Międzynarodowy Dzień Głuchych: Refleksja nad Sytuacją Głuchych w Polsce

Międzynarodowy Dzień Głuchych, obchodzony corocznie w ostatnią niedzielę września (w tym roku 29.09), to ważna okazja, by zwrócić uwagę na wyzwania, z jakimi mierzą się osoby głuche oraz na działania mające na celu poprawę ich sytuacji. W Polsce, podobnie jak na całym świecie, Głusi codziennie stykają się z barierami komunikacyjnymi, edukacyjnymi i społecznymi, które ograniczają ich pełne uczestnictwo w życiu społecznym.

na niebieskim tle ucho przez ktore prowadzi biały pase, obok dwie dłonie ułozone jak w języku migowym - grafika artykułu
Piktogramy oznaczające Głuchych i słabosłyszących

Sytuacja Głuchych w Polsce

W Polsce żyje około 50 tysięcy osób Głuchych, które posługują się Polskim Językiem Migowym (PJM) jako swoim pierwszym językiem. Pomimo tego, że PJM został uznany przez prawo w 2011 roku, a głusi mają prawo do korzystania z tłumaczy języka migowego w instytucjach publicznych, wciąż istnieją poważne luki w realizacji tych praw. Dostęp do tłumaczy bywa ograniczony, co często prowadzi do sytuacji, w której osoby głuche są wykluczone z pełnoprawnego uczestnictwa w życiu codziennym, np. w kontaktach z urzędami, służbą zdrowia, czy systemem edukacji. UMP korzysta z pomocy tłumaczy on-line, od lat także w Urzędzie są dyżury tłumacza języka migowego.

Edukacja i dostęp do informacji

Dostęp do edukacji dla osób głuchych w Polsce nadal wymaga dużych usprawnień. Choć w niektórych szkołach wprowadzono programy z nauczaniem w PJM, większość placówek edukacyjnych nie jest dostosowana do potrzeb Głuchych. Problemem jest brak odpowiednich materiałów edukacyjnych, a także wykwalifikowanych nauczycieli posługujących się biegle językiem migowym. Osoby głuche często są zmuszane do nauki w systemie oralnym, co może prowadzić do ich marginalizacji i poczucia izolacji.

Rynek pracy i społeczne wykluczenie

Również na rynku pracy Głusi napotykają na liczne przeszkody. Pracodawcy często nie są świadomi, jakie korzyści mogłaby przynieść zatrudnienie osób głuchych, co prowadzi do uprzedzeń i stereotypów. Brakuje także systemowych rozwiązań wspierających integrację zawodową tej grupy społecznej. Głusi zmagają się z trudnościami w znalezieniu pracy, co często prowadzi do ich wykluczenia społecznego i marginalizacji ekonomicznej.

Wyzwania w służbie zdrowia

Jednym z najbardziej palących problemów jest również dostęp do opieki zdrowotnej. Brak tłumaczy PJM w szpitalach i przychodniach sprawia, że osoby głuche mają ograniczoną możliwość skutecznej komunikacji z lekarzami. W skrajnych przypadkach prowadzi to do sytuacji, w których ich stan zdrowia nie jest właściwie diagnozowany lub leczony, co stanowi poważne zagrożenie dla ich życia i zdrowia.

Kultura i tożsamość

Mimo tych wyzwań, społeczność Głuchych w Polsce ma silną tożsamość kulturową, opartą na języku migowym oraz wspólnych doświadczeniach. Coraz więcej osób słyszących zaczyna dostrzegać wartość Polskiego Języka Migowego i kultury Głuchych, co sprzyja budowaniu mostów między społecznością głuchych i słyszących. Wciąż jednak potrzeba większej świadomości na temat różnorodności kulturowej i językowej, jaką reprezentują Głusi.

Co dalej?

W obliczu wyzwań, jakie stoją przed osobami głuchymi w Polsce, konieczne są dalsze działania mające na celu poprawę ich sytuacji. Ważne jest, aby rząd oraz instytucje publiczne aktywnie angażowały się w rozwijanie i wdrażanie rozwiązań wspierających prawa i potrzeby osób głuchych. Kluczowe będą również kampanie edukacyjne, które zwiększą świadomość społeczeństwa na temat barier, z jakimi codziennie zmagają się Głusi.

Międzynarodowy Dzień Głuchych to przypomnienie, że osoby głuche są pełnoprawnymi członkami naszego społeczeństwa, a ich głos, choć wyrażany w języku migowym, powinien być równie słyszalny, co głos innych. Dążmy wspólnie do budowy bardziej inkluzywnej rzeczywistości, w której każdy, bez względu na zdolność słyszenia, będzie miał równe szanse na godne i pełne życie.

opr AM