Kluczowy krok dla wykorzystania energii geotermalnej w systemie ciepłowniczym Poznania

Poznań może być pierwszym z dużych polskich miast, w którym sieć ciepłownicza będzie zasilana ze złóż geotermalnych, czyli czystego i stabilnego źródła energii odnawialnej. Aby tak się stało, potrzebne są badania sejsmiczne, które sprawdzą potencjał wykorzystania energii geotermalnej w stolicy Wielkopolski. Rozpoczną się one już we wtorek, 11 marca. Wyniki prac geologów dostarczą szczegółowej wiedzy na temat dalszego rozwoju projektu poznańskiej geotermii zainicjowanego w 2023 r. przez firmy Innargi i Veolia Energia Poznań we współpracy z Miastem Poznań.

Zdjęcie przedstawia grupę ludzi pozujących do zdjęcia na tle ciężarówki. - grafika artykułu
Firma Innargi, specjalizująca się w rozwijaniu projektów geotermalnych, przeprowadzi w Poznaniu badania sejsmiczne, które rozpoczną się 11 marca i potrwają do 14 dni. Specjalne ciężarówki pokonają trzy trasy o łącznej długości 60 km

Głęboko pod naszymi stopami znajdują się zasoby gorącej wody, którą można wydobyć na powierzchnię ziemi i wykorzystać w systemie ciepłowniczym miasta. Tym źródłem energii jest geotermia, a istniejące dane wskazują, że jej potencjał w stolicy Wielkopolski jest znaczący. Aby ostatecznie zweryfikować analizy i kontynuować prace, firma Innargi, specjalizująca się w rozwijaniu projektów geotermalnych, przeprowadzi w Poznaniu badania sejsmiczne, które rozpoczną się 11 marca i potrwają do 14 dni. Specjalne ciężarówki pokonają trzy trasy o łącznej długości 60 km.

-Badania sejsmiczne są kolejnym ważnym krokiem w planowaniu naszego geotermalnego projektu w stolicy Wielkopolski. Dadzą nam one więcej szczegółowej wiedzy o strukturze geologicznej ziemi pod powierzchnią miasta. Dowiemy się także więcej o złożach gorącej wody, którą będziemy chcieli wykorzystać. Pozwoli nam to również lepiej zaplanować cały projekt. Źródła wody geotermalnej wesprą Veolię, odpowiedzialną za ogrzewanie miejskie, w dostarczeniu lokalnego, stabilnego i czystego ciepła dla mieszkańców Poznania -  mówi Samir Abboud, dyrektor generalny w Innargi.

Badania sejsmiczne były już w przeszłości realizowane w stolicy Wielkopolski i objęły zasięgiem północną część Poznania. Zaplanowane przez Innargi prace uzupełnią geologiczną mapę stolicy regionu i skupią się na środkowym oraz południowym obszarze miasta, tak aby uzyskać pełen obraz tego, co znajduje się pod powierzchnią ziemi.

FILM

Projekt wykorzystania energii geotermalnej w ciepłownictwie jest możliwy dzięki ogłoszonemu w 2023 r. partnerstwu strategicznemu między Innargi a Veolią Energią Poznań, pod patronatem Miasta Poznania. Firmy podjęły wówczas decyzję o wspólnej ocenie potencjału wykorzystania tej energii jako źródła ciepła zasilającego miejską sieć.

- Naszym strategicznym celem jest dekarbonizacja poznańskiego systemu ciepłowniczego do 2030 r., czyli odejście od wykorzystania węgla do produkcji ciepła i energii elektrycznej. Jednym z projektów, który ma nam w tym pomóc, jest zastosowanie w ciepłownictwie złóż geotermalnych we współpracy z naszym partnerem - firmą Innargi. Ciepło pochodzące z wnętrza ziemi, które jest odnawialnym źródłem energii, ma szansę stać się częścią naszego zielonego miksu energetycznego. Jest to zgodne z naszą wizją przyszłości ciepłownictwa, która idzie w parze z ekologiczną przyszłością miasta i ciągłą poprawą stanu środowiska oraz jakości powietrza - powiedział Jakub Patalas, prezes Veolii Energii Poznań.

Jak wyglądają badania sejsmiczne?

Badania będą prowadzone za pomocą specjalistycznych ciężarówek wielkości śmieciarki, które przejadą po starannie zaplanowanych trasach. Samochody będą wysyłały w głąb ziemi krótkotrwałe wibracje. Zostaną one następnie odbite przez znajdujące się pod ziemią warstwy. Wszystko to zostanie zarejestrowane przez tzw. geofony. Są to małe urządzenia pomiarowe wielkości i koloru cytryny. Zostaną one umieszczone w ziemi wzdłuż tras prowadzonych badań. Uzyskane w ten sposób dane będą następnie wykorzystywane do tworzenia mapy geologicznej podłoża. 

Badania sejsmiczne są w pełni bezpieczne zarówno dla mieszkańców, jak i otoczenia. Częstotliwość krótkotrwałych wibracji jest niska i nie ma wpływu na budynki. Samo badanie będzie cały czas nadzorowane i ściśle monitorowane przez zespół profesjonalistów. 

Osoby mieszkające w pobliżu zaplanowanych tras będą mogły usłyszeć pojazdy i poczuć krótkotrwałe wibracje trwające maksymalnie 20 sekund. Po około 10-20 minutach konwój przejedzie i wszystko wróci do normy.

Pojazdy będą przemieszczać się między godziną 21:00 a 7:00, aby zminimalizować zakłócenia w ruchu drogowym. Ciężarówki będą oznakowane logo Innargi, a badania sejsmiczne przeprowadzi polski doświadczony podwykonawca: Geofizyka Toruń.

Lokalne, stabilne ciepło dla gospodarstw domowych

Wykorzystanie energii geotermalnej na potrzeby ogrzewania nie jest nowością w Polsce, a pierwszy zakład tego typu został uruchomiony na Podhalu już w 1992 r. Projekt realizowany w Poznaniu będzie pierwszym w kraju na taką skalę. Veolia Energia Poznań szacuje, że pozyskane z zakładów geotermalnych ciepło może zapewnić nawet do 20% potrzeb miejskiego systemu. Obecne plany zakładają, że ta energia może zasilić sieć w 2029 r.

Miasto Poznań, Innargi i Veolia Energia Poznań wspólnie ustalą, jak instalacje geotermalne wpasują się w tkankę miejską i sieć ciepłowniczą stolicy Wielkopolski. Pod uwagę brany jest szereg czynników takich jak: warunki geologiczne, plany zagospodarowania przestrzennego czy istniejąca infrastruktura ciepłownicza, które będą miały wpływ na ostateczną decyzję dotyczącą rozlokowania instalacji na obszarze Poznania.

-System ciepłowniczy nowoczesnych aglomeracji opiera się o odnawialne źródła energii takie jak geotermia, ciepło pochodzące z odpadów, jak i z innych procesów przemysłowych, w których energia cieplna jest produktem ubocznym procesu -podkreśla Katarzyna Kruszka-Pytlik,dyrektor Wydziału Gospodarki Komunalnej Urzędu Miasta Poznania. - W Poznaniu od 2016 roku wyprodukowana w Instalacji Termicznego Przetwarzania Odpadów energia cieplna zasila miejską sieć ciepłowniczą. Energia ta, kwalifikowana jako OZE, stanowi 8% rocznego zapotrzebowania na ciepło systemowe Miasta. Kolejnym ważnym krokiem w budowaniu miksu energetycznego przyczyniającego się do sukcesywnej redukcji emisji CO2 do atmosfery jest zaangażowanie Miasta w analizę potencjału wód geotermalnych. Jeżeli wstępne założenia się potwierdzą, to w najbliższych latach Poznań ma szansę, aby w okresie letnim 100% energii cieplnej w miejskim systemie pochodziło z odnawialnych źródeł. Byłby to kolejny krok w stronę czystego powietrza dla poznanianek i poznaniaków.

Veolia Energia Poznań,  Innargi i Miasto Poznań sprawdzają potencjalne lokalizacje trzech instalacji geotermalnych odpowiednio w rejonach: Starołęki, Franowa i Kopaniny.