Pakiet dla mobilności

Pandemia koronawirusa SARS-CoV-2 na długo, a być może już zawsze zmieni życie miejskie. Rząd ograniczył możliwość podróżowania komunikacją publiczną, rowerami miejskimi, a nawet przemieszczania się pieszych. Chociaż część tych obostrzeń jest znoszona, to w Poznaniu podejmowane są działania mające zmniejszyć negatywne skutki pandemii koronawirusa związane z przemieszczaniem się.

Poglądowy schemat tymczasowych zmian jakie zajdą na moście Królowej Jadwigi przy okazji prac na rondzie Rataje - grafika artykułu
Poglądowy schemat tymczasowych zmian jakie zajdą na moście Królowej Jadwigi przy okazji prac na rondzie Rataje

- Powinniśmy zaakceptować to, że powrót do stanu sprzed wybuchu pandemii potrwa długo. Nie czekamy jednak aż pojawi się nowa normalność. Mamy długoterminowe plany, jeśli chodzi o rozwój infrastruktury drogowej w Poznaniu, ale także takie na krótszy, najbliższy okres. Pamiętamy więc o przyszłości, ale skupiamy się na teraźniejszości - mówi Mariusz Wiśniewski, zastępca prezydenta Poznania. - Z każdym dniem ustępowania pandemii coraz więcej poznaniaków podejmować będzie decyzję o sposobie przemieszczenia się. Nie możemy dopuścić, by głównym wyborem był samochód, bo wówczas całe miasto stanie.  Jeśli samochodów w miastach miałoby się pojawić choćby trochę więcej, niż tuż przed pandemią, to korki mogą szybko zweryfikować ich atrakcyjność. 

Podczas rządowych restrykcji ruch samochodów spadł średnio o ok 37 procent. Ideałem byłoby gdyby taki stan utrzymał się również po zniesieniu ograniczeń. Z uwagi na utrzymane restrykcje dotyczące poruszania się transportem publicznych, ta dysproporcja może się jednak przez jakiś czas pogłębiać. Więcej osób będzie wybierać przejazdy pojazdami indywidualnymi kosztem transportu zbiorowego.

Część osób przez pewien okres po epidemii będzie chciała zachować szczególną ostrożność i częściej wybierze przemieszczanie się samochodem. Dlatego Miasto, w odpowiedzi na kryzys związany z koronawirusem i ryzyko zwiększonego zanieczyszczenia powietrza po zniesieniu obostrzeń, odda część przestrzeni ulicznej rowerzystom i pieszym. Powstaną również priorytetowe rozwiązania dla komunikacji publicznej. Do końca tego roku zmiany zajdą na kilkudziesięciu ulicach. 

- Chcemy zachęcić do korzystania z transportu zbiorowego, jazdy na rowerze i poruszania się pieszo. Każdy osoba, która wybierze któryś z tych sposobów przemieszczania się to często jedno auto na ulicach mniej. Potrzeba więc szerokich chodników, żeby piesi mogli zachować dystans, sprawny system dróg rowerowych i udogodnienia dla transportu zbiorowego - dodaje Mariusz Wiśniewski

Wiele zadań zostało zaplanowanym już wcześniej na 2020 rok, jednak w związku z panującą sytuacją liczbę zmian na bieżący rok znacząco zwiększono.

Poprawa bezpieczeństwa i komfortu poruszania się pieszych

Przemieszczanie się pieszych w obliczu epidemii wymaga podejmowania jeszcze bardziej rygorystycznych działań, aby zapewnić odpowiednie odstępy, szczególnie w miejscach znacznego ruchu pieszego. Uspokojony i uporządkowany powinien tam być ruch pojazdów i zapewnione minimalne szerokości chodników wynikających z przepisów. W obecnej sytuacji trzeba również szukać rozwiązań pozwalających przeznaczyć przestrzeń dotąd niedostępną dla pieszych, jak miejsca parkingowe, czy nawet jezdnie.

Porządkowanie przestrzeni miejskiej dotyczyć będzie nie tylko pojedynczych ulic (Głogowska, Jeżycka, Poznańska), ale też całych obszarów (Łazarza, Wildy, Starego Miasta i Śródki).

Poprawie ulegać będą także kwestie wzajemnej widoczności pieszy - kierowca (likwidacja miejsc w odległości 10 m od przejścia, doświetlanie przejść, przejścia aktywne).

Na zmianach ul. Garbary, gdzie pomiędzy ul. Małe Garbary a Długa, powstaje buspas, zyskają także piesi. Zmieni się bowiem sposób parkowania, piesi będą mieli zapewnione do poruszania się szersze chodniki, a całość uzupełni zieleń i mała architektura. 

Piesi odczują również wprowadzone do końca sierpnia, uspokojenie ruchu na ul.  Głogowskiej (odc. Stablewskiego - Berwińskiego). 

Do końca 2020 roku zmiany widoczne będą na ulicach: Poznańskiej i Jeżyckiej, Libelta (pomiędzy al. Niepodległości a placem Cyryla Ratajskiego), Młyńskiej (Nowowiejskiego - Solna), Krakowskiej, Łąkowej, Kwiatowej i Karmelickiej. Na uliczkach wewnątrz kwartał: Małe Garbary - Garbary - Zielona - Lewandowskiej - Aleje Marcinkowskiego. wdrożona zostanie strefa zamieszkania. Ruch zostanie także uporządkowany na Śródce oraz na Wildzie i Łazarzu, gdzie jesienią uruchomiona będzie Strefa Płatnego Parkowania. 

Czas zamknięcia szkół w związku z pandemią, to idealny czas na dopracowanie programu bezpieczeństwa przy szkołach. Zmiany dotyczą nie tylko bezpiecznych przejść dla pieszych, ale także kwestii parkowania i prędkości pojazdów. Podjęto działania mające na celu wprowadzenie pilotażowego projektu tzw. "ulic przyszkolnych", polegającego na ograniczeniu ruchu samochodowego przed szkołą i tym samym zwiększeniu bezpieczeństwa uczniów. Zakłada on tymczasowy zakaz wjazdu w godzinach przed rozpoczęciem lekcji (model zaczerpnięty z Wiednia).

Znaczące zwiększenie środków na 2020 r. umożliwi wykonanie kilkunastu projektów poprawy bezpieczeństwa w rejonie szkół. W pierwszej kolejności, jeszcze w tym roku szkolnym poprawa nastąpi w okolicach SP 77 (Hetmańska/Dmowskiego) i SP 38 i 83 (ul. Brandstaettera. 

Okres wakacji wykorzystany będzie na wprowadzenie zmian na ul. Szamotulskiej, przy Ośrodku Szkolno-Wychowawczym, oraz na os. Piastowskim. 

Kolejne zmiany realizowane będą przy szkołach podstawowych numer: 82 (ul. Krakowska), 23 (ul. Jeżycka), 4 (ul. Rawicka), 55  (ul. Szpaków), 56 (ul. Tarnowska), 74 (ul. Trybunalska), 90 (ul. Chociszewskiego), 48 (ul. Sarmacka), 70 (ul. Piękna) oraz Niepublicznej Szkole Podstawowej Da Vinci (ul. Golęcińska). 

Poprawa bezpieczeństwa i sprawności ruchu rowerowego

Działania, które należy podjąć w celu stworzenia podstawowej sieci dróg rowerowych tworzących spójny system transportowy zostały określone w Programie Rowerowym Miasta Poznania. Sieć ta jest szczególnie istotna w okresie nałożonych ograniczeń na transport zbiorowy. Rower zapewnia bowiem sprawne poruszanie się po mieście z zachowaniem odpowiedniego dystansu. Podejmowane działania mają na celu scalenie sieci dróg rowerowych i poprawę bezpieczeństwa rowerzystów.

Na Starym Mieście do końca roku uruchomiona zostanie brakująca część Rowerowej Obwodnicy Centrum na ul. Kościuszki i Krakowskiej. To jedna z najważniejszych tras rowerowych z Programu Rowerowego, do której podłączone są wszystkie Trasy Główne z poszczególnych dzielnic. Przejazd rowerem przez Stare Miasto ułatwi też dopuszczenie jazdy rowerem po powstającym buspasie na ul. Garbary.

Na Grunwaldzie już jesienią będzie można skorzystać z powstającej obecnie drogi rowerowej wzdłuż ul. Grunwaldzkiej (odc. Słoneczna - Jugosłowiańska). Dzięki temu rowerzyści będą mieli do dyspozycji ponad 3 - kilometrową drogę wzdłuż ul. Grunwaldzkiej do centrum. 

Ułatwiony zostanie ruch rowerowy z Rataj do centrum w związku z przebudową ronda Rataje. Na moście Królowej Jadwigi, na czas przebudowy ronda Rataje, powstaną wydzielone pasy rowerowe. Zapewniona zostanie ciągłość ruchu rowerowego  wzdłuż ul. Królowej Jadwigi do wysokości ul. Łąkowej. 

Do końca 2020 r. zostanie zakończona trwająca budowa drogi rowerowej na ul. Dolna Wilda (odc. Żelazka - Półwiejska). Na jednokierunkowych ulicach Wildy pojawią się kontraruchy - w związku z wprowadzeniem Strefy Płatnego Parkowania. 

Dla ułatwienia poruszania się rowerem po wschodnich Jeżycach, powstanie brakujący odcinek kontraruchu na ul. Sienkiewicza. W północnej części Jeżyc rowerowe zmiany pojawią się na ul. Poznańskiej i Jeżyckiej (kontrapasy i kontraruch).

Mieszkańcy Łazarza będą mogli korzystać z pasów rowerowych na ul. Głogowskiej (odc. Stablewskiego - Berwińskiego) oraz kontraruchów i kontrapasów na jednokierunkowych ulicach wprowadzanych wraz ze Strefą Płatnego Parkowania.
Kolejnych ułatwieniem będzie nowa trasa rowerowa po ulicach z uspokojonym ruchem, umożliwiająca dojazd z Łazarza i Wildy do centrum, po ul. Składowej, Towarowej i Taylora. Zostanie to osiągnięte dzięki wprowadzeniu kontrapasa na ul. Taylora i rowerowemu połączeniu ulic SKładowej i Taylora po obu stronach Al. Niepodległości. Trasa ułatwi też dojazd z centrum do dworca PKP/PKS.

Dodatkowo rowerzyści będą mogli się poruszać po wszystkich wprowadzanych buspasach -  m.in. na Winogradach, Naramowicach i Piątkowie.

Zwiększenie bezpieczeństwa i sprawności transportu publicznego

Dla pasażerów najważniejsze są: komfort, bezpieczeństwo i niezawodność. Realizacja rozkładu jazdy, a co za tym idzie odpowiedniego komfortu i bezpieczeństwa podróży, zależy w dużej mierze od płynności ruchu. Na liniach autobusowych jednym z podstawowych ograniczeń płynności ruchu i punktualności komunikacji jest współdzielenie jezdni z innymi pojazdami. Jeżeli dana ulica jest zakorkowana, to autobus nie przejedzie szybciej. Rozwiązaniem tej sytuacji jest wprowadzania buspasów oraz priorytetów dla komunikacji publicznej. Dodatkową korzyścią związaną z wytyczaniem buspasów jest poprawa bezpieczeństwa ruchu rowerowego - na buspasach jest on bowiem dopuszczony. Będa się po nich mogły poruszać motory, motorrowery oraz taksówki.

Na Winogradach, Naramowicach i Piątkowie wprowadzono już buspasy i śluzy, które ułatwią poruszanie się autobusów po rozpoczęciu zasadniczych prac związanych z budową trasy tramwajowej na Naramowice. Takie udogodnienia już są wprowadzane, a ostatecznie powstaną na ulicach: Murawa, Słowiańskiej, Szelągowskiej, Serbskiej, Mieszka I, Wiechowicza, Stoińskiego i Lechickiej. Trwają prace przy wymianie nawierzchni i w najbliższych tygodniach uruchomiony zostanie buspas na ul. Garbary - od Małych Garbar do ul. Długiej. Do końca czerwca siatka buspasów uzupełniona będzie o odcinek biegnący od Cytadeli. Autobusy będą miały ułatwiony przejazd ul. Garbary od ul. Armii Poznań do Grochowych Łąk. 

W wakacje wdrożona zostanie czasowa organizacja ruchu związana z przebudową ronda Rataje oraz na ul. Głogowskiej. Powstaną buspasy na moście Królowej Jadwigi oraz ul. Piłsudskiego, a na Łazarzu - pomiędzy Stablewskiego i Berwińskiego - wydzielone od ruchu samochodowego zostanie torowisko. 

Do końca roku zmieni się organizacja ruchu w rejonie przystanku Sielska na Górczynie. Samochody pojadą jednym pasem i będą zatrzymywane na światłach przed skrzyżowaniem z Sielską, jeśli na przystanek wjedzie tramwaj. To znacząco poprawi się komfort i bezpieczeństwo pasażerów wsiadających i wysiadających z tramwajów. Na całym odcinku od ul. Palacza aż do ul. Ściegiennego torowisko zostanie wydzielone. Dotychczas w tym miejscu ruch samochodowy mógł odbywać się po wspólnym pasie z tramwajami, jednak powodowało to blokowanie i spowalnianie ruchu tramwajów (szczególnie przy dojeździe do ul. Sielskiej).

Nowe buspasy ułatwią również poruszanie się autobusów na ul. Przybyszewskiego (odcinek Marcelińska - Bukowska), a także na al. Niepodległości. W tym ostatnim przypadku newralgicznym miejscem są okolice skrzyżowania z ul. Libelta. 

Dzięki tym udogodnieniom poruszanie się autobusów będzie płynniejsze co wpłynie nie tylko na punktualność, ale także koszty eksploatacyjne (paliwo, efektywność pracy kierowców, liczba niezbędnych pojazdów do obsługi). Jest to szczególnie istotne w obecnej sytuacji, przy mocno ograniczonych wpływach z biletów związanych z epidemią koronawirusa.

Kontynuowane będzie też wspieranie rozwoju Poznańskiej Kolei Metropolitalnej, budowa parkingów "Park&Ride" oraz stymulowanie powstawania parkingów kubaturowych poprzez m.in. rozwijanie obszarów objętych Strefą Płatnego Parkowania.

MIR, ZDM, ZTM, op. RB