Miedź Cu - gleby
Gleby: tabl. 12, tab. 3; ppm = mg/kg = g/t
Zawartość miedzi w badanych glebach jest bardzo zróżnicowana (< 1-1800 mg/kg; mediana 4 mg/kg). Podobne koncentracje miedzi w glebach użytków rolnych, średnio 6,5 mg/kg, wykazały badania Czarnowskiej i Gworek (1987) oraz Terelaka i in. (1997). Według badań Gworek (1985a, b) całkowita zawartość miedzi w glebach powstałych na glinach zwałowych Polski północnej jest znacznie wyższa i wynosi średnio 28 mg/kg.
Antropogeniczna koncentracja tego pierwiastka w glebach jest największa w dzielnicach Poznania o zwartej zabudowie, a stopień ich zanieczyszczenia rośnie w kierunku centrum. Maksymalną zawartość miedzi (1800 mg/kg) stwierdzono w rejonie ulic Zawady i Nowe Zawady (obszar dawnego wysypiska śmieci), gdzie gleby zawierają również ekstremalnie wysokie stężenia rtęci, srebra, baru, kadmu, manganu, niklu, ołowiu i cynku (przytoczone przy Jpisie rozmieszczenia srebra). Niższe nagromadzenia miedzi ze źródeł antropogenicznych obserwuje się na obszarach miejskich Lubonia, Swarzędza, Puszczykowa, Mosiny i innych mniejszych miejscowości. W miastach do najbardziej zanieczyszczonych miedzią należą gleby parków (5-27 mg/kg; mediana 18 mg/kg) i trawników (2-45 mg/kg; mediana 10 mg/kg). Zanieczyszczenia gleb miedzią są notowane w wielu miastach. W glebach miejskich Warszawy ,twierdzono średnio 17 mg/kg Cu (Lis, 1992), Krakowa - 14 mg/kg (Lis, Pasieczna, 1995b), Wrocławia - 27 mg/kg (Tomassi-Morawiec i in., 1998), Szczecina-lO mglkg (Lis, Pasieczna 1998b), Lublany (Šajn i in., 1998) i miast Litwy - 12-15 mg/kg (Radzevičius i in., 2004). Również w glebach użytkowanych rolniczo na obrzeżach Poznania zawartość miedzi jest podwyższona, średnio wynosi 17 mg/kg (Jakubus, Czekała, 1998).
Koncentracje miedzi nagromadzone w warstwie powierzchniowej gleb przenikają w dół profili glebowych, o czym mogą świadczyć zawartości dochodzące do 97 mg/kg tego pierwiastka w glebach z głębokości 0,4-0,6 m na terenach zielonych Starego Miasta (Pasieczna, 2003). Intensywne anomalie punktowe miedzi zanotowano w obrębie żwirowisk (wysypisk śmieci?) w dolinie Cybiny (120 mg/kg), w zachodniej części Swarzędza oraz w Starym Puszczykowie (70 mg/kg). W rolniczo-leśnym otoczeniu miasta zawartość miedzi zazwyczaj nie przekracza 7 mg/kg. Najmniej tego pierwiastka zawierają gleby leśne (< 1-46 mg/kg; mediana 2 mg/kg), a nieco więcej - gleby pól uprawnych (1-22 mg/kg; mediana 4 mg/kg). W glebach Wielkopolskiego Parku Narodowego zawartości miedzi należą do najniższych (< 3 mg/kg).