Poznan.pl, oficjalna strona Miasta Poznania

pH KWASOWOŚĆ

Gleby: tabl. 5, tab. 3

Wody powierzchniowe: tabl. 46, tab. 6

Zróżnicowanie odczynu gleb poza granicami miasta związane jest w znacznym stopniu ze sposobem ich użytkowania. Na polach uprawnych gleby wykazują najczęściej odczyn obojętny, rzadziej lekko kwaśny (4,2-8,2; mediana 6,8). Gleby lasów należą do bardzo kwaśnych i kwaśnych (3,8-7,9; mediana 4,6). Pokrywają one południowo-wschodnie i północno-wschodnie krańce arkusza. Odczyn gleb w obrębie granic administracyjnych Poznania jest znacznie zróżnicowany. Na dużym obszarze centrum miasta wyróżniają się gleby alkaliczne (pH > 7,4). Podobne wartości pH gleb miejskich w dolinie Warty (7,5-8,0) wykazały badania Lewandowskiego i współautorów (1998) oraz Komisarek (1999). Podwyższenie wartości pH należy wiązać z opadami alkalicznych pyłów emitowanych przez zakłady przemysłowe, głównie elektrociepłownie, oraz znacznym udziałem gleb antropogenicznych zanieczyszczonych materiałami budowlanymi o wysokiej zawartości wapnia (gruz, tynk, farby). Występowanie gleb o odczynie alkalicznym jest obserwowane na terenie dzielnic śródmiejskich wielu aglomeracji w Polsce (Lis, Pasieczna 1998a, b, 1999). Gleby dzielnic peryferyjnych wykazały odczyn od obojętnego do kwaśnego (w rejonach zalesionych).

Pomimo generalnie małego zróżnicowania odczynu wód, dają się zaobserwować istotne różnice regionalne. Wody w południowej części arkusza są bardziej zasadowe w stosunku do pozostałych. Dotyczy to również wód rzeki Warty powyżej Lubonia. Do wód słabo zasadowych zaliczono 94,2% badanych próbek, 3,8% - do obojętnych, 1,6% - do słabo kwaśnych i po 0,2% - do kwaśnych i zasadowych (klasyfikacja wg Pazdro, 1983 vide Macioszczyk, 1987).

PRZEWODNOŚĆ ELEKTRYCZNA

Wody powierzchniowe: tabl. 47, tab. 6; mS/cm

Pomiar przewodności elektrycznej wód jest wskaźnikiem informującym o stopniu ich mineralizacji (zasolenia). Wartość ponad 1 mS/cm wskazuje na zanieczyszczenie wód (Witczak, Adamczyk, 1994).

Analizowane wody należą do słodkich (95%) i półsłodkich (5%). Najwyższy stopień zasolenia, wyrażony przewodnością elektryczną 4,65 mS/cm, zanotowano w wodzie cieku drenującego teren rolniczy w sąsiedztwie wylewiska ścieków koło wsi Wiórek na SE od Lubonia. Woda tego cieku zawierała również brom (292 mg/dm³ ), chlor (624 mg/dm³ ), potas (70 mg/dm³ ), mangan (2560 mg/dm³ ), sód (150 mg/dm³ ), nikiel (7 µg/dm³ ) i cynk (210 µg/dm³ ).

Wysoką przewodnością elektryczną (2,90 mS/m) charakteryzuje się woda niewielkiej sadzawki u podnóża wysypiska odpadów komunalnych w Suchym Lesie na północ od Poznania. Woda ta zawiera maksymalną dla arkusza zawartość chloru (728 mg/dm³ ) oraz 392 mg/dm³ sodu, 27 µg/dm³ niklu, 0,35 mg/dm³ azotynów i 1,90 mg/dm³ azotanów. Innym punktowym źródłem zanieczyszczenia wody niewielkiego potoku są zakłady ogrodnicze w Koziegłowach, gdzie zanotowano przewodność elektryczną 2,67 mS/cm, a także wysokie zawartości chloru (447 mg/dm³ ),sodu (265 mg/dm³ ), azotynów (1,082 mg/dm³ ), azotanów (50,42 mg/dm³ ) i siarczanów (110,82 mg/dm³ ).

Wysokie wartości przewodności elektrycznej notowano punktowo oraz w kilku anomaliach o charakterze obszarowym, głównie w wodach cieków drenujących tereny użytkowane rolniczo. Podwyższone zasolenie tych wód może być związane ze spływem powierzchniowym składników nawozów mineralnych stosowanych w rolnictwie. Obszary podwyższonych wartości przewodności elektrycznej w dużym stopniu pokrywają się z podwyższonymi zawartościami wapnia, magnezu, fosforu, siarki i strontu w glebach i osadach wodnych.