostępna jest na stronie muzeum.

W realizację planów upamiętniających wydarzenia historyczne zaangażowało się również Poznańskie Centrum Dziedzictwa. Obok corocznych działań edukacyjnych rozwijany jest projekt "Królewska Wyspa", w ramach którego przybliżona zostanie postać Bolesława Chrobrego oraz innych przedstawicieli i przedstawicielek dynastii Piastów. W programie Bramy Poznania, oprócz wspomnianego na wstępie koncertu i widowiska plenerowego, znalazły się m.in. zajęcia edukacyjne dla uczniów, warsztaty w Eksperymentalnym Ogrodzie Dziedzictwa oraz tematyczne oprowadzania po ekspozycji. Na kwiecień zaplanowano konferencję w ramach projektu "Trzy korony - pamięć i dziedzictwo", której tematem będzie prezentacja Piastów i Piastówien związanych z Ostrowem Tumskim. W maju na poznaniaków i turystów czeka piastowska, królewska majówka - podczas wydarzenia będzie można zobaczyć, jak wyglądało życie mieszkańców średniowiecznego grodu. W czerwcu otwarta zostanie wystawa czasowa prezentująca praktyki pamięci o pierwszej polskiej dynastii na przestrzeni wieków. W lipcu natomiast będzie można skosztować piastowskiej strawy, czyli średniowiecznych potraw. Wydarzenie będzie połączone z plenerowym koncertem akustycznym z wykorzystaniem dzwonów. Historie związane z Ostrowem Tumskim będą też tematem specjalnych wycieczek tematycznych na Trakcie Królewsko-Cesarskim. Więcej informacji na temat planowanych atrakcji można znaleźć na stronie Bramy Poznania.

- Należy podkreślić, że to, o czym dzisiaj wspominamy, to nie jedyne wydarzenia planowane w ramach 1000-lecia koronacji pierwszych królów Polski. Cały czas zgłaszają się do nas osoby i instytucje, które chcą dołożyć do tych obchodów swoją cegiełkę. Program cały czas ewoluuje - mówi Patryk Pawełczak, dyrektor Gabinetu Prezydenta Urzędu Miasta Poznania. - Aktualności na temat tego, co będzie działo się w stolicy Wielkopolski w ramach obchodów jubileuszu 1000-lecia koronacji pierwszych królów Polski, znajdują się na wortalu Rok Bolesława Chrobrego, do którego przejście prowadzi z miejskiej strony Poznan.pl.

Pierwszych królów uczczą biegacze i pasażerowie komunikacji miejskiej

W obchody rocznicowe zaangażowały się nie tylko poznańskie muzea, ale także inne miejskie instytucje. Wydawnictwo Miejskie Posnania przygotowało tom Kronik Miasta Poznania w całości poświęcony czasom Bolesława Chrobrego (zostanie on wydany w kwietniu). 

Podczas kwietniowego 17. PKO Poznań Półmaratonu pojawią się akcenty związane z pierwszym koronowanym królem Polski, które obecne będą zarówno w stylistyce medali, jak i w identyfikacji wizualnej biegu.

Tradycyjnie w uroczystości rocznicowe włącza się Zarząd Transportu Miejskiego, który wyda w tym roku okolicznościowe karty PEKA nawiązujące do 1000-lecia koronacji pierwszych królów Polski.

Swoje pomysły na uczczenie jubileuszu przygotowują też poznańskie szkoły, których patronem jest pierwszy król Polski oraz poznańscy przewodnicy miejscy.

Chrobry "jedzie" w świat

Nie można zapominać, że Ostrów Tumski to siedziba pierwszych władców, a więc miejsce, gdzie zapadały ważne decyzje w historii naszego kraju, które wpłynęły na rzeczywistość w jakiej żyjemy. Świadczą o tym imponujące znaleziska archeologiczne. Kościół Najświętszej Marii Panny stoi w miejscu wzniesionego w 2. połowie X w. przez księcia Mieszka I palatium i kaplicy pałacowej. Zarys tej budowli sprzed ponad 1000 lat można oglądać dziś na Ostrowie Tumskim. To także w Poznaniu znajdują się grobowce pierwszych polskich królów.

- Rok 2025 to nie tylko 1000 rocznica koronacji dwóch królów Polski, ale też śmierci Bolesława Chrobrego, którego pochówek odbył się w naszym mieście i dziś jednoznacznie kojarzy się ze Złotą Kaplicą, czyli mauzoleum pierwszych Piastów w poznańskiej katedrze - zauważa Andrzej Prendke, poznański radny, wiceprzewodniczący Komisji Promocji Miasta, Turystyki i Rekreacji, a zarazem miejski przewodnik. - Okrągła rocznica tych wydarzeń to doskonały powód do promocji Poznania jako miejsca, w którym rozpoczęła się historia polskiej państwowości. To także okazja do przypomnienia turystom, że wycieczki po Polsce warto rozpoczynać właśnie od Poznania, czyli miejsca gdzie "wszystko się zaczęło" - dodaje.

O tym, że warto odwiedzić stolicę Wielkopolski i poznać historię pierwszych Piastów, przekonają się także mieszkańcy innych polskich miast. W ramach poprawki budżetowej radnego Andrzeja Prendke odbędzie się specjalna akcja promocyjna. 

AJ