Największy wpływ na wybuch, przebieg i zwycięstwo Powstania Wielkopolskiego 1918-1919 miały przede wszystkim takie osoby, jak:...
Największy wpływ na wybuch, przebieg i zwycięstwo Powstania Wielkopolskiego 1918-1919 miały przede wszystkim takie osoby, jak: Stanisław Adamski, Władysław Anders, Roman Dmowski, Witold Hulewicz, Daniel Kęszycki, Wojciech Korfanty, Józef Dowbor-Muśnicki, Ignacy Jan Paderewski, Mieczysław Paluch, Henryk Śniegocki, Stanisław Taczak, Wincenty Wierzejewski.
Mieczysław Paluch (1882-1942), działacz niepodległościowy, mjr Wojska Polskiego; do Poznania przyjechał w poszukiwaniu pracy, jednak przypadkowo spotkany przyjaciel z lat szkolnych, Hulewicz, wciągnął go w przygotowania do powstania; szybko zorientował się w mozaice polskich organizacji konspiracyjnych oraz nawiązał kontakty z W. Korfantym i por. B. Sikorskim; przyczynił się do sukcesu brawurowego najścia na Ratusz i opanowania przez Polaków Wydziału Wykonawczego Poznańskiej Rady Robotniczej i Żołnierskiej (13 listopada 1918 r.); objął kuratelę nad POW ZP; powierzono mu organizację oddziałów Służby Straży i Bezpieczeństwa (SSiB); w listopadzie 1918 r. skupił wokół siebie grupę młodych oficerów i podoficerów ("Grupa Palucha", "Sztab Palucha"), stanowiących namiastkę ośrodka dyspozycyjnego dla legalnie i nielegalnie działających oddziałów polskich w Poznaniu i na prowincji; za zgodą Komisariatu NRL od grudnia 1918 r. utrzymywał kontakty z wysłannikami sztabu Generalnego Wojska Polskiego, dostarczając im danych do raportów o sytuacji wojskowej w Poznaniu; 27 grudnia wprowadził do akcji oddziały SSiB oraz usiłował skłonić kierownictwo polityczne do ogłoszenia zbrojnego powstania na terenie całego zaboru; do 4 stycznia 1919 r. organizował ochotników do oddziałów piechoty, artylerii i kawalerii; z jego inicjatywy przejęto centralę telefoniczną na poznańskiej Poczcie Głównej oraz Fort Grollmana; 3 stycznia 1919 r. przedstawił Komisariatowi NRL projekt wypowiedzenia Niemcom "małej wojny", równocześnie opracował plan przejęcia przez poznańską komendę SSiB magazynów broni; jego działania Komisariat NRL potraktował jednak jako przejaw niesubordynacji i próbę sprowadzenia na drugi plan Dowództwa Głównego, które pozbawiło go komendy nad SSiE i skierowało do nieistniejącej jeszcze komendy artylerii; wziął udział w wyprawie na Stację Lotniczą na Ławicy, którą zajęto przy minimalnych stratach; 8 stycznia przydzielony został do oddziałów ppłk. K. Grudzielskiego i jako szef sztabu wziął udział w przygotowaniach i walkach podczas tzw. akcji szubińskiej (11-15 stycznia 1919 r.); mianowany szefem sztabu frontu płn. przyczynił się do utrzymania linii Noteci, m.in. podczas walk pod Kcynią (3 lutego 1919 r.); po reorganizacji frontu w marcu 1919 r. Dowództwo Główne powierzyło mu szefostwo sztabu 2 Dywizji Strzelców Wielkopolskich, sformowanej z wojsk frontu płn.;
Henryk Śniegocki (1893-1971), nauczyciel, działacz harcerski, powstaniec, komendant drużyn skautowych w Poznaniu, organizator manifestacji patriotycznych i zlotów harcerskich, współzałożyciel POW ZP; wszedł do Rady Jedenastu POW; brał udział w zamachu na Ratusz i organizowaniu kompanii Służby Straży i Bezpieczeństwa; w imieniu skautingu witał I. Paderewskiego w "Bazarze"; 27 grudnia z oddziałem POW urzędował w gmachu Muzeum; wszedł w skład kompanii skautowej W. Wierzejewskiego; 6 stycznia 1919 r. brał udział w opanowaniu lotniska na Ławicy;