80. rocznica Powszechnej Wystawy Krajowej

16 maja 2009 r. mija 80. rocznica otwarcia Powszechnej Wystawy Krajowej w Poznaniu. Wystawę, zorganizowaną z okazji 10. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości, otworzył uroczyście 16 maja 1929 r. prezydent RP Ignacy Mościcki. Wystawa była "wielkim przeglądem dorobku gospodarczego i kulturalnego całego Narodu".

Historia Powszechnej Wystawy Krajowej rozpoczęła się 5 stycznia 1927 r., kiedy rząd RP wyraził zgodę na jej utworzenie w Poznaniu. Organizacją wystawy zajęło się Towarzystwo Powszechnej Wystawy Krajowej 1929 roku. Na czele Komitetu Honorowego PeWuKi stanął Józef Piłsudski.
Uroczyste otwarcie PeWuKi zgromadziło setki gości. Po odśpiewaniu hymnu wystawy ze słowami Emila Zegadłowicza i muzyką Feliksa Nowowiejskiego oraz wygłoszonych przemówieniach prezydent Mościcki dokonał przecięcia wstęgi, a z klatek wypuszczono 2 tys. gołębi.
Powierzchnia PeWuKi obejmowała 65 ha. Do posiadanych terenów targowych Miasto dokupiło ponad 246 m² gruntu. Całość terenów wystawowych podzielono na 5 sektorów: tereny Międzynarodowych Targów Poznańskich (A), tereny po obu stronach ul. Święcickiego (B), park Wilsona (C), teren łącznikowy przy ulicach Chełmońskiego i Grottgera (D) oraz tzw. teren łazarski (E). Pawilony wystawowe podzielono na 3 sfery: w pierwszej, najlepszej, m² kosztował od 60 do 240 zł, w drugiej - od 30 do 100 zł, w trzeciej, określonej jako "pawilony dla robotników, rzemieślników, przemysłu domowego i niezamożnych wystawców" - 10 zł. Wystawców podzielono na 32 działy, spośród których ostatni zarezerwowano dla polskiej emigracji.
Ekspozycja PeWuKi obejmowała polskie dokonania w dziedzinach: górnictwa, hutnictwa, maszyn, przemysłu metalowego, skórniczego, włókienniczego i konfekcyjnego, komunikacji, przemysłu lotniczego i samochodowego, sztuki i nauki, wychowania fizycznego, handlu, rzemiosła, rolnictwa, łowiectwa, przemysłu szklanego i muzycznego. Podczas PeWuKi prezentowano ponadto m.in.: Wystawę Rządowa, ekspozycję samorządów, wystawę poczt i telegrafów, ekspozycje morską i pracy kobiet.
Na terenie PeWuKi działał największy w międzywojennej Polsce Park Rozrywki, po raz pierwszy nazwany wówczas Wesołym Miasteczkiem. Wśród jego atrakcji znalazły się m.in.: 120-metrowa kolejka górska, przenośna 92-metrowa zjeżdżalnia wodna, elektrodrom na 25 skuterów, diabelskie koło i 20-metrowy wodospad.
Zgodnie z założeniami podczas Powszechnej Wystawy Krajowej przedstawiono całość osiągnięć gospodarczych, kulturalnych, naukowych i politycznych odrodzonego państwa. Ekspozycja trwała 137 dni, kosztowała 120 mln zł. Swój dorobek podczas ekspozycji prezentowało 1427 wystawców, a jej opisem zajmowało się 991 dziennikarzy. Ekspozycję zwiedziło 4,5 mln osób, w tym 200 tys. zagranicznych gości. Dzięki wystawie ukończono Collegia Chemicum i Anatomicum, wybudowano największy w ówczesnej Polsce hotel "Polonia" (obecnie 111 Szpital Wojskowy), Dworzec Zachodni, stadion miejski, nową Palmiarnię. Zorganizowana z wielkim rozmachem PeWuKa przysłoniła wszystkie wcześniejsze i późniejsze polskie wystawy targowe i - zgodnie z zapisem w uchwale jej zarządu - "wypadła wspaniale".
Z okazji obchodów 80-lecia PeWuKi 16 maja na pawilonach Międzynarodowych Targów Poznańskich zawiśnie 11 plansz reklamowych z plakatami przypominającymi o tym wydarzeniu. W Holu Wschodnim MTP od 16 do 19 maja prezentowana będzie ponadto ekspozycja pt. "Powszechna Wystawa Krajowa - Tu narodził się Poznań", na którą złożą się pamiątki dotyczące PeWuKi, a na antenie TVP Polonia oraz TVP 3 zaprezentowany zostanie film dokumentalny "PeWuKa - obrazki z wystawy".