Rewitalizacja
W tym roku po raz szósty zorganizowano w ramach Miejskiego Programu Rewitalizacji akcję "Odmień swoje podwórko", którą objęto sześć obszarów w Śródmieściu, wymagających poprawy jakości zagospodarowania przy współpracy z lokalnymi społecznościami. Wśród tych obszarów są cztery prywatne, które mają szansę być okazjonalnie użytkowane publicznie.
10 i 11 kwietnia br. w Szkole Podstawowej z Oddziałami Integracyjnymi nr 40 przy ul. Garbary 82 odbyły się warsztaty projektowe akcji "Odmień swoje podwórko". Zespoły złożone z członków społeczności lokalnych z obszarów objętych MPR wspólnie z ekspertami i specjalistami stworzyły projekty zagospodarowania i sposobów aktywizacji następujących przestrzeni w Śródmieściu:
- teren za restauracją Hyćka na Śródce,
- plac przed kościołem św. Małgorzaty na Śródce,
- teren u zbiegu ulic Ciasnej i Chwaliszewo,
- podwórko Towarzystwa Wiedzy Powszechnej przy ul. Św. Marcin 69,
- przestrzeń Św. Marcina między ulicami Gwarną i Ratajczaka,
- plac u zbiegu ulic Małeckiego, Granicznej, i Łukaszewicza na Łazarzu.
Warsztaty prowadziła Monika Komorowska - architekt i socjolog, współpracująca przy akcji "Odmień swoje podwórko" także w poprzednich latach. Wśród ekspertów znaleźli się pracownicy poznańskich uczelni prof. Wiesław Krzyżaniak (UAP), dr hab. inż. Sylwia Staszewska (UAM) i mgr Natalia Rozmus (UAP) oraz studenci Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu, angażujący się w pracę każdego z zespołów służąc im fachową pomocą. W sumie w warsztatach wzięło udział ponad 40 osób.
Warsztaty projektowe, które są zawsze pierwszym etapem całej akcji, obejmowały m. in. przedstawienie uwarunkowań poszczególnych miejsc, określenie głównych potrzeb i wyznaczenie priorytetów, wizję w terenie, tworzenie koncepcji i projektów w grupach projektowych oraz omówienie planu działania i kolejnych kroków.
Termin organizacji drugiego etapu terenowego przewidziany jest na drugą połowę roku i zostanie ustalony w wyniku konsultacji z uczestnikami.
ul. św. Marcin - między ulicą Gwarną a Ratajczaka
Debatując nad poprawą jakości zagospodarowania ulicy Św. Marcin, sformułowano uwarunkowania lokalizacji tego obszaru. Można wyróżnić starą i nową stronę ulicy, jedną bardziej mieszkalną, a drugą dedykowaną sklepom. Święty Marcin stanowi przestrzeń tranzytową, na której przebywa wielu turystów, jednak brakuje miejsc, które mogłyby spowodować zatrzymanie się. Przeszkodą w rozwoju ulicy jest bardzo duży ruch samochodowy, a zieleń występuje jedynie w pasie centralnym i jest niedostępna dla pieszych. Na dzień dzisiejszy trudno jednoznacznie określić funkcję Świętego Marcina tzn. w jakim celu ludzie mieliby tu przyjść. Zespół doszedł do wniosku, że zasadnicze znaczenie ma "wymyślenie tej przestrzeni od nowa". Należy na nowo ustalić funkcję i rolę ulicy w życiu miasta i aglomeracji poznańskiej, czym powinien zająć się interdyscyplinarny zespół specjalistów - architektów, urbanistów, socjologów, ekonomistów, artystów oraz aktywistów miejskich.
Zdaniem uczestników warsztatów początek procesu zmian powinien obejmować:
- ustalenie wytycznych dotyczących komunikacji: pieszej, rowerowej, samochodowej, publicznej (tramwaj) oraz zaproponowanie strategii dotyczącej miejsc parkingowych;
- stworzenie spójnych wytycznych dotyczących elementów małej architektury, podkreślającej reprezentacyjny charakter ulicy;
- stworzenie społecznej strategii rewitalizacji ulicy, tak by odzyskała ona różnorodność;
- ożywienie przestrzeni publicznych i poprawa jakości ich funkcjonowania.
Finalnym etapem warsztatów było sformułowanie propozycji podziału funkcjonalnego oraz rozmieszczenia tymczasowych elementów zagospodarowania na ulicy Święty Marcin na odcinku od ulicy Gwarnej do ulicy Ratajczaka. Zaproponowano min. wyłączenie pasa ruchu na rzecz poszerzenia ciągu pieszego, stworzenie miejsc na ogródki gastronomiczne, wprowadzenie zakazu parkowania w południowej części ulicy oraz wprowadzenie zieleni donicowej.
Łazarz - skwer u zbiegu ulic Małeckiego, Granicznej i Łukaszewicza
Warsztaty dotyczące poprawy jakości skweru u zbiegu ulic Małeckiego, Granicznej i Łukaszewicza zorganizowano z inicjatywy Lokalnej Rady Osiedla, wspieranej przez aktywnych mieszkańcy tego obszaru. Potencjał tego miejsca jako przestrzeni publicznej jest niewykorzystany. Plac jest zdominowany przez parkujące auta, a jego zagospodarowanie utrudnia ruch samochodowy. Okoliczni mieszkańcy skracają sobie drogę i przemieszczają się przez teren w sposób oderwany od wytyczonych przejść.
Celem uczestników warsztatów było stworzenie uniwersalnej przestrzeni publicznej, dostępnej dla różnorodnych grup społecznych. Praca zespołu była początkiem na drodze do przemiany tego miejsca i nadania mu nowego wyrazu. Na zakończenie przedstawiono propozycję nowego podziału funkcjonalnego skweru, która duży nacisk kładzie na stworzenie wydzielonej strefy pieszej. Grupa zadeklarowała, że swój projekt chce rozwijać partycypacyjnie. Uczestnicy zaplanowali już plenerowe warsztaty z udziałem mieszkańców.
Podwórko Towarzystwa Wiedzy Powszechnej - ul. Św. Marcin 69
W warsztatach wzięli udział przedstawiciele Towarzystwa Wiedzy Powszechnej, mieszkańcy kamienicy oraz lokalni biznesmeni. Podwórze jest wydzieloną przestrzenią o bardzo wysokich walorach architektonicznych. Miejsce charakteryzuje zintegrowana i dobrze zorganizowana społeczność sąsiedzka.
Zasadniczym celem warsztatów była poprawa funkcjonalności podwórka i jego estetyki. Największym wyzwaniem tego obszaru jest pogodzenie poszczególnych interesów, tak aby służyło zarówno mieszkańcom, jak i pozostałym użytkownikom. Grupa zaproponowała min. wprowadzenie ekranu z zieleni wydzielającego miejsce śmietników i zorganizowanie podestu dla warsztatów dla dzieci. Wskazano również miejsca lokalizacji ławek, które będą wystawiane przy okazji sąsiedzkich aktywności - świąt, koncertów czy pokazów kinowych. Uczestnicy zakładają początek realizacji projektu jeszcze w tym roku, a Oddział Rewitalizacji Urzędu Miasta udzieli wsparcia finansowego.
Śródka - teren przy Restauracji "Hyćka"
Śródka jest obszarem gdzie brakuje zielonych przestrzeni publicznych i miejsc wspierających integracje mieszkańców. Taki rodzaj zagospodarowania uczestnicy warsztatów widzieliby na terenie przy Restauracji "Hyćka". Grupa miała na celu wykreowanie przestrzeni dedykowanej mieszkańcom, z którą będą się oni utożsamiać i którą będą mogli współgospodarować. Zwrócono również uwagę, że bliskość dużych ciągów komunikacyjnych daje możliwość korzystania ze zrewitalizowanego terenu także innym użytkownikom.
Zespół warsztatowy zaproponował stworzenie miejsca o charakterze rekreacyjnym z ogrodem i bezpieczną strefą dla dzieci, gdzie będzie można się spotkać, zorganizować piknik czy kino letnie. Koncepcja wprowadza podział obszaru na strefy tj. ogród, zielnik, zadaszony stół oraz strefa aktywności. Wyzwaniem w realizacji projektu jest wyposażenie miejsca w podstawowe media oraz zapewnienie stałego gospodarza - zarządcy. Autorzy zakładają etapowość planowanych zmian, która z jednej strony pozwoli na przetestowanie proponowanych rozwiązań, z drugiej umożliwi pozyskiwanie środków na ich realizację.
Chwaliszewo - ul. Ciasna
Analizowany obszar to mała przestrzeń, którą tworzy ślepa ściana i kawałek trawnika otoczone kamienicami i garażami. Obszar charakteryzuje duży napływ nowych mieszkańców, w związku z czym zamieszkuje ją grono osób nie związanych z miejscem. Lokalna społeczność jest zróżnicowana i prezentuje raczej niski status społeczny. Ten fragment Chwaliszewa jest silnie zurbanizowany, a zabudowa w dalszym ciągu się intensyfikuje głównie o budynki mieszkalno-usługowe. Jednocześnie w pobliżu występuje dużo lokali nie użytkowanych tzw. pustostanów.
W celu poprawy jakości tego miejsca zaproponowano uporządkowanie i ujednolicenie zieleni oraz elementów małej architektury. Ożywieniu tej przestrzeni miałyby posłużyć murale upamiętniające most lub ratusz Chwaliszewski, zlokalizowane na ścianie budynku i bramach garażowych.
Śródka plac przy kościele Św. Małgorzaty
Plac stanowi centralne miejsce spotkań, w najbliższej okolicy jest jedynym miejscem integrującym mieszkańców. Odbywa się tam wiele działań społecznych prowadzonych przez aktywistów i Miasto. Podjęte dotychczas działania pozwoliły min. na uporządkowanie tamtejszego parkingu. Nadal jednak brakuje zieleni i oświetlenia oraz występuje duży ruch samochodowy.
Grupa warsztatowa zaproponowała utworzenie "mobilnego domu kultury", którego głównym celem ma być integracja społeczności lokalnej, porozumienie się i dyskusja na różne tematy. Plac ma być przestrzenią dialogu zarówno dla młodszych, jak i starszych mieszkańców Śródki. Miejscem imprez okolicznościowych związanych z okolicą, w których będą mogli uczestniczyć wszyscy mieszkańcy Poznania. Koncepcja zakłada wprowadzenie elementów małej architektury - kosze na śmieci, słupy, donice i siedziska ze stołami. Przewiduje się wykorzystanie modułów mobilnych, umożliwijących aranżacje przestrzeni w zależności od potrzeb użytkujących.