Poznan.pl, oficjalna strona Miasta Poznania

Stawianie Zegara Historii z racji jego gabarytów i ograniczeń przestrzennych było skomplikowaną czynnością logistyczną prowadzoną z użyciem specjalistycznego sprzętu. Sprawę dodatkowo utrudniał panujące warunki atmosferyczne, padający deszcz i silny porywisty wiatr.

Pylon wykonany jest z polerowanej stali nierdzewnej, a jego części - wyższe i niższe symbolizują okresy świetności kościoła oraz katastrofy budowlane dotykające świątynię. Stal wypolerowana została do poziomu lustra by w słoneczne dni odbijać błękit nieba i przesuwające się po nim chmury.

Zegar Historii umiejscowiony został na przecięciu osi widokowo-kompozycyjnych. Z jednej strony jest zwornikiem spinającym przestrzeń, z drugiej symbolicznie ją dzieli na dwie części: rekreacyjną z fontanną i wysoką zielenią oraz historyczno-edukacyjną z ekspozycją. To właśnie ta druga, ze względu na istnienie Kolegiaty i pozostałości po niej, wydaje się być najważniejszą. Trzon Zegara Historii został mocno osadzony, sięga calca (gruntu nietkniętego działaniem człowieka, poniżej warstw kulturowych), a poprzez zamontowane wokół przeszklenie widać elementy architektury dawnej Kolegiaty.

Autorem rzeźby jest poznański artysta Piotr Wełniak - rzeźbiarz, architekt wnętrz.

Wielofunkcyjna przestrzeń

W najbliższym czasie na placu Kolegiackim dziać się będzie kilka bardzo ważnych, trudnych, ale i widowiskowych etapów inwestycji. Oprócz montażu Zegara Historii wykonywana jest przeszklona posadzkowa ekspozycja prezentująca historię Kolegiaty oraz budowana jest fontanna. Na przełomie roku stawiane będą dwie "nawy ekspozycyjne".

Przestrzeń placu jest wielofunkcyjna a znaczną część powierzchni placu zajmie przeszklona ekspozycja zabytków Kolegiaty św. Marii Magdaleny (która jest w trakcie budowy), rzeźba Zegara Historii (12 metrowy obelisk z przeszkleniem u podstawy) oraz fontanna. Na placu zostało wygospodarowane także miejsce na ławki i ogródki gastronomiczne. Wolnej powierzchni jest więc bardzo niewiele a zgodnie z założeniami plac Kolegiacki po przebudowie ma być także miejscem organizacji kameralnych wydarzeń kulturalnych, okazjonalnych jarmarków oraz innych wydarzeń społecznych.

Pod ziemią znajdują się zabytki architektury (klasy "0") dawnej Kolegiaty, które były w dużej mierze przyczyną opóźnień w realizowanej inwestycji. Potrzebne było wprowadzania licznych zmian w projekcie. Są one także przeszkodą dla nasadzeń drzew. Pod płytą placu znajdują się pomieszczenia podziemne, gdzie ulokowane będzie wszystko, co potrzebne dla obsługi placu - wentylatornia pomieszczeń ekspozycyjnych, sterownia fontanny, zbiorniki wyrównawcze dla fontanny, szafy elektryczne, teletechniczne a także wszelkie instalacje i systemy sterowania. Sadzenie drzew na takim budynku jest wykluczone. Ze względu na duże nasycenie przestrzeni pod powierzchnią placu zabytkami architektury niemożliwe też było przeprowadzenie tą drogą instalacji i wykonanie systemu nawadniania roślin z użyciem wody opadowej.

Zieleń na placu

Zaprojektowaną zieleń na placu Kolegiackim można podzielić na trzy grupy: Ogród sztuk, zieleń przy fontannie oraz zieleni w północnej części pierzei placu - aleja platanowa.

Zieleń w Ogrodzie sztuk ma charakter reprezentacyjny. Tworzą ją zachowane drzewa (Lipa szerokolistna, Graby pospolite odm. kolumnowa), uzupełnione o jeden grab w celu zachowania symetrii oraz sektory wypełnione trawnikiem i otoczone strzyżonym żywopłotem z cisa pośredniego, przed którym znajduje się pas bylin (szałwia wspaniała) i roślin cebulowych (tulipan).

Przy fontannie zieleń będzie wielkości jednego modułu kamiennej nawierzchni (4,4x4,4 m) dzięki czemu wkomponuje się w układ placu. Będą to regularnie strzyżone bloki bukszpanu (80x80cm wys. 50 cm) nawiązujące do drewnianych siedzisk przy fontannie. Przestrzeń pomiędzy bukszpanami wypełni trawa ozdobna - rozplenica japońska, który wprowadza lekkość kompozycji. Wiosennym akcentem będą tulipany znajdujące się pomiędzy trawami ozdobnymi.

W północnej części pierzei placu zieleń jest w układzie liniowym w powtarzalnych czternastu modułach (wielkość rabat 4x2 m). Składa się z Platanów klonolistnych w formie - naturalnej i wielopniowej. Przestrzeń pod drzewami wypełnia Trzmielina Fortune'a "Coloratus' tworząca zwartą okrywę atrakcyjną przez cały rok.

Ze względu na chęć maksymalizacji zieleni na placu zdecydowano się na zmianę gatunkowa drzew. Zamiast ujętej w dokumentacji projektowej formy drzew (platany klonolistne cięte w formę dachową; korona drzewa uformowana na wysokości 2,75 - 3,0 m, wysokość drzewa maks. 5 metrów), zastosowano platany w odmianie wielopniowej. Na placu posadzono 14 takich drzew. W miejscu gdzie powstanie nowa zieleń, drzewa zapewnią pożądany cień, którego z czasem będzie znacznie więcej ponieważ rośliny nie będą poddawane restrykcyjnym zabiegom przycinania. Każde pojedyncze drzewo będzie miało większą masę wegetatywną liści niż platany w odmianie formowanej- dachowej. Rosnące drzewa połączą się z czasem koronami tworząc naturalne zielone zadaszenie tej części placu. Platany dobrze zaaklimatyzowały się na placu Kolegiackim i już dziś wyglądają dorodnie.

Roboty budowlane związane z rewaloryzacją placu Kolegiackiego trwać będą do końca 2021 roku. Po ich zakończeniu prowadzone będą czynności odbiorowe tak, by wczesną wiosną przyszłego roku oddać do użytku mieszkańców przebudowaną przestrzeń.

RB, BKPiRM