Poznan.pl, oficjalna strona Miasta Poznania

Uczestnicy obchodów przemaszerowali sprzed poznańskiej Katedry, gdzie odbyła się msza św., do Collegium Minus. Uroczysty pochód nawiązywał do tego, co miało miejsce 100 lat wcześniej - przemarszu ojców założycieli i pierwszych pracowników Wszechnicy Piastowskiej, później Uniwersytetu Poznańskiego. Na Starym Rynku rektorzy uczelni otrzymali z rąk prezydenta Poznania klucze do miasta.

- To zaszczyt dla Miasta, a jednocześnie wielka radość. 100 wspólnych lat, które razem spędziliśmy, w ciągu których razem budowaliśmy Poznań, to na pewno bardzo ważny okres dla historii Miasta. To, czego dokonaliście, jest imponujące. Daliście nam bardzo wiele. Liczę, że następnych latach zrobimy tyle samo, co w tym okresie minionego wieku - mówił do rektorów prezydent Poznania, Jacek Jaśkowiak.

- W imieniu społeczności czterech uczelni Poznania chciałbym serdecznie podziękować za symboliczne klucze do Miasta. Są one wyrazem naszej dobrej współpracy - tego, że jako cztery uczelnie czujemy się członkami społeczności Miasta Poznania. Niech tak dalej będzie przez kolejne lata. Dziękujemy Panie Prezydencie! - odpowiedział prof. Andrzej Lesicki, rektor Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.

Ze Starego Rynku pochód przeszedł do Collegium Minus, gdzie odbyło się uroczyste posiedzenie Senatów uczelni. Głos zabrali ich rektorzy.

- Przeprowadzenie uniwersytetu przez próg 100-lecia to ogromny zaszczyt, ale też świadomość historycznej wagi tego wydarzenia i odpowiedzialności za jego przebieg. 7 maja 1919 roku miała miejsce pierwsza inauguracja roku akademickiego, która była świętem całego Poznania i osobistym sukcesem naszych ojców założycieli z Heliodorem Święcickim na czele. "Przeżywamy dzień wielki" - mówił tego dnia pierwszy rektor poznańskiego uniwersytetu. "Święcimy zwrot ku potędze, sile, mądrości". Dziś uniwersytetowi i uczelniom z niego wyrosłym przyświeca ten sam cel, który leżał u podstaw jego założenia. Troska o światło dla narodu - rozpoczął prof. Andrzej Lesicki.

- Nowo powstały Uniwersytet Poznański stał się ważnym ośrodkiem polskiej oświaty, nauki i kultury. Oddziaływał na szerokie kręgi społeczeństwa polskiego na ziemiach zachodnich i kształtował postawy Polaków, troszczących się o dobro Rzeczpospolitej. Jubileusz 100-lecia Uniwersytetu Poznańskiego jest dla całej społeczności akademickiej Uniwersytetu Medycznego szczególnie ważny. Obchody skłaniają do spojrzenia wstecz, do refleksji nad wkładem naszych poprzedników - mówił prof. Andrzej Tykarski, rektor Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu.

- Powstanie Uniwersytetu Poznańskiego, od początku reprezentującego wysoki poziom naukowy, przyciągającego naukowców i studentów z całego kraju i spoza niego, gruntownie odmieniło życie Poznania. Nadało mu nowy akademicki wymiar i wpłynęło na jego wszechstronny rozwój. Jestem dumny, że dzielimy się naszą historią i osiągnięciami ze wszystkimi, którzy chcą z nami świętować, bo jubileusz uniwersytetu to wielki dzień dla naszego miasta. Nie zapominamy przy tym o swoich korzeniach, o wybitnych uczonych, twórcach naszej tradycji uniwersyteckiej. Wkład ich pracy w rozwój nauki, tworzenie wysokich standardów kształcenia jest nie do przecenienia - tłumaczył prof. Jan Pikul, rektor Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu.

- Choć od 1950 roku jesteśmy samodzielną uczelnią, bardzo istotne jest dla nas wspólne świętowanie. Ważna jest refleksja, płynąca z podsumowania mijających lat i spojrzenia w przyszłość, skłaniająca do namysłu nad rolą uczelni w dzisiejszym, dynamicznie zmieniającym się świecie - podsumował prof. Dariusz Wieliński, rektor Akademii Wychowania Fizycznego w Poznaniu.

Uchwałą Senatów UAM, UMP, UPP i AWF władze uczelni zobowiązały się do podjęcia wysiłków, zmierzających do ścisłej integracji poznańskiego środowiska naukowego.

- Nowa ustawa z 2018 roku zawiera przepis pozwalający marzyć o powrocie do myśli założycieli, otwiera drogę do federacji  - czyli sytuacji, w której poznańskie uczelnie, zarówno wywodzące się z Wszechnicy Piastowskiej, jak i te niezależne, zachowując odrębność władz, struktury, kierunków kształcenia, przyjęłyby status Uniwersytetu Poznańskiego, będącego ich federacją, skupioną wokół władzy naukowej. To byłby bardzo symboliczny uniwersytet - zauważył prof. Andrzej Lesicki.

Świętujący obchody 100-lecia Uniwersytetu Poznańskiego zostawią coś dla potomnych. W sąsiedztwie ławeczki Heliodora Święckiego - pierwszego rektora Wszechnicy Piastowskiej wmurowano kapsułę czasu. Trafiły do niej listy do przyszłych władz uczelni i wiele pamiątek, które mają przekazać przyszłym pokoleniom wiedzę na temat czasów, w jakich żyliśmy. Kapsuła czasu ma zostać otwarta podczas uroczystości 200-lecia Uniwersytetu Poznańskiego.

Złote pieczęcie dla poznańskich uczelni

Korzystając z okazji, jaką są uroczyste obchody 100-lecia Uniwersytetu Poznańskiego, prezydent miasta odznaczył cztery uczelnie, wywodzące się z Wszechnicy Piastowskiej, złotymi pieczęciami Miasta Poznania.

- Przyjmijcie je jako wyraz uznania dla 100-letniego dorobku uczelni wywodzących się z Uniwersytetu Poznańskiego. Powołanie 100 lat temu Wszechnicy Piastowskiej stanowi bez wątpienia jedno z najbardziej znaczących wydarzeń w historii Poznania i regionu - powiedział Jacek Jaśkowiak. - Mamy świadomość, że tradycje akademickie innych polskich czy europejskich miast sięgają znacznie głębiej. W czasach, gdy w Poznaniu pragnienie wiedzy i talent organizacyjny naszych przodków skutecznie tłumił pruski zaborca, swój dorobek naukowy i prestiż budowały już uniwersytety w Krakowie, Warszawie czy Wrocławiu. Na tym tle nasz "stulatek" wypada bardzo młodo. Nie zmienia to jednak faktu, że dla nas, mieszkanek i mieszkańców Poznania oraz Wielkopolski, jest on źródłem wielkiej dumy. Tym większej, że - czerpiąc ze wspaniałych tradycji Akademii Lubrańskiego i Kolegium Jezuickiego - w ciągu zaledwie 100 lat staliśmy się silnym miastem akademickim i wiodącym ośrodkiem uniwersyteckim w kraju.

Jak zwrócił uwagę prezydent Poznania, to nasze uczelnie pozwoliły rozwijać się liderom, którzy podjęli misję rekonstrukcji Ojczyzny w oparciu o wartości demokratyczne. Ukierunkowali nas na Europę, gdzie filary państwowości stanowią wolność, pluralizm, prawa i swobody obywatelskie. Wśród nich były takie osobistości, jak Premier Hanna Suchocka, Profesor Krzysztof Skubiszewski, Jan Nowak-Jeziorański, Stanisław Barańczak, Profesor Zygmunt Ziembiński, Profesor Maciej Zieliński i wielu innych, znakomitych akademików i absolwentów.

- To oni, ukształtowani przez poznańskie uczelnie, przyczynili się do sukcesu w dziejowym momencie transformacji ustrojowej. Korzystajmy z tego potencjału także teraz! W obliczu obecnych rewolucyjnych zmian politycznych, doceniam odwagę środowiska akademickiego i jego głos w sprawach dla naszego kraju fundamentalnych. Pobudzanie aktywności obywatelskiej, zachęcanie do działania na rzecz wspólnoty oraz krzewienie takich wartości, jak humanizm, godność człowieka, praworządność i proeuropejskość to niezwykle istotna rola Uczelni. Jesteście Państwo środowiskiem niezależnym, odważnym i broniącym prawdy - mówił Jacek Jaśkowiak. - Miasto i środowisko akademickie łączy szczególna więź. Jako władze Poznania, chcemy być partnerem dla czołowych poznańskich uczelni oraz wspierać je w dążeniach do wzmacniania roli nauki i wiedzy w rozwoju naszego regionu i kraju. Wierzę, że społeczność akademicka Poznania sprosta tym wyzwaniom i swój potencjał wykorzysta jak najlepiej, rozsądnie czerpiąc z dotychczasowego dorobku. Życzę wielu kolejnych, znaczących osiągnięć. Patrzcie w przyszłość z odwagą i bez kompleksów - tak, jak to robili twórcy idei Uniwersytetu Poznańskiego - zakończył prezydent Poznania.

W uroczystych obchodach 100-lecia Uniwersytetu Poznańskiego wzięli udział znamienici goście - parlamentarzyści, samorządowcy, rektorzy polskich i zagranicznych uczelni, przedstawiciele wielu instytucji oraz przewodniczący Rady Europejskiej - Donald Tusk.

- Uniwersytet to europejski problem. W latach spokoju wydaje się, że jest to tylko uczelnia, gdzie uczą się studenci, wykładają profesorowie i doktorzy, ale bywają momenty, gdy uświadamiamy sobie, że uniwersytety to rdzeń Europy - gwarancja wolności, przestrzeń publiczna, bez której żadna demokracja nie jest w stanie przetrwać. Pamiętamy, ile dyskusji wywołała decyzja o likwidacji Uniwersytetu Środkowoeuropejskiego w Budapeszcie. Liderzy o różnych poglądach na świat, politykę, wolność zabrali głos w tej sprawie. Głos w sprawie zależności między władzą polityczną a uniwersytetem, granicą wolności, odpowiedzialności za słowo. Pytanie kluczowe brzmi, ile wolności jest na polskich uczelniach? Po co nam tak naprawdę uniwersytety? Czy uniwersytety mają możliwości, by realizować w pełni tzw. trzecią misję - organizowania życia publicznego poza wykładami? - pytał przewodniczący Rady Europejskiej, Donald Tusk. - Misja uniwersytetu to istota europejskości. Europa będzie Europą, a Polska będzie wolnościową demokracją - taką, o jaką walczyliśmy, póki nikt nikogo nie będzie straszył, prześladował, więził za przekonania, ekspresję myśli czy artystyczną wrażliwość.

Historia szkół wyższych w stolicy Wielkopolski zaczęła się w 1919 r. - od powołania do życia Wszechnicy Piastowskiej, rok później przemianowanej na Uniwersytet Poznański. Od 1955 r. uczelnia ta nosi nazwę Uniwersytet im. Adama Mickiewicza. Wcześniej, bo w latach 1950-1951 część jednostek organizacyjnych Uniwersytetu Poznańskiego przekształcono w samodzielne szkoły wyższe: Uniwersytet Medyczny, Uniwersytet Przyrodniczy, Akademię Wychowania Fizycznego. Z racji wspólnych korzeni, w wielkim świętowaniu biorą udział wszystkie wymienione uczelnie. 

Wystawy, koncerty, kryminały... 

Obchody 100-lecia uniwersytetu to także szereg wydarzeń towarzyszących. We wtorek wieczorem, w Auli UAM odbędzie się uroczysty koncert "Od Paderewskiego do Pendereckiego". 11 maja na Inea Stadionie wystąpi włoski tenor Andrea Bocelli. W programie znalazły się też wydarzenia sportowe, wystawy, konferencje naukowe czy piknik dla mieszkańców miasta.

To nie wszystko. Z okazji 100-lecia Uniwersytetu Poznańskiego Poczta Polska wyda okolicznościową kartkę i znaczek, na którym znajdzie się wizerunek Heliodora Święcickiego. Będzie można nabyć także kolekcjonerskie monety. Na miłośników literatury czekać będą trzy kryminały, związane z historią uniwersytetu (autorstwa Joanny Jodełki, Piotra Bojarskiego i Ryszarda Ćwirleja). Natomiast osoby, które lubią dobrze zjeść, będą mogły kupić książkę kucharską pt. "Akademickie Smaki - podróż przez tradycję kulinarne Uniwersytetu Poznańskiego".

Więcej informacji i szczegółowy program wydarzeń na: http://100lat.amu.edu.pl/