Kapitał Początkowy
Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. Nr 162, poz. 1118, ze zm.) nakłada na płatników składek oraz ubezpieczonych obowiązek skompletowania i złożenia do ZUS dokumentacji umożliwiającej ustalenie kapitału początkowego w terminie do 31 grudnia 2003 r.
Ustalenie kapitału początkowego wiąże się z reformą systemu ubezpieczeń społecznych. Od 1 stycznia 1999 r. na indywidualnym koncie każdego ubezpieczonego zapisywane są składki na ubezpieczenie emerytalne. Ponieważ za okres trwania ubezpieczenia przed tą datą nie ma możliwości wyliczenia sumy tych składek; ich ustalenie nastąpi w formie kapitału początkowego (hipotetycznej emerytury ustalonej na dzień 1 stycznia 1999 r. i pomnożonej przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku 62 lat).
Ustalenie kapitału początkowego dotyczy wyłącznie "nowej" emerytury. Osoby urodzone przed 1 stycznia 1949 r.nabywają emeryturę w systemie zdefiniowanego świadczenia, do wyliczenia której kapitał początkowy jest zbędny.
Podstawą wymiaru kapitału początkowego są:
- przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne z kolejnych 10 lat kalendarzowych, wybranych z okresu od 1 stycznia 1980 r. do 31 grudnia 1998 r. lub
- przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne z 20 najkorzystniejszych lat kalendarzowych, wybranych z całego okresu aktywności zawodowej (jednakże przed 1 stycznia 1999 r.) albo
- w stosunku do osób urodzonych po 31 grudnia 1968 r. i nie legitymujących się 10 - letnim okresem ubezpieczenia, z faktycznego okresu podlegania obowiązkowi ubezpieczenia społecznego.
Minimalny okres składkowy i nieskładkowy, który pociąga za sobą konieczność ustalenia kapitału początkowego to 6 miesięcy i 1 dzień. Pracujący krócej nie muszą kompletować dokumentacji niezbędnej do ustalenia kapitału początkowego.
Wypełniając wniosek o ustalenie kapitału początkowego (Kp-1) wiele trudności nastręcza pkt III wniosku, a więc określenie podstawy wymiaru kapitału początkowego. Dotyczy to przede wszystkim osób, dla których wymiar kapitału początkowego ustalany jest nie z całego (faktycznego) okresu aktywności zawodowej lecz z kolejnych 10 lub wybranych 20 lat. Ważne by przyjąć możliwie optymalne rozwiązanie.
Konieczność ustalenia zarobków z tak rozległego przedziału czasowego i trudności z tym związane, leżały u podstaw wprowadzenia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru emerytury, stanowiącego relację rocznych indywidualnych zarobków do przeciętnego rocznego wynagrodzenia. Wskaźnik ustalany jest procentowo i nie może być wyższy niż 250.
Mam nadzieje, że poniższy (w załączeniu) arkusz kalkulacyjny ułatwi państwu wybór najkorzystniejszego okresu pracy. Obsługa arkusza jest bardzo prosta. Wpisując zarobki w poszczególnych latach program automatycznie wybiera optymalny wariant. W przypadku gdy staż pracy wynosi minimum 20 lat skorzystać można z opcji automatycznego wyboru najkorzystniejszych 20 lat pracy wciskając kombinację klawiszy ctrl i k.
Wczytując program należy uruchomić makra.
Proszę pamiętać, iż suma rocznych wynagrodzeń zawarta jest w tabeli druku Rp7 (rubryka 7). Często też na druku Rp7 znajduje się adnotacja o nie wliczaniu świadectw rekompensacyjnych do wynagrodzenia (jest to sygnał by uwzględnić ich wartość przy obliczaniu kapitału początkowego). Reczywistą wysokość dochodów w roku 1991 r. otrzymamy zatem po doliczeniu do wynagrodzenia 276 zł (46 zł * 6 miesięcy), a w roku 1992 r. - 348 zł (58 zł * 6 miesięcy). Kwoty powyższe przyjmuje się w wartościach ustalanych przed denominacją.
Opracował: Waldemar Woroch
