ZYGMUNT LATOSZEWSKI
ZYGMUNT LATOSZEWSKI
Profesor, dyrygent, dyrektor i twórca świetności poznańskiego Teatru Wielkiego. Podniósł reaktywowany po kryzysie lat 30. XX wieku teatr do poziomu czołowej sceny operowej w Polsce.
Urodził się 26 kwietnia 1902 roku w Poznaniu, zmarł 18 stycznia 1995 roku w Warszawie. Jako dziesięciolatek trafił do chóru ks. Wacława Gieburowskiego. Uczył się w Gimnazjum św. Marii Magdaleny, studiował w Konserwatorium Muzycznym, studia muzykologiczne zakończył w 1933 roku doktoratem na Uniwersytecie Poznańskim. W latach 20. XX wieku pisał recenzje muzyczne drukowane w "Kurierze Poznańskim". Jego udany debiut dyrygencki miał miejsce w rozgłośni Polskiego Radia w Poznaniu w 1927 roku, dyrygował wtedy orkiestrą prof. Jahnkego. W latach 1932 i 1934 był stypendystą Funduszu Kultury Narodowej w Paryżu, Berlinie i Wiedniu.
W 1927 roku został zaangażowany przez Operę Poznańską. Pracował w niej, od 1933 roku jako dyrektor, do wybuchu II wojny światowej. Jego talent organizatorski, wiedza i energia sprawiły, że poznańska scena operowa rozkwitała. W Poznaniu wystawiono wówczas aż 11 dzieł muzycznych: Juliusza Cezara G.F. Haendla, Alcesta C.W. Glucka, Harnasi K. Szymanowskiego, Cosi fan tutte W.A. Mozarta, Czarta i Kasię A. Dworzaka, Nieszpory sycylijskie G. Verdiego, Beatrix Cenci L. Różyckiego, Adriana Lecouvreur F. Cilea, Czterech gburów E. Wolf-Ferrari, Ognistego ptaka I. Strawińskiego oraz Damy i huzary Ł. Kamieńskiego. Pokazywano także liczne spektakle operetkowe i grano koncerty symfoniczne. W tych latach Zygmunt Latoszewski prowadził również zajęcia w Konserwatorium Muzycznym i jeździł z koncertami po całej Europie z chórem Hasło.
Złoty okres poznańskiej sceny operowej przerwał wybuch II wojny. W czasie okupacji Latoszewski pracował w warszawskich lokalach Gastronomia i Lourse. W lutym 1945 roku rozpoczął pracę w Krakowie, wystawiając w Teatrze im. J. Słowackiego Hrabinę St. Moniuszki. Do Poznania wrócił w kwietniu 1945 roku i przygotował pierwszy powojenny wieczór muzyczny, a 2 czerwca tego roku pierwszą premierę, Krakowiaków i górali K. Kurpińskiego. Poza pracą artystyczną zajmował się kompletowaniem zespołu śpiewaczego, baletowego i muzycznego, remontował budynek, zabiegał o instrumenty, kostiumy i dekoracje. W sierpniu i wrześniu 1946 roku Opera Poznańska wyjechała na pierwsze powojenne występy do Warszawy. W stolicy pokazano siedem oper i cztery balety entuzjastycznie przyjęte przez stołeczną publiczność.
W sezonie 1948/49 Latoszewski pracował jako dyrygent w Filharmonii Warszawskiej, kierownik artystyczny w Filharmonii Bałtyckiej i współorganizator w Studiu Operowym w Gdańsku. W latach 50. i 60., pracując na różnych stanowiskach w różnych instytucjach, odbudowywał polskie życie muzyczne w Warszawie, Krakowie, Gdańsku i Łodzi. Zawsze bardzo aktywny i twórczy wprowadzał na polskie sceny utwory dotąd niewystawiane - Carmina burana C. Orffa, Koronację Poppei C. Monteverdiego i Petera Grimesa B. Brittena. Wykładał w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Łodzi i Warszawie, uzyskując w 1965 roku tytuł profesorski. W 1984 roku Uniwersytet im. A. Mickiewicza przyznał mu tytuł doktora honoris causa. Jubileusz jego 90. urodzin odbył się w poznańskim Teatrze Wielkim (nazwę przywrócono w 1979 roku), w którym rozpoczynał swoją znakomitą artystyczną karierę. W spektaklu Madame Butterfly wystąpili wówczas uczniowie, współpracownicy i przyjaciele jubilata.
Odznaczenie Zasłużony dla Miasta Poznania przyznano Zygmuntowi Latoszewskiemu 1 czerwca 1993 roku.