Największy wpływ na wybuch, przebieg i zwycięstwo Powstania Wielkopolskiego 1918-1919 miały przede wszystkim takie osoby, jak:...
Największy wpływ na wybuch, przebieg i zwycięstwo Powstania Wielkopolskiego 1918-1919 miały przede wszystkim takie osoby, jak: Stanisław Adamski, Władysław Anders, Roman Dmowski, Witold Hulewicz, Daniel Kęszycki, Wojciech Korfanty, Józef Dowbor-Muśnicki, Ignacy Jan Paderewski, Mieczysław Paluch, Henryk Śniegocki, Stanisław Taczak, Wincenty Wierzejewski.
Daniel Kęszycki (1883-1936), dyplomata, działacz niepodległościowy i społeczny; w listopadzie 1918 r. Tajny Komitet Obywatelski w Śremie powierzył mu utworzenie i dowództwo policji; po powołaniu przez PRL Straży Ludowej objął jej komendę na pow. śremski; zorganizował 10 placówek obwodowych Straży Ludowej i wyposażył je w broń palną; jako członek PRL uczestniczył w przygotowaniu planów wyzwolenia Śremu; 28 grudnia 1918 r. otrzymał z Komisariatu NRL w Poznaniu imienny rozkaz mobilizacji wojsk powstańczych; po kapitulacji garnizonu niemieckiego kierował przejmowaniem z koszar broni i sprzętu wojennego, zbrojąc nim baon śremski; złożywszy komendę Straży Ludowej, jako dowódca sekcji karabinów maszynowych walczył pod Zbąszyniem, Strzyżewem, Trzcielem i Łomnicą; 15 stycznia 1919 r. wrócił do Śremu i ponownie objął dowództwo Straży Ludowej; 6 lutego wyruszył w szeregach baonu śremskiego na front pod Miejską Górkę i Rawicz; na polecenie Komisariatu NRL przybył wkrótce do Poznania i rozpoczął pracę na stanowisku szefa biura łączności Komisariatu NRL z Misją Międzysojuszniczą gen. J. Noulensa;
Wojciech Korfanty (1873-1939), poseł do parlamentu Rzeszy i sejmu pruskiego, komisarz NRL, przywódca Polskiego Stronnictwa Chrześcijańsko-Demokratycznego; kierował Polskim Biurem Parlamentarno-Prasowym w Berlinie i utrzymywał kontakty z politykami polskimi z Poznania; 23 października 1918 r. przedstawił w parlamencie program oderwania od Prus i przyłączenia do odradzającego się państwa polskiego Pomorza, Wielkopolski i Śląska; po wybuchu rewolucji przybył do Poznania, gdzie brał udział w licznych wiecach ludności polskiej i poufnych naradach przywódców polskich; nie ufał Piłsudskiemu, którego posądzał o współpracę z Niemcami; był rzecznikiem przyspieszenia procesu organizowania żywiołu polskiego w całych Prusach i szukania pomocy u państw Ententy; został czołowym kandydatem ludności polskiej zaboru pruskiego do rządu ogólnopolskiego, jednak Piłsudski nie zgodził się na przekazanie mu teki premiera; brał udział w obradach Sejmu Dzielnicowego w Poznaniu; został powołany do 6-osobowego Komisariatu NRL (podlegały mu sprawy wojska i polityki zagranicznej); kontaktował się z przywódcami POW ZP i Grupą Palucha; wobec wysuwanej przez przywódców POW idei powstania zbrojnego, zajmował stanowisko sceptyczne; myślał o ruchu polskim, obejmującym nie tylko Wielkopolskę, ale całe ziemie polskie wchodzące w skład Prus; 25 grudnia 1918 r. witał w Gdańsku I. Paderewskiego, którego następnie, wbrew niemieckim zakazom, przewiózł do Poznania; podczas powstania próbował pertraktować z Niemcami; w czasie rokowań w Bydgoszczy (3 stycznia 1919 r.) i Berlinie (4-5 stycznia) żądał przyznania Wielkopolsce autonomii do czasu innego rozstrzygnięcia jej losu przez Konferencję Pokojową; podległy mu Wydział Wojskowy Komisariatu NRL ściągnął do Poznania grupę wyższych oficerów z b. armii rosyjskiej, z gen. J. Dowbor-Muśnickim, i przekształcił luźne oddziały powstańcze w regularną armię;