Sala Sesyjna odrestaurowana

XVIII-wieczne malowidła pokrywające sklepienie Sali Sesyjnej Urzędu Miasta Poznania przy placu Kolegiackim zostały odnowione. Freski przedstawiają sceny o charakterze biblijnymi, świętych z zakonu jezuitów, a także Jana Kazimierza Wazę w stroju kardynalskim.

Zdjęcie przedstawia salę sesyjną Urzędu Miasta Poznania, na zdjęciu widać stanowiska radnych miejskich a nad nimi sklepienie z odrestaurowanymi, barokowymi freskami - grafika artykułu
Odrestaurowane barokowe ferski w Sali Sesyjnej Urzędu Miasta, fot. Miasto Poznań

Szacuje się, że dekoracje powstały w 1732 r., kiedy ukończono budowę kolegium jezuickiego. Wówczas pomieszczenie to służyło jako refektarz, czyli klasztorna jadalnia. Autorem malowideł, jak zgodnie twierdzą historycy sztuki, był franciszkanin, o. Adam Swach. Niestety, w sali nie znaleziono jego sygnatury. Freski prawdopodobnie zamalowano niedługo po likwidacji zakonu w 1773 roku. Wtedy też budynek przeznaczono na cele świeckie.

Pierwsze freski na suficie Sali Sesyjnej odkryto w 2018 roku. Przeprowadzone wtedy prace konserwatorskie doprowadziły do odsłonięcia dekoracji na ok. 20 proc. sklepienia. Teraz ukazano i odrestaurowano pozostałą część. Po odkryciu dekoracji na sklepieniu sali zdecydowano również o poszerzeniu zakresu prac o ściany pomieszczenia.

Pośrodku sklepienia namalowano trzy duże sceny sceny o charakterze biblijnym i alegorycznym. Największa scena w centrum sklepienia ukazuje "świątynię mądrości" - rotundę wspartą na siedmiu kolumnach. W jej wnętrzu przedstawiono kobiecą postać przy stole z chlebem i winem. U dołu namalowano grupę lamentujących ludzi. Scenę otaczają łacińskie napisy z Księgi Przysłów Starego Testamentu i Lamentacji Jeremiasza.

Po północnej i południowej stronie sklepienia umieszczono dwie mniejsze sceny w kształcie czwórliści. Jedna scena przedstawia walkę Samsona z lwem. Kolejna - "ucztę mądrości". Personifikacją mądrości jest kobieca postać z czerwonymi skrzydłami, która siedzi na honorowym miejscu za okrągłym, zastawionym stołem. Po jej bokach zasiadają: po jednej stronie śś. Piotr i Paweł, po drugiej dwaj jezuici w białych zakonnych strojach. Chrystus podaje do stołu chleb, anioł nalewa wino. Freski na sklepieniu otoczone są wizerunkami świętych i błogosławionych z zakonu jezuitów, m.in. Ignacego Loyoli,  Stanisława Kostki, Andrzeja Boboli czy Jana de Goto. Każda postać została podpisana po łacinie. Inskrypcje zachowały się w dobrym stanie.

Pomiędzy wizerunkami świętych i błogosławionych, w owalnych medalionach ukazano jezuickich kardynałów. Tu podpisy zachowały się szczątkowo, a wizerunki trzech z nich zostały w przeszłości całkowicie zniszczone. Ponieważ jednak do 1733 r. kardynałów z tego zakonu było dokładnie 10 i tyle też było miejsc na sklepieniu, specjaliści ustalili, kto powinien być przedstawiony. Aby jednak odróżnić rekonstrukcje od oryginalnych malowideł, brakujących kardynałów namalowano szkicowo, w kolorze sepii. Na honorowym miejscu, w lunecie naprzeciwko medalionu maryjnego przedstawiono Jana Kazimierza Wazę w stroju kardynalskim. Po bokach przyszłego króla widnieją orzeł i lew, które przynoszą mu koronę i berło.

Ściany w Sali Sesyjnej zostały pomalowane na kolor szaroniebieski, wzorowany na pierwotnej barokowej barwie ścian. Obecnie w pomieszczeniu trwają prace porządkowe oraz montaż wyposażenia. Pojawiło się już nowe oświetlenie. Miejscy radni wrócą do Sali Sesyjnej w maju lub czerwcu. O przeznaczenie środków na ten cel postulowała Komisja Kultury i Nauki. Na wniosek jej przewodniczącego Grzegorza Jury przyjęto jednogłośnie stanowisko, w którym radni zwrócili się do Prezydenta Miasta o zabezpieczenie środków na prace konserwatorskie w Sali Sesyjnej. W stanowisku podkreślano historyczną i kulturową wartość dekoracji ściennych i sufitowych. O realizację przedsięwzięcia zabiegał również przewodniczący Rady Miasta Grzegorz Ganowicz. Obecna Sala Sesyjna w Urzędzie Miasta, dawniej była refektarzem kolegium jezuickiego. Prace rozpoczęły się w styczniu 2022 r. Prowadziła je Firma Konserwatorska Piotr Białko Zabytki Malarstwa, Rzeźby, Architektury z Krakowa. Koszt inwestycji to blisko 1,9 mln zł.

oprac. red.