Poznan.pl, oficjalna strona Miasta Poznania

Wystawa "Józef Chełmoński 1849-1914" to prawdziwa gratka nie tylko dla miłośników sztuki. Po raz pierwszy od lat twórczość jednego z najważniejszych polskich artystów drugiej połowy XIX wieku będzie można zobaczyć w tak szerokim kontekście - dostępne będzie ponad sto dzieł. Ekspozycja jest wyjątkowa również z innego względu - to rezultat wspólnych badań specjalistów z trzech miast: Poznania, Warszawy i Krakowa. 

Spotkania, warsztaty, wykłady i dyskusje

Wystawie towarzyszyć będzie wiele innych wydarzeń poświęconych Chełmońskiemu. W weekend otwarcia zaplanowano oprowadzania po ekspozycji. W piątek (7 marca) odbędą się one o godz. 12 i 15 (edukacyjne) oraz 18 (kuratorskie); w sobotę i niedzielę (8-9 marca) o godz. 10.30 i 12 (edukacyjne) oraz 17 (kuratorskie). 

W kolejnych tygodniach dodatkowe oprowadzania kuratorskie odbędą się jeszcze trzy razy: 27 kwietnia, 11 maja oraz 29 czerwca, a edukacyjne - wiele razy. Pełne kalendarium znajduje się na stronie muzeum. Można wziąć w nich udział w ramach biletu wstępu na wystawę (30/20/0 zł). Uwaga! w przypadku dużej liczby zwiedzających posiadanie biletu nie gwarantuje uczestnictwa w oprowadzaniu - obowiązuje limit miejsc.

Przez cały czas trwania wystawy zaplanowano również wiele spotkań tematycznych. 

Specjaliści przybliżą publiczności konteksty przyrodnicze i obyczajowe obecne w malarstwie Józefa Chełmońskiego. Na tego typu oprowadzania tematyczne obowiązują osobne bilety - dostępne w kasie muzeum lub online (15 zł). Będzie można dowiedzieć się więcej o tym, jaki był klimat w czasach artysty, poznać symbolikę jego dzieł i dowiedzieć się więcej o faunie i florze obecnej na jego obrazach. To także okazja, by poznać warsztat Chełmońskiego i inaczej spojrzeć na malowane przez niego konie. 

Przewidziano również wykłady (bilet: 15 zł na samo wydarzenie albo bilet wstępu na wystawę). O początkach pracy artysty opowie dr Maria Gołąb, kuratorka poznańskiej części ekspozycji. Paryż Józefa Chełmońskiego przybliży Wojciech Głowacki, kurator warszawskiej edycji, a o później twórczości znanego malarza mówić będzie dr Arkadiusz Krawczyk. Będzie też szansa, by poznać realia ówczesnej wsi i wyobrażenia na jej temat - odbędą się dwa panele dyskusyjne, w jednym z nich udział weźmie Joanna Kuciel-Frydryszak, autorka bestsellerowych "Chłopek".  

Nie zabraknie także warsztatów (obowiązują na nie zapisy). Agnieszka Kunicka-Goldfinger, Główny Konserwator Muzeum Narodowego w Poznaniu zdradzi tajniki konserwacji dzieł sztuki. Dzieci dowiedzą się, jak malarstwo i literatura pozwala odkryć tajemnice roślin i zwierząt, poznają bliżej sylwetkę wielkiego malarza i razem z Detektywem Dropem rozwiążą zagadki przyrody. Z kolei maturzyści dowiedzą się, kiedy zaczyna się realizm i kończy idealizacja, a dorośli będą mogli zanurzyć się w świat wybranych roślin obecnych na obrazach Chełmońskiego.

Więcej informacji o wydarzeniach towarzyszących można znaleźć na stronie muzeum.

Wystawa, która przyciąga tłumy

W 2022 roku trzy największe polskie muzea narodowe: w Warszawie, Krakowie i Poznaniu rozpoczęły badania nad spuścizną artystyczną malarza. To w ich zbiorach znajdują się najistotniejsze dostępne publicznie obrazy Chełmońskiego. Dlatego wspólnie, przy wsparciu finansowym Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, trzy placówki rozpoczęły "Projekt - Chełmoński".

W prace zaangażował się zespół kuratorów, konserwatorów, chemików oraz innych specjalistów, którzy wnikliwie przyjrzeli się malarskiej spuściźnie artysty. W ramach badań udało się nie tylko dotrzeć do nieznanych obrazów malarza, ale też doprecyzować wiele nierozstrzygniętych dotychczas kwestii związanych z jego biografią i twórczością, poddać konserwacji kilkadziesiąt prac malarskich, przebadać proces twórczy Chełmońskiego czy określić jego paletę malarską.

Zwieńczeniem tych prac jest wystawa monograficzna dzieł Józefa Chełmońskiego. Jest ona pierwszą, od czasu ekspozycji zorganizowanej w 1987 roku przez Muzeum Narodowe w Poznaniu, tak szeroką prezentacją twórczości artysty. Rozpoczęła się ona we wrześniu 2024 r. w Warszawie, gdzie przyciągnęła tłumy zwiedzających. Zainteresowanie było tak ogromne, że placówka musiała wydłużyć godziny otwarcia i przedłużyć o kilka dni czas trwania wystawy. 

Chełmoński w Poznaniu - spotkanie z arcydziełami

Teraz wystawa trafi do Muzeum Narodowego w Poznaniu. Na ekspozycji będzie można zobaczyć chronologiczną prezentację prac tego wybitnego artysty. To niepowtarzalna okazja, by poznać dynamikę jego twórczości, przyjrzeć się dominującym w danym momencie tematom, odkryć zmieniające się sposoby malowania, zaniechane wątki czy powroty motywów. Ta muzealna podróż przez lata działalności artystycznej pozwoli na spotkania z prawdziwymi arcydziełami, takim jak chociażby "Babie lato", "Wieczór letni - wspomnienie Ukrainy", "Noc księżycowa", "Orka", "Bociany" czy "Burza". Kilka z obrazów Chełmońskiego będzie można zobaczyć tylko w Poznaniu.

Wystawa potrwa do 29 czerwca 2025 r. Jeszcze przed otwarciem sprzedano ponad 5 tysięcy biletów oraz przyjęto ponad 100 rezerwacji na zwiedzania grupowe - szkół i seniorów. Bilety są dostępne w kasie muzeum przy Alejach Marcinkowskiego 9, jak i na platformie sprzedaży biletów on-line ToBilet.pl.

Po prezentacji w Poznaniu ekspozycja pojedzie do Muzeum Narodowego w Krakowie.

Józef Chełmoński - realista i romantyk

Józef Chełmoński (1849-1914) jest jednym z najważniejszych i najbardziej rozpoznawalnych polskich malarzy. "Babie lato", "Bociany", "Czwórka", "Orka", "Pogoda" to dzieła powszechnie znane, które od ponad stu lat kształtują malarską wizję natury, wizerunek polskiej wsi i życia jej mieszkańców.

W młodości Chełmoński uczył się w warszawskiej Klasie Rysunkowej i w prywatnej pracowni Wojciecha Gersona, następnie studiował w Monachium. Warszawską pracownię dzielił ze Stanisławem Witkiewiczem i Adamem Chmielowskim, później przeniósł się do Paryża, gdzie zyskał dużą popularność, by w końcu wrócić do dworku pod Grodziskiem, gdzie mieszkał aż do śmierci. 

Choć zaliczany jest do malarzy realistów, duży wpływ na jego twórczość miały dzieła literackie polskiego romantyzmu, a także wydarzenia historyczne - m.in. powstanie styczniowe. Ogromne znaczenie miała też Ukraina, którą wielokrotnie odwiedzał. 

Projekt "Chełmoński" finansowany jest przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, a realizowany w latach 2022-2025 przez Muzeum Narodowe w Warszawie, Muzeum Narodowe w Poznaniu i Muzeum Narodowe w Krakowie.

AW