Wystawa Czasowa - Chcę to czynić. Oto jestem. Egipskie figurki grobowe ze zbiorów Muzeum Narodowego w Poznaniu
18.06
– 01.09.2024
Wystawa prezentuje egipskie figurki grobowe ze zbiorów Muzeum Narodowego w Poznaniu. Figurki stanowiły element wyposażenia grobowego zmarłego. Początkowo pełniły rolę "zapasowej" mumii, następnie od czasów Średniego Państwa miały za zadanie zastępować zmarłego, gdy ten zostanie wezwany przez boga do obowiązkowej pracy w zaświatach. Starożytni Egipcjanie nazywali je szabti bądź uszebti, tzn. "odpowiadający [na wezwanie]" (od staroegipskiego czasownika uszeb, czyli "odpowiadać"). Tytuł wystawy nawiązuje do rozdziału 6. Księgi Umarłych i treści zaklęcia "aktywującego" uszebti.
Zbiór liczy 28 figurek mumiokształtnych, najstarsze datowane są na początek 19. dynastii (1295-1186 p.n.e.), najmłodsze zaś na epokę ptolemejską (332-30 p.n.e.). W znacznej części uszebti posiadają wyraźnie zaznaczone wystające spod całunu dłonie. Trzymają w nich różne narzędzia i akcesoria rolnicze, takie jak motyka, kilof, niekiedy sznur od torby na ziarno siewne, niesionej na plecach. Figurki mierzą od kilku do kilkunastu centymetrów wysokości, zostały wykonane z różnych materiałów: kamienia, drewna, mułu nilowego, gliny czy z niebieskiego i zielonego fajansu. Na powierzchni większości zabytków widać malowane lub ryte inskrypcje, zawierające imię zmarłego, imię jego matki, tytuły, informujące o pozycji społecznej zajmowanej za życia oraz wspomnianą wyżej formułę zaklęcia z 6. rozdziału Księgi Umarłych. Niezwykle cennym egzemplarzem jest figurka z ptakiem ba na piersiach (ba to osobowość człowieka, element składowy duszy ludzkiej) - to jedyny taki okaz w zbiorach polskich muzeów (nr inw. MNP A 173).
Ich pochodzenie w wielu przypadkach jest nieznane, część została pozyskana z prywatnych kolekcji, m. in. z kolekcji polityka i literata Józefa Kościelskiego (1845-1911) z pałacu w Miłosławiu czy w ramach depozytu złożonego przez Antoniego Madeyskiego (1862-1939), znanego artystę rzeźbiarza i malarza.
Opracowania naukowego poznańskich artefaktów podjął się wybitny egiptolog, prof. Hermann A. Schlӧgl. Dzięki jego badaniom udało się ustalić pochodzenie 10 figurek z kolekcji (zabytki z nekropoli w Abusir, Gizie, Sakkarze, Tebach i Luksorze) oraz odtworzyć genealogię rodu kapłanów z Letopolis (dziś Ausim), niedaleko Kairu - opartą głównie na zbiorze poznańskim (nr inw. MNP A 149, MNP A 152, MNP A 154, MNP A 153, MNP A 151, MNP A 155).
Do zwiedzania Muzealnicy zapraszają całe rodziny oraz indywidualnych miłośników kultury staroegipskiej.
Współorganizatorem wystawy jest Muzeum Narodowe w Poznaniu, The National Museum in Poznań
Kuratorzy: mgr Olga Adamczyk, mgr Joanna Teska
Wstęp:
- w godzinach otwarcia muzeum:
- wt.-czw. w godz. 9.00-16.00,
- pt. w godz. 10.00-17.00,
- sob. w godz. 11.00-18.00,
- niedz. w godz. 12.00-16.00.
- po zakupie biletu wstępu - 15/10 zł (normalny/ulgowy).