Przez 150 lat w Poznaniu funkcjonował tzw. dworzec wyspowy. To model, w którym budynek otoczony jest z obu stron peronami i torami. Obecnie taka forma nie pozwala na właściwy rozwój kolei i miasta. Miasto Poznań i PKP stawiają na zupełnie nowy model dworca - zintegrowany z otoczeniem. Budynek miałby się mieścić nad wszystkimi peronami, na poziomie mostu Dworcowego i ulicy Głogowskiej. Dzięki temu poruszanie się po nim ma być łatwe i intuicyjne, a pasażerowie bez problemu dotrą na wszystkie perony.
Układ torów i peronów ma zostać zaprojektowany od zera, bez powielania niefunkcjonalnych rozwiązań. W planach jest 8 peronów - każdy całkowicie przelotowy, z podwójnymi krawędziami. Całość będzie również dostosowana do potrzeb Poznańskiej Kolei Metropolitalnej oraz Kolei Dużych Prędkości - tak, by jej pociągi mogły się bez problemu zatrzymywać na najważniejszym miejskim węźle kolejowym.
Przyszły węzeł kolejowy ma również być miejscem, po którym łatwo można się poruszać i do którego można wygodnie dojść i dojechać. Analiza prowadzona przez Miejską Pracownię Urbanistyczną, we współpracy z Biurem Koordynacji Projektów i Rewitalizacji, Miejskim Konserwatorem Zabytków, Wydziałem Urbanistyki i Architektury, Zarządem Dróg Miejskich, Zarządem Transportu Miejskiego oraz przy udziale PKP, wskazuje nowe rozwiązania, pozwalające wykreować powiązania zarówno z istniejącymi, jak i nowymi częściami miasta - np. z nową siedzibą Teatru Muzycznego czy rozwijającą się zabudową przy ulicy Składowej. Zachowane zostaną kluczowe kierunki dojścia do dworca z centrum, ale pojawią się także nowe - np. wygodne połączenie z terenem MTP. Nowy dworzec ma być nie tylko zintegrowany z miastem, ale również dobrze powiązany z transportem miejskim. Dodatkowo punkty przesiadek podróżnych, które obecnie są rozproszone, powinny zostać zlokalizowane w jednym, centralnym miejscu.
Miastu zależy na tym, by wykonawca nowego dworca został wybrany w trybie zapewniającym uzyskanie najlepszej jakości. Dlatego - biorąc pod uwagę postulaty wielu organizacji społecznych oraz środowiska architektów - zdecydowano się na zorganizowanie konkursu. Jego regulamin zostanie opracowany wspólnie z przedstawicielami PKP.
W opinii przewodniczącego Komisji Polityki Przestrzennej i Rewitalizacji, Łukasza Mikuły dzisiejszy układ dworca to wynik nawarstwień historycznych, dlatego tak ważne jest nowe spojrzenie. Rys historyczny dworca został również szeroko omówiony w koncepcji MPU. Zdaniem Mikuły kluczowa jest przepustowość komunikacji metropolitarnej, to właśnie perspektywa, która nie obejmuje wyłącznie budynku dworca.
Przewodniczący Rady Miasta Grzegorz Ganowicz podziękował MPU za wysiłek włożony w przygotowanie koncepcji, co jednocześnie pokazuje jaki ogrom pracy jest do wykonania. Ważny będzie wypracowany model funkcjonalny węzła kolejowego oraz jego zintegrowanie z miastem.
Radny Paweł Sowa podkreślał, że przestrzeń dworca i jego otoczenia powinna zaistnieć w formie przyjaznej i funkcjonalnej. Pytał również kiedy w procesie realizacji koncepcji przewidziany jest udział strony społecznej, której głos może być ciekawy i przydatny. Miasto deklaruje, że chce poznać opinie mieszkanek i mieszkańców. Potencjalny termin konsultacji to mniej więcej połowa 2024 rok. Uwagi zgłoszone podczas konsultacji będą stanowiły wkład do założeń konkursowych.
Radny Wojciech Kręglewski, przewodniczący Komisji Transportu i Polityki Mieszkaniowej, podkreślał pozytywny kierunek działań, rozpoczynających się od rozmowy nad funkcją węzła kolejowego i potrzeb transportowych, a kwestie budynku i jego architektury są pochodną wcześniejszych założeń. To jego zdaniem jest początek drogi do optymalnych ustalań.
Podsumowując dyskusję, radny Łukasz Mikuła, jeszcze raz podkreślił, że projekt opracowany w MPU jest wynikiem długiej i dokładnej analizy oraz solidną bazą dla Miasta do rozmów ze spółkami kolejowymi.
oprac. red.