Złamany Dom i kamienica Żelazko laureatami 25. edycji Nagrody Quadro

Ogłoszono wyniki jubileuszowej odsłony Nagrody Prezydenta Miasta Poznania im. Jana Baptysty Quadro. Najlepszym zrealizowanym w ubiegłym roku w stolicy Wielkopolski obiektem został "Złamany Dom" pracowni Ultra Architects. Poznaliśmy także wyniki plebiscytu mieszkańców na architektoniczną wizytówkę Poznania. Została nią odtworzona neorenesansowa kamienica "Żelazko", za projekt której odpowiada biuro CDF Architekci.

Złamany Dom i kamienica Żelazko laureatami 25. edycji Nagrody Quadro - grafika artykułu
Złamany Dom i kamienica Żelazko laureatami 25. edycji Nagrody Quadro

Laureatów kolejnej edycji Nagrody Quadro ogłoszono w środę, 18 października, podczas gali w Sali Wielkiej CK Zamek. 

- W tegorocznej jubileuszowej edycji Nagrody oczekiwaliśmy, że zwycięży wyjątkowy obiekt. "Złamany Dom" pracowni Ultra Architects taki właśnie jest. To pierwszy dom jednorodzinny, za który przyznano Nagrodę Prezydenta Miasta Poznania im. Jana Baptysty Quadro. Potwierdza on prawdziwą maksymę, że małe jest piękne. Jest on doskonałym dopełnieniem projektów nagradzanych w poprzednich latach. Świadczy o tym, że w Poznaniu budujemy nie tylko piękne obiekty użytku publicznego, biurowce i budynki wielorodzinne, ale i domy jednorodzinne - mówi Jacek Jaśkowiak, prezydent Miasta.

Nagroda Quadro za najlepszą realizację architektoniczną 2022 roku w Poznaniu trafiła do Marcina Kościucha i Tomasza Osięgłowskiego z pracowni Ultra Architects za projekt "Złamanego Domu". To budynek jednorodzinny z dachem o dwóch połaciach - w miejscu jego górnej krawędzi bryła domu została odgięta. Elewacja, płot oraz dach wykończone są surowymi modrzewiowymi listwami. Na najniższej kondygnacji budynku znajduje się część dzienna, kuchnia oraz ogród zimowy. Na kolejnej zaprojektowano: strefę wejścia, garaż, pokoje dzieci oraz niewielkie, niezależne mieszkanie. Część sypialną z gabinetem umieszczono na najwyższej kondygnacji. We wnętrzach architekci pozostawili nieotynkowany beton struktury konstrukcyjnej domu. Meble wykonano z lakierowanej sklejki, a podłogi części dziennych i komunikacyjnych z lastryka.

- "Złamany Dom" to kameralny obiekt jednorodzinny o niecodziennej urodzie, perfekcyjnie  wpisujący się w teren i otoczenie. Jego architektura w sposób wyjątkowy łączy funkcję budynku z jego formą. Zachwyca pedantyczną konsekwencją i współbrzmieniem zewnętrznej i wewnętrznej formy, jednolitym kształtowaniem detali i doboru materiałów. Jednocześnie ujmuje skromnością i minimalizmem bryły - czytamy w uzasadnieniu jury.

- Cieszę się, że tak mały obiekt został dostrzeżony. Z rozmów z sędziami wiem, że docenili jakość, nie wielkość realizacji - mówi Marcin Kościuch z pracowni Ultra Architects.

Obiekty zgłoszone do Nagrody Quadro za najlepszą realizację architektoniczną 2022 roku w Poznaniu oceniało jury, któremu przewodniczył Bartosz Guss, zastępca prezydenta Poznania. W jego skład wchodzą także: przedstawiciel rady miasta, Wielkopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP, UWI Inwestycje oraz Stowarzyszenia Architektów Polskich. 

- Obecność Nagrody jest najlepszym dowodem na to, że chcemy z krajobrazu miasta wybierać, oceniać i nagradzać to, co najlepsze -  mówi Wojciech Krawczuk, prezes poznańskiego oddziału SARP, członek sądu konkursowego. - Co roku kilkanaście propozycji jest przedkładanych członkom jury do oceny, a dzięki zaangażowaniu organizatorów umożliwia się nam bliższe poznanie najciekawszych realizacji, które następnie rekomendowane są do nagrody głównej. Autorzy koncepcji architektonicznych starają się realizować je według swojej wizji i najlepszej wiedzy technicznej, a za wieloma projektami stoi ogromny talent twórców. Wybór tego najlepszego nie zawsze jest łatwy. Ale to dzięki tym wyróżniającym się realizacjom podnosi się jakość poznańskiej przestrzeni, a krajobraz miasta ulega istotnym przekształceniom.

W tym roku jury konkursu zdecydowało także o przyznaniu wyróżnienia. Trafiło ono do Krzysztofa Urbaniaka i Macieja Waśko z pracowni Urbantech za projekt przebudowy placu Kolegiackiego. Wcześniej znajdował się tam parking, dziś jest to wielofunkcyjna przestrzeń w centrum miasta, umożliwiająca organizację wydarzeń kulturalnych i festynów. To miejsce, które podkreśla swój związek z dziedzictwem m.in. za pomocą "Zegara Historii" oraz przeszkleń, pod którymi widać obiekty znalezione przez archeologów. Na placu jest także strefa rekreacyjna z przestrzenią pod ogródki gastronomiczne. Znalazła się tam również podświetlana nocą fontanna. Ważnym elementem placu jest zieleń zarówno zachowana, jak i nowa, jak np. platany w północnej części,  które tworzą naturalne zielone zadaszenie tego obszaru.

- Jesteśmy zaskoczeni docenieniem skromności rozwiązań, jakie zastosowaliśmy w projekcie. Wynikała ona z otoczenia i uszanowania kontekstu. Mamy nadzieję, że ta przestrzeń przysłuży się miastu, jego mieszkańcom i też odpowiednio upamiętni kolegiatę - zaznacza Maciej Waśko z pracowni Urbantech.

W tej edycji do finału konkursu jury zakwalifikowało trzy obiekty. Oprócz "Złamanego Domu" i placu Kolegiackiego wśród nominowanych do Nagrody znalazł się także wielorodzinny budynek mieszkalny "Famma" na Jeżycach pracowni CDF Architekci. 

- Coroczna nagroda architektoniczna Prezydenta Miasta Poznania im. Giovanniego Battisty di Quadro, stanowi impuls dla tworzenia i polepszania przestrzeni miasta. Wpływa pozytywnie na jego krajobraz, poprzez wprowadzenie do niego nowych wartości estetycznych lub odpowiednio wyeksponowanie starych. Środowisko architektoniczne w tym kontekście podkreśla społeczny charakter swojej profesji, a wyłonienie najlepszego zrealizowanego w ostatnich dekadach projektu w ramach plebiscytu mieszkańców świadczy o większej świadomości przestrzennej poznaniaków, co bardzo cieszy - mówi Bartosz Jarosz, przewodniczący Rady Wielkopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP.

Kamienica "Żelazko" doceniona przez poznaniaków 

W roku jubileuszowej, 25. edycji Nagrody Quadro organizatorzy konkursu oddali także głos mieszkańcom. W ramach internetowego plebiscytu mogli oni wskazać jeden spośród 24 obiektów, których autorzy otrzymali w poprzednich latach roczną Nagrodę Quadro. 

Laureatem Nagrody Jubileuszowej za najlepszą realizację architektoniczną w latach 1998-2022 w Poznaniu i zdobywcą statuetki Srebrnego Quadro została pracownia CDF Architekci prowadzona przez Karola Fiedora za projekt odtworzenia neorenesansowej kamienicy u zbiegu ulic Ogrodowej i Krysiewicza. Oryginalny budynek powstał u schyłku XIX wieku na trójkątnej działce. Ze względu na wyróżniający się kształt zyskał przydomek "Żelazko", co jest nawiązaniem do słynnego nowojorskiego Flatiron Building. Poznańska kamienica przetrwała II wojnę światową, jednak kilka lat temu, z uwagi na zły stan techniczny, zapadła decyzja o jej rozbiórce. W 2019 roku budynek wrócił na mapę miasta. 

- Praca nad tym obiektem to była niekończąca się przygoda - od fundamentów aż po dach. Bez udziału inwestorów i ich nieustającej wyrozumiałości dla naszych szalonych pomysłów prawdopodobnie ten budynek nie wyglądałby tak jak teraz. Bardzo dziękujemy, nie spodziewaliśmy się tak znamienitej nagrody. Łączy się ona z jubileuszem naszej pracowni, która też ma 25 lat, zupełnie jak ta nagroda - podkreśla Krzysztof Łuczak z pracowni CDF Architekci.

Inicjatorem Nagrody im. Jana Baptysty Quadro jest firma UWI Inwestycje S.A., jeden z najstarszych poznańskich inwestorów również zaangażowany w działalność na rzecz miasta. To właśnie m.in. dzięki jego staraniom możemy oglądać rzeźbę słynnego architekta na fasadzie kamienicy, w której kiedyś mieszkał.

Patronem Nagrody jest Jan Baptysta Quadro, architekt epoki renesansu, który odpowiadał m.in. za przebudowę poznańskiego ratusza. Pierwszym laureatem był Klemens Mikuła za projekt zespołu sportowo-rekreacyjnego nad Jeziorem Maltańskim. W późniejszych latach przyznawane były one również m.in. autorom projektów Starego Browaru, biurowca Pixel, kompleksu City Park, Bramy Poznania, biurowca "Bałtyk" czy kolejnego etapu budowy osiedla "Nowy Strzeszyn". W zeszłym roku Nagrodę Quadro otrzymał Przemysław Woźny z Pracowni Projektowej J. P. Woźny za projekt ekspozycji reliktów palatium Mieszka I na Ostrowie Tumskim.

Konkurs organizują: Miasto Poznań, UWI Inwestycje S.A., Stowarzyszenie Architektów Polskich Oddział Poznań oraz Wielkopolska Okręgowa Izba Architektów RP.

JZ