Rewolucja kwantowa w Poznaniu

Komputer kwantowy EuroQCS-Poland zostanie zainstalowany w Poznańskim Centrum Superkomputerowo-Sieciowym. Urządzenie zacznie działać w połowie 2025 roku. To przełomowy projekt, który wesprze naukę, przemysł oraz sektor publiczny z całej Europy.

Siedziba Poznańskiego Centrum Superkomputerowo-Sieciowego. - grafika artykułu
Rewolucja kwantowa w Poznaniu, fot. PCSS.

Będzie to pierwsza instalacja europejskiego komputera kwantowego EuroHPC JU w ramach projektu EuroQCS-Poland. Urządzenie będzie służyć przede wszystkim do badań naukowych oraz innowacyjnych zastosowań. Skorzystają z niego naukowcy, przedstawiciele przemysłu oraz sektora publicznego z całej Europy. Jego działanie będzie oznaczało istotne rozszerzenie możliwości europejskiej infrastruktury superkomputerowej. 

- Pierwsza z sześciu zapowiadanych instalacji europejskich komputerów kwantowych EuroHPC zlokalizowana w Poznańskim Centrum Superkomputerowo-Sieciowym to najlepszy dowód na to, że jesteśmy w Polsce gotowi i aktywnie uczestniczymy w rozwoju krytycznych oraz przełomowych technologii kwantowych w skali całej Europy - podkreśla dr hab. inż. Krzysztof Kurowski, koordynator projektu EuroQCS-Poland. - Przyszła infrastruktura komputerów kwantowych w Europie budowana z aktywnym udziałem Polski będzie wspierać rozwój szerokiej gamy zastosowań technologii kwantowych o znaczeniu przemysłowym, naukowym i społecznym Europy, dodając nowe możliwości do istniejącej klasycznej infrastruktury superkomputerowej. 

Jak podaje PCSS, komputer powstanie w oparciu o technologię spułapkowanych jonów. W jego wnętrzu znajdzie się ponad dwadzieścia programowalnych kubitów.

Właścicielem EuroQCS-Poland jest EuroHPC JU, a sama maszyna stanie w Poznańskim Centrum Superkomputerowo-Sieciowym afiliowanym przy Instytucie Chemii Bioorganicznej PAN (PCSS), gdzie zostanie zintegrowana z infrastrukturą HPC. Pozwoli to również na zdalny dostęp do nowego komputera polskim użytkownikom poprzez działającą krajową sieć naukową PIONIER.

PCSS stoi na czele konsorcjum EuroQCS-Poland, w skład którego wchodzi jeszcze dwóch polskich partnerów - Centrum Fizyki Teoretycznej PAN i Creotech Instruments S.A., a także Uniwersytet Łotewski. 

Całkowity koszt instalacji komputera kwantowego EuroQCS-Poland to 12,28 milionów euro. EuroHPC JU zapewnia 50% tej kwoty oraz 50% kosztów integracji i kosztów operacyjnych tej maszyny. Drugą połowę sumy stanowiącej koszt EuroQCS-Poland zapewni Ministerstwo Cyfryzacji. 

- Komputery kwantowe to przyszłość. Pozwolą na radykalne przyspieszenie rozwiązywania skomplikowanych problemów obliczeniowych, takich jak modelowanie molekularne, optymalizacja procesów czy analiza dużych zbiorów danych. Komputery kwantowe mogą znacznie zwiększyć efektywność w dziedzinach takich jak medycyna, kryptografia, finanse oraz sztuczna inteligencja, dając instytucjom badawczym oraz podmiotom komercyjnym przewagę konkurencyjną oraz możliwość przełomowych odkryć. Polska powinna być europejskim liderem rozwijania i wykorzystania tej technologii - podkreśla Krzysztof Gawkowski, wicepremier i minister cyfryzacji. 

Miasto Poznań współpracuje z PCSS od 1996 roku. Wówczas podpisano porozumienie, które jako pierwsze w Polsce miało na celu wspólne tworzenie społeczeństwa informacyjnego. Dwa lata później uruchomiono internetowy serwis Miasta Poznania, czyli Miejskiego Informatora Multimedialnego (MIM). Poznań łączy z PCSS umowa Partnerstwa Publiczno Publicznego, dzięki której wspólnie tworzą i rozwijają nowe multimedialne serwisy informacyjne. W 2021 roku PCSS we współpracy z Biurem Cyfryzacji i Cyberbezpieczeństwa wdrożył szereg usług w procesie transformacji cyfrowej.

Więcej informacji o nowym komputerze kwantowym można znaleźć na stronie PCSS

JZ