Ciekawostki
Mniszek lekarski- roślina do zadań specjalnych!
Mniszek pospolity, mniszek lekarski (nawza łacińska Taraxacum officinale F.H. Wigg.) potocznie nazywany jest u nas mleczem, choć właściwy mlecz to inna roślina - Sonchus, z rodziny astrowatych. Nazewnictwo mniszka zwyczajowe i dawne to ogrom nazw ze względu na położenie geograficzne, który każdy z nas ma na pewno odmienne skojarzenia: bole oczy, buława hetmańska, dętki, dmuchacz, dmuchawiec, dmuchawiec lekarski, gołębi groch, kniat, kuba-baba, lwi ząb, majicek, maślak, mlecz lekarski, mlecz polny, mlecz świński, mleczaj, mlecznica, mlecznik, mnisza główka, podmuch, podróżnik mleczowaty, podróżnik pospolity, ślepota, śmirgiel, świni mlecz, wilczy ząb, wole oczy, wołowe oczy, zdmuchawnik, żabi kwiat. Mniszek nazywany był też brodawnikiem mleczowatym, co powiązane było z diagnozą taksonomiczną Linneusza.
Mniszek tworzy tzw. różyczkę w postaci dolnych liści oraz kulisty owocostan, czyli popularny dmuchawiec. Mniszek lekarski jest powszechnie spotykany na siedliskach otwartych, takich jak: nieużytki, łąki, pola, trawniki, w ogrodach, sadach. Jest rośliną światłolubną i azatolubną. Ma wiele właściwości leczniczych, kulinarnych i kosmetycznych.
Zarówno liście, jak i płatki mniszka można wykorzystywać do sporządzenia sałatek. Oczywiście najlepiej używać roślin, które rosną na czystych, ekologicznych łąkach, z dala od ruchliwych ulic. Świeże liście zawierają wiele cennych substancji, w tym dużą dawkę magnezu, dzięki czemu poprawiają pracę układu nerwowego i mięśni. Można z nich robić zdrowe i pożywne herbaty popularne w Japonii.
Mniszek to roślina skutecznie oczyszczająca nasz organizm oraz wzmacniająca odporność. Przyczynia się do obniżenia cholesterolu. W korzeniach mlecza znajdują się czynne substancje aktywne, takie jak : trójterpeny, gorycze, fosfor i wapń, fitosterole, wielocukry (pektyna i inulina), prowitamina A, witamina C, żywice, kwasy organiczne, garbniki, niewiele witaminy E, sporo soli mineralnych, zwłaszcza potasu i żelaza. Mniszek to ziołowy środek odtruwający organizm. Ma wielką moc detoksykującą wątrobę, oczyszcza nerki i skórę, usuwa obrzęki, leczy anemię.
Nasze prababcie stosowały nalewki z korzeni mniszka do usuwania przebarwień skóry. Korzeń mniszka stosowano do sporządzania pobudzającego napoju, który był odpowiednikiem kawy. Roślina ta zapobiega powstawaniu i rozwijaniu się miażdżycy. Pomaga przy kłopotach trawiennych - przy złej przemianie materii, cukrzycy, czy chorobie nerek. Okłady ze świeżych liści lub soku znajdującego się w łodygach pomaga w walce z brodawkami i kurzajkami i przyspiesza proces gojenia się skóry.
Liście Mniszka zawierają do 100 mg witaminy C na 100 gram. W Anglii napój "dandelion and burdock" to herbata ziołowa na bazie korzenia mniszka lekarskiego i łopianu. Żydzi spożywają mniszka w okresie Paschy, należy do tzw. gorzkich ziół.
Mniszek to roślina wskaźnikowa (bioindykator) może być wykorzystywana do monitorowania poziomu skażenia gleb toksycznymi pierwiastkami. W ocenie gleb łąkowych mniszek pospolity jest wskaźnikiem dla gleb dobrych, czynnych i zasobnych.
Wyciągi z mniszka są wykorzystywany w rolnictwie ekologicznym jako środek do niszczenia mszyc.
Mniszek jest rośliną miododajną. Nektar gromadzony jest wydajniej przez pszczoły oblatujące kwiaty przy niższych temperaturach. Przy wysokich temperaturach pszczoły zbierają z kwiatów dużo pyłku i mało nektaru. Kwiatostany to miejsce dla wielu chrząszczy. Mniszek to także roślina pastewna i stanowi wartościowe pożywienie dla zwierząt hodowlanych. Bardzo ceniona jako pasza ze względu na wartościowe właściwości dla zwierząt.
Większość osób pracujących na działkach, czy w swoich zielonych zakątkach uważała mniszka za chwast. Obecnie coraz więcej osób docenia różne właściwości mniszka lekarskiego i wykorzystuje go w lecznictwie, kosmetyce, czy w kuchni.
ciekawostka przygotowana przez mgr inż. Ewelina Murzydło z Wydziału Działalności Gospodarczej i Rolnictwa UMP
Zielona ściana, czyli ogród wertykalny do uprawy ziół na balkonie, czy w ogrodzie.
W nowoczesnym użytkowaniu swojej zielonej przestrzeni warto promować działania w prowadzeniu własnych upraw użytkowych, warzyw, owoców, czy ziół . Tym co sprawia, że dana roślina jest ziołem jest jej użyteczne działanie niezależnie od jej zastosowania. Możemy wykorzystać liście pokrzywy dodając ich do sałatek, czy też kwiatostany lawendy użyć do ochrony naszej odzieży przed molami. Zioła mamy możliwość bez problemu uprawiać w domu, większość gatunków poradzi sobie w doniczkach zapewniając im regularny dostęp do wody i światła. Zioła można uprawiać z nasion lub z rozsady.
Zioła mają szerokie zastosowanie oprócz właściwości leczniczych, przyprawowych stanowią ważny pokarm dla pożytecznych owadów, które zagoszczą w naszym ogrodzie i będą chronić inne rośliny przed szkodnikami. Zapach ziół może chronić przed owadami , a nawet chorobami. Warto pamiętać, że sadząc rośliny zielarskie w strefie wypoczynku możemy ustrzec się od uporczywych komarów.
Zioła wymagają stanowisk dobrze nasłonecznionych, osłoniętych od silnego wiatru. Pamiętajmy im bardziej nasłonecznione warunki stanowiskowe do wzrostu, tym wyższa zawartość olejków eterycznych. Zioła możemy posadzić pojedynczo, lub po kilka gatunków w większej doniczce (nie sadźmy ziół zbyt gęsto zwłaszcza takich, które mocno się rozrastają, przykładem mogą być takie gatunki jak:mięta, szałwia czy oregano).
Do uprawy ziół najlepiej zapewnić podłoże ogrodnicze warzywne, lub uniwersalnej ziemi ogrodowej. Jeżeli zdecydujemy się na uprawę w doniczkach pamiętajmy o drenażu z niewielką ilością keramzytu lub kamyczków.
Wiele gatunków ziół nadaje się do uprawy w domu w pojemnikach. Najlepiej skupić się na gatunkach, które szczególnie spożywamy w dużych ilościach.
Na stanowiska nasłonecznione najczęściej uprawia się gatunki roślin zielarskich: bazylia, koper, kolendra, rozmaryn, tymianek, estragon, majeranek, lubczyk, melisa, szczypiorek, szałwia, oregano, zielona pietruszka.
A mięta jest wyjątkiem, ponieważ rośnie na stanowiskach zacienionych, na podłożu żyznym i wilgotnym.
Warto pamiętać o przycinaniu ziół w uprawach pojemnikowych.
Aby zioła balkonowe, czy w ogrodach wertykalnych prawidłowo rosły należy je regularnie przycinać. Zapobiegamy w ten sposób nadmiernemu rozrastaniu się ziół, ponadto korzystnie wpływa na krzewienie i zapobiega zawiązywaniu się nasion.
Ogród wertykalny to same korzyści:
pozytywny wpływ roślin na zdrowie i samopoczucie człowieka,
rośliny tworzą sprzyjający mikroklimat, w którym przebywanie wpływa stymulująco na zmysły,
ekonomiczne zagospodarowanie małych przestrzeni,
pozwala zrealizować marzenia, jak na przykład uprawa roślin zielarskich we własnym domu.
Zielona ściana nie musi być droga, koszt zależy przede wszystkim od powierzchni oraz systemu uprawy, ale przecież można samemu skonstruować wiszący ogród.
Ogród wertykalny przyczynia się do obniżania poziomu hałasu wewnątrz budynków, ponieważ sukcesywnie pochłania oraz odbija część fal dźwiękowych.
Zielona ściana to pomysł i aranżacja uprawy roślin w specjalnym systemie, na który składa się: konstrukcja nośna, panel roślinny (elementy, w których umieszczane są rośliny - mogą być w formie różnego rodzaju kieszonek, wbudowanych lub wymiennych doniczek itp.),w zależności od systemu uprawy podłoże organiczne lub system hydroponiczny oraz dodatkowo zainstalowany system nawadniający.
Ogród wertykalny może stanowić konstrukcję nośną w postaci siatki albo stelażu wykonanego z drewnianych desek. Konstrukcję przymocowuję się do ściany, a do niej należy przytwierdzić doniczki na rośliny. Tak przygotowana konstrukcja doskonale sprawdzi się w przypadku ogródka ziołowego w kuchni czy ogrodu sezonowego na balkonie. W sklepach ogrodniczych są dostępne gotowe, łatwe w montażu i niedrogie, konstrukcje, które stanowią ciekawe rozwiązanie dla wszystkich pasjonatów wiszących ogrodów. Niezależnie od tego na jaki system zielonej ściany się zdecydujemy, należy odpowiednio o nią dbać, pamiętać o odpowiednich warunkach do rozwoju. Należy być szczególnie uważnym od początku na posadzone roślin obserwując ich rozwój, a w odpowiednim momencie móc reagować na ich zmiany w uprawie.
ciekawostka przygotowana przez mgr inż. Ewelina Murzydło z Wydziału Działalności Gospodarczej i Rolnictwa UMP
Wiosna na balkonie i w ogrodzie!
21 marca to początek kalendarzowej wiosny, oprócz termicznej wiosny mamy także wiosnę przyrodniczą (fenologiczną), pojawia się zazieleniona trawa, a na drzewach pąki liści i owoców. Wiosna przyrodnicza zaczyna się na dobre dopiero w drugiej połowie marca.Prawdziwym skarbem nadchodzącej wiosny są kolorowe bratki, stokrotki, czy prymulki, które w sezonie letnim przegrywają z kwitnącymi kolorowymi bylinami.
Bratek, czyli fiołek ogrodowy, to popularna roślina w ogrodzie. Bratek powstał z skrzyżowania trzech dzikich gatunków fiołka.Korona kwiatu bratka, przypomina twarz, bo lubi rosnąć do słońca.
Mają ubogie wymagania glebowe, należy je regularnie podlewać, znosi przymrozki. Pamiętajmy, aby sadzić je na stanowisku słonecznym lub półcienistym. Niekorzystnie rośnie wśród iglaków. Kwitnie bardzo długo, od marca/kwietnia do października/listopada.Bratki doskonale się wysiewają, a prymule i stokrotki to wieloletnie byliny, które nie wymagają specjalnych warunków, doskonale radzą sobie, gdy spadnie śnieg, a także dobrze znosi niskie temperatury nawet do 0 C0.
Bratki to świetna propozycja na rozpoczynający się sezon ogrodowy, które wnoszą kolor do ogrodu, ale także polecana na balkony, czy tarasy ze względu właśnie na szeroką gamę kolorów płatków. Płatki mogą mieć kolor jednolity lub dwukolorowy, są też ze sobą kontrastujące barwy, takie jak granat lub ciemny fiolet z bielą lub żółcią, które ożywiają smutne o tej porze roku rabaty ogrodowe lub puste balkony.
Warto wiedzieć, że wczesne bratki to wspaniałe rośliny miododajne, stanowiące idealną pożywkę dla owadów zapylających , takich jak: pszczoły miodne, trzmiele, muchy, czy motyle żywiące się nektarem i pyłkiem. Wystarczy pomyśleć, aby posadzić je na rabacie w ogrodzie lub w dużej donicy, czy korytku na balkonie, a pojawią się pierwsze owady. To bardzo ważny aspekt ekologiczny, aby o tej porze roku szczególnie posadzić rośliny, które są pożytkiem dla zapylaczy, zwłaszcza, że tak wczesną wiosną kwitnie niewiele pożytecznych roślin.
Jeśli chcemy bratki wykorzystać do dekoracji naszych balkonów bądź tarasów posadźmy je w pojemnikach, w doniczkach, misach bądź skrzynkach balkonowych. Pamiętajmy, aby na dno w pojemnikach, czy innych skrzynkach nasypać keramzytu, który stanowi warstwę drenażową , dzięki temu ochroni nam korzenie bratków przed gniciem. Na drenaż nasypujemy podłoże dla roślin balkonowych do połowy wysokości pojemnika.
Warto pamiętać, że bratki ,a konkretnie zielone części bratków są cenione w leczeniu problemów skórnych i młodzieńczego trądziku. Okazuje się, że można również robić napary w postaci herbatek z bratka, które oczyszczają skórę i dzięki zawartym w kwiatach flawonoidów mają działanie antyoksydacyjne, przeciwzapalne i przeciwirusowe.
Wiosna to czas porządków, to też idealna okazja do ogrodowych inspiracji niezależnie od tego, czy masz kawałek zieleni w ogródku, tarasu czy balkonu, pamiętaj, że istnieje wiele sposobów, aby urządzić swój przytulny ogród, przestrzeń na balkonie, czy na tarasie, w którym będziesz mógł się cieszyć pięknem przyrody i relaksu. Dlatego warto pomyśleć o tych roślinach wcześnie kwitnących, które stanowią ważny element taśmy pokarmowej dla owadów zapylających.
Baw się kolorami, pozwól sobie na małe, czy duże eksperymenty z różnymi kolorowymi kwiatami, by stworzyć swoją unikatową przestrzeń, która dzięki dobraniu odpowiednich kolorów kwiatów odzwierciedli Twój osobisty styl.
Pamiętaj, że urządzanie małego ogrodu, czy balkonu lub tarasu może być wyzwaniem, ale również fantastyczną przygodą przyrodniczą dla sympatyków roślin. Dzięki swojej kreatywności, pomysłowości i inspiracji możesz przekształcić przestrzeń w swój wyjątkowy zielony zakątek, który będzie dawał Tobie radość, satysfakcję , spokój i harmonię.
ciekawostka przygotowana przez mgr inż. Ewelina Murzydło z Wydziału Działalności Gospodarczej i Rolnictwa UMP
Ogród metodą "no dig"- bez przekopywania!
W trendach ogrodowych zaczyna pojawiać się co raz większa świadomość ekologiczna, która już od jakiegoś czasu trwa, eksperci ogrodnictwa zauważają rosnące zainteresowanie uprawami przyjaznymi dla zapylaczy i dzikiej przyrody.
Ogrodnicy chętniej wybierają rodzime gatunki roślin, które lepiej przystosowane są do naszych warunków i wspierają lokalne ekosystemy. Trend w ogrodnictwie, który pojawił się to urban farming, czyli uprawa roślin w przestrzeni miejskiej, włączając w to dachy i balkony. Ogród preriowy to kolejny krok w przyszłość charakteryzujący się mniejszym zużyciem wody oraz minimalną ilością zabiegów pielęgnacyjnych.
Eko ogrodnictwo to krok w kierunku upraw ekologicznych, które mają realny wpływ na nasze zdrowie.
Metoda "no dig" to kierunek działania w proekologicznymi sposobami upraw. Polega ona na prowadzeniu ogrodu zupełnie bez kopania (ang. no dig). Do tej pory powtarzaliśmy schematy naszych przodków, poprzez przekopywanie, powtarzając prace ogrodowe zarówno wiosną, jak i jesienią. Warto jednak zainteresować się tym nowym sposobem i wcielić w życie jego założenia.
Metoda "no dig" opiera się na założeniu, że natura doskonale daje sobie radę bez pomocy człowieka, właśnie przez zwierzęta i mikroorganizmy, które są w stanie wykonać tę ogromną pracę samodzielnie. Ziemia w naturalny sposób się użyźnia i spulchnia, właśnie m.in. przez dżdżownice, które drążą tunele i produkują cenną próchnicę. Regularnie dostarczana materia organiczna jest dostępna dla roślin. Źródłem rozkładanej materii jest systematycznie dokładany kompost oraz ściółka.
Uprawa ogrodu metodą "no dig", czyli bez przekopywania, to współczesne podejście ze względu na swoje korzyści ekologiczne i praktyczne. Metoda sprzyja mikroorganizmom glebowym, natlenieniu i strukturze gleby, zwiększa zdolność do zatrzymywania wody i składników odżywczych. "No dig" to idealne rozwiązanie dla leniwych ogrodników, którzy pragną prowadzić ogród w sposób przyjazny dla środowiska, oszczędzając przy tym czas.
W modowych nowinkach ogrodowych pojawił się również eko trend - uprawa baby leaf - młodych liści, polega ona na wysiewie nasion warzyw liściastych i jej trzeciej fazy wzrostu roślin, są uznawane za super food, zawierają o wiele więcej składników odżywczych, jak witamin i mienrałów niż dorosłe formy warzyw, dlatego są cenione przez dietetyków. Uprawa młodych listków jest mało wymagająca i doskonale sprawdzi się w małych zielonych zakątkach, na tarasach, balkonach czy w domu, bo można je wysiewać przez cały rok, potrzebują do tego regularnego podlewania i dostępu do światła.
Podstawą metody "no dig" jest stosowanie dużych ilości naturalnej ściółki organicznej w postaci kompostu. Kompost to naturalny recykling! Posiada w sobie składniki odżywcze oraz zawiera mikroorganizmy glebowe, które poprawiają zdrowie i witalność roślin.
Innym sposobem naturalnego nawożenia jest ziemia liściowa. Produkcja ziemi liściowej jest prosta i mało skomplikowana, wystarczy ułożyć kopiec z opadłych liści , a u podstaw położyć materiał przepuszczający wodę, i przykryć go np. żyzną ziemią kompostowaną przez kilka lat. Ziemia liściowa, aby stała się w pełni wartościowa miesza się z innymi podłożami, np. żyzną ziemią i torfem. Na pewno poprawi jej strukturę, zwiększy przepuszczalność gleby.
Kolejną metodą jest kompostowanie przez kilka lat kory lub zrębków drewnianych Wystarczy rozsypać zrębki i trociny pod roślinami, w ten sposób za darmo mamy najlepszą ściółkę.
Metoda "no dig" to rewolucja w myśleniu w nowoczesnej uprawie ogrodu. Korzyści płynące z tej metody to przede wszystkim: zdrowa gleba, oszczędność czasu w pracach ogrodowych , zrównoważone ogrodnictwo, czyli przyjazne dla natury i równowaga biologiczna.
Dzięki zdrowej strukturze gleby i dostarczaniu roślinom wszystkich niezbędnych składników odżywczych nasze zbiory będą jakościowo i ilościowo lepsze.
Metoda "no dig" to nowoczesne podejście do ogrodnictwa, godne uwagi każdego ogrodnika, który ceni sobie czas, zdrowe podejście do życia i upraw. Ogród bez przekopywania to dobra droga dla naszych roślin w ogrodzie, aby były zdrowe i silne.
ciekawostka przygotowana przez mgr inż. Ewelina Murzydło z Wydziału Działalności Gospodarczej i Rolnictwa UMP
Woda w ogrodzie - jak racjonalnie gospodarować i podlewać rośliny?
Woda w ogrodzie jest elementem podstawowym i bardzo ważnym.
Cykl obiegu wody w przyrodzie najprościej wytłumaczyć, od budowy chemicznej wody, jako cząsteczki składającej się z dwóch atomów wodoru i jednego atomu tlenu. Woda może występować w trzech stanach skupienia: płynnym (jako woda pitna), stałym (kostki lodu) lub gazowym (para wodna, która przenika do atmosfery). Czynnikiem odpowiedzialnym za ten obieg jest Słońce, które dostarcza ciepło i odparowuje płynną wodę z mórz i jezior do atmosfery. Na skutek zmian grawitacji, wiatru i temperatury, woda wróci na powierzchnię Ziemi w postaci deszczu, śniegu lub gradu.
Dlatego racjonalne podejście do gospodarowania wody w naszym ogrodzie jest bardzo ważne.
Poznajmy kilka zasad, pierwsza mówi, żeby podlewanie roślin odbywało się rzadziej ,ale obficie bezpośrednio do systemu korzeniowego, tak, aby woda przedostała się w głąb ziemi do największej części bryły korzeniowej.
Pamiętajmy, aby podlewać ziemię, a nie liście, bo w czasie suszy to korzenie w pierwszej kolejności wymagają nawodnienia.
Ważnym elementem, aby nie tracić wody z gleby jest również ściółkowanie ziemi pod roślinami, które powoduje zmniejszenie parowania wody z podłoża oraz ogranicza rozwój chwastów. Najtańszą formą ściółkowania jest nasza materia organiczna pochodząca z ogrodu, przykładem może być nieoceniony kompost, ścięta trawa, opadłe liście, czy zrębki.
Ochroną przed utratą wody z gleby są zabiegi ogrodnicze, takie jak spulchnianie ziemi wokół roślin, które powoduje szybsze przenikanie wody do korzeni. Sadzenie roślin z uformowaną wklęsłą misą, która ułatwi wsiąkanie wody w bryłę korzeniową.
Podlewanie naszego ogrodu powinno odbywać się rano i wieczorem. Nie powinniśmy podlewać w trakcie najwyższych temperatur powietrza, czyli w południe i najgorętszych godzin dnia spowoduje to, że duża ilość wody szybko wyparuje z gleby i nie zostanie wchłonięta przez korzenie roślin.
Zwróćmy uwagę na to, że podczas upałów nie należy kosić nisko trawnika, najlepiej do 5 cm wysokości źdźbeł trawy. Im niżej będziemy przycinać trawę, tym szybciej wyparuje woda.
Dlatego alternatywą dla tego typu działania jest przynajmniej część naszego trawnika zamienić w łąkę kwietną, w której rosną bardzo różne rośliny i kwiaty łąkowe, które nie wymagają częstego koszenia. Zaletą łąki kwietnej jest to, że jest bardziej odporna na suszę, lepiej zatrzymuje wodę opadową, a także obniża temperaturę otoczenia w upalne dni, bardziej niż trawnik.
Warto w swoim ogrodzie pomyśleć o doborze roślin, które są odporne na suszę, które mają mniejsze zapotrzebowanie na wodę i nadają się na słoneczne stanowisko, przykładem mogą być: lawenda, dziewanna, róża, jeżówka purpurowa, szałwia, czyściec wełnisty, czy sukulenty. Rośliny, które nadają się do półcienia i wymagają częstego i obfitego nawadniania to hortensje i różaneczniki.
Racjonalne gospodarowanie to również zbieranie deszczówki w ogrodzie, które można zacząć od beczek pod rynnami albo większe zbiorniki retencyjne zakopane w ziemi, czy oczka wodne.
Zbieranie wody deszczowej chroni cenne zasoby i redukuje nacisk na ekosystemy wodne. Woda deszczowa nie wymaga intensywnego oczyszczania ,jest darmowa ,nie zawiera chloru, wapna ani innych chemikaliów, które są często obecne w wodzie z kranu.
Dzięki temu jest bardziej przyjazna dla roślin. Przenikanie wody deszczowej do gleby może pomóc w uzupełnieniu wód gruntowych.
Wykorzystywanie wody deszczowej jest ważnym elementem ekonomicznym w zagospodarowaniu jej w naszym ogrodzie.
Ogród jest bardzo ważnym miejscem do wprowadzania dobrych praktyk w zakresie oszczędzania zasobów wodnych. Możemy zacząć od sadzenia gatunków, których wymagania siedliskowe są podobne do panujących w naszym ogrodzie.
Pamiętajmy, aby dobór roślin był zróżnicowany pod względem bioróżnorodności i przyjaznego środowiska dla roślin, zwierząt oraz owadów.
Dobrze, aby sadzić drzewa (iglaste i liściaste), które dadzą nam cień w ogrodzie, a w większych skupiskach będą potrafiły zatrzymać wodę w glebie i ochłodzą powietrze w upalne dni.
Przemyślany dobór gatunków roślin, bylin, krzewów i drzew wpłynie na nasze racjonalne gospodarowanie wodą.
ciekawostka przygotowana przez mgr inż. Ewelina Murzydło z Wydziału Działalności Gospodarczej i Rolnictwa UMP
Ogród naturalny - poznaj ekologiczne trendy w ogrodzie
W dzisiejszych czasach definicja ogrodu naturalnego sprowadza się do opisania, że jest to miejsce tworzone w zgodzie z naturą, czyli rośliny powinny być gatunkami naturalnie występującymi w naszej ogrodowej przestrzeni.
Ogród naturalny łączy piękno ogrodu z troską o nasze, ekologiczne środowisko.
Aspekty zakładania takiego ogrodu to na pewno ekonomiczne, czyli praktycznie tworzymy go za darmo. Jesteśmy blisko w naturze z roślinami i zwierzętami. Dbamy o bioróżnorodność, żyjemy w harmonii z przyrodą poprzez różnorodne gatunki roślin, dostosowane do lokalnych warunków klimatycznych i glebowych. W ogrodzie naturalnym królują rośliny rodzime, które najlepiej przystosowały się do naszego terenu, nie wymagają nawożenia i oprysków ponadto mają mniejsze wymagania wodno-glebowe.
Ogród jest świetnym schronieniem dla dzikich zwierząt: owadów, ptaków, jeży czy żab. Możemy zadbać o pojawienie się w naszym ogrodzie budek dla owadów, karmników dla ptaków oraz poidełek z wodą.
Warto stworzyć miejsce na kompostowanie organicznych odpadów, które prowadzi do tworzenia cennego naturalnego nawozu dla ogrodników, który z kolei dostarcza roślinom cennych składników odżywczych wspierając przy tym zdrowy wzrost roślin i ochronę przed chorobami.
Warto zadbać w ogrodzie również o element naturalnego ściółkowania roślin. Taki sposób działania prowadzi do ochrony gleby przed erozją, zahamowania wzrostu chwastów, utrzymania odpowiedniej wilgotności gleby oraz wykorzystanie przez rośliny w sposób właściwy składników odżywczych.
Kolejnym ważnym aspektem w ogrodzie naturalnym jest woda. Zbieranie wody deszczowej w sposób efektywny i racjonalny to ekologiczny sposób nawadniania ogrodu. Wykorzystanie wody deszczowej pozwala zaoszczędzić wodę pitną oraz nie zawiera żadnych substancji chemicznych szkodliwych dla roślin.
Ogród naturalny to propozycja dla osób, którzy niekoniecznie mają czas, by stale w nim pracować. To ogród przypominający krajobraz łąkowo-leśny. Przestrzeń urządzana jest w sposób naturalny ,niepoukładany z roślin, z bioróżnorodnością i naturalnym stylem uprawy. W ogrodzie można znaleźć rodzime rośliny, trawy, krzewy i drzewa, które tworzą spójną i naturalną kompozycję. Ogólnie powinien sprawiać wrażenie naturalnego miejsca bez ingerencji człowieka, ukazując piękno przyrody, natury i nieprzerwanego cyklu życia.
Ogród naturalny to nie tylko trend ekologiczny, ale również filozofia, leczenie ogrodem, które zachęca do harmonijnego współistnienia z naturą, wsłuchania się w jej dźwięki, odbierania wszystkimi zmysłami i poprawy kondycji fizycznej i psychicznej człowieka. Ogród ten niesie wiele korzyści również poprzez brak stosowania chemii, wykorzystanie oświetlenia solarnego, kompostownika ogrodowego, naturalnego układu roślin, ściółkowania i ekologicznego nawadniania ogrodu, tworzymy przestrzeń przyjazną dla człowieka, roślin i zwierząt, która sprzyja bioróżnorodności. Taki ogród stanowi oazę spokoju i piękna, ale także ma pozytywny wpływ na ochronę przyrody i zrównoważonego rozwoju.
Jaka jest różnica pomiędzy ogrodem naturalnym a naturalistycznym ? Ogród naturalny to permakultura, czyli stawiamy na naturę i rezygnujemy z odchwaszczania , przekopywania, nawożenia, zbliżony jest do naturalnego ekosystemu.
Ogród naturalistyczny, to miejsce które nie ma wyznaczonych granic w postaci ogrodzenia i świetnie współgra z otaczającym krajobrazem łąkowo-leśnym. W ogrodzie tym nie znajdziemy geometrii, symetrii i narzuconych przez nas form. W ogrodzie naturalistycznym możemy się pokusić o dyskretne zmiany nasadzeń, rabat, ale ważne, abyśmy jak najmniej ingerowali w naszą przestrzeń ogrodową, by sprawiała wrażenie jak najbardziej naturalistycznej bez ingerencji człowieka.
Korzyści niosące z posiadania lub urządzania ogrodu naturalnego to przede wszystkim to, że możemy go stworzyć z roślin łatwych w pielęgnacji, szybko zadarniających, odpornych na suszę, szkodniki i choroby, dobieramy gatunki z bylin tradycyjnych i łatwych w uprawie, zawiera nowoczesne, odporne odmiany tradycyjnych roślin, krzewy i drzewa dobieramy zgodnie z ich siedliskiem.
Jakie gatunki możemy spotkać w ogrodzie naturalnym?
Najlepiej dzikie samosiejki okolicznych gatunków: niezapominajki, maki polne, nagietki. chabry bławatki, czy stokrotki.
Rośliny, które możemy spotkać w naturze nieco rzadziej : ostróżeczka ogrodowa, gailardia, wilczomlecz białobrzegi, miesiącznica, dziewanna pospolita, czy lilia tygrysia.
Rodzime gatunki to naturalny element ogrodu, dlatego cieszmy się z ich obecności, wtedy kiedy zacznynają się w sposób naturalny pojawiać w naszej przestrzeni ogrodowej.
ciekawostka przygotowana przez mgr inż. Ewelina Murzydło z Wydziału Działalności Gospodarczej i Rolnictwa UMP
Rodzime gatunki do ogrodu -poznaj ciekawe gatunki!
Ogrody potrzebują sadzenia gatunków rodzimych - roślin polskich po to, aby były miejscem występowania wielu zwierząt: ptaków, ssaków, owadów pomimo ogromnego wyboru roślin obcego gatunku, ekologowie zachęcają do zakładania, urządzania ogrodu z gatunków naturalnie występujących na terenie naszego kraju. Nie musimy zmieniać całego naszego ogrodu, ale możemy małymi krokami wprowadzać ważne zmiany w myśleniu i podejściu do tematu bioróżnorodności. Takie ekologiczne podejście do działania ma wiele zalet praktycznych, po pierwsze naturalnie wpisuje się w krajobraz i tradycję ,po drugie daje dostępność do dużej liczby odmian, po trzecie zachęcamy zwierzynę do zamieszkania w naszych zielonych zakątkach oraz na koniec dajemy im pożywienie i naturalne schronienie.
Gatunki roślin rodzimych na terenie Polski świetnie współgrają z naszą fauną, są łatwo zapylane przez owady, wspierają lokalny ekosystem, są odporne na mróz, wiatr czy suszę. Takie rośliny świetnie odnajdują się w naszym klimacie bez ingerencji człowieka, są bardziej odporne na choroby i szkodniki. Sadzenie roślin rodzimych w naszych ogrodach daje lepsze udogodnienie dla ogrodnika, bo nie wymaga dużego nakładu pracy i pieniędzy.
Polecane rodzime gatunki roślin ozdobnych do ogrodów:
Orlik pospolity (Aquilegia vulgaris L.) - może stanowić wyrazisty kolorowy akcent na rabatach kwietnych, wysokość do 60 cm, bylina nie ma wielu liści z dość dużymi fioletowymi kielichami z charakterystyczną ostrogą, kwitnie od maja do lipca.
Barwinek pospolity (Vinca minor L.) - niska bylina okrywowa o zimozielonych liściach, wysokość do 15 cm, tworzy gęsty dywan, roślina cieniolubna, okres kwitnienia od kwietnia do sierpnia. Kwiaty są raczej okrągłe, 5- lub 6-płatkowe, niby nieduże, ale bardzo wyraziste na tle ciemnozielonych, błyszczących liści.
Bodziszek czerwony (Geranium sanguineum L.) - kwiaty różowe, w ogrodzie jest rośliną okrywową nadaje się na stanowiska słoneczne lub półcień, kwitnie od maja do września. Jesienią liście przebarwiają się na kolor żółty i czerwona, nie opadają, co jest wielkim plusem kępy, sięgające nawet 40 cm wysokości. Jest doskonale odporny na mrozy, gorsze warunki glebowe, choroby i szkodniki.
Rdest wężownik (Bistorta officinalis L.)- tworzy dorodne kępy o wysokości nawet do 80-100 cm. Posiada dekoracyjne, lancetowate liście z bladoróżowymi kwiatostanami, które dorastają do 15 cm. Nadaje się na stanowiska półcieniste o umiarkowanie wilgotnym podłożu. Kłącza rdestu wężownika wykorzystywane są jako roślina zielarska pomaga w stanach zapalnych żołądka oraz migdałków.
Kokoryczka wielokwiatowa - (Poligonatum multiforum L.) - posiada łukowate łodygi sięgające do 70 cm, na niej rosną eliptycznie wydłużone zielone liście, a pod nimi zwieszają się dzwonkowate białe kwiaty, kwitnie od kwietnia do czerwca. Roślina polecana na stanowiska cieniste, żyzne, idealnie pod koronami drzew.
Złoć żółta (Gaga lutea L.) - roślina cebulkowa stanowi alternatywę dla krokusów lub żonkili. Drobne gwiaździste kwiatki w kolorze żółtym wznoszą się na pojedynczych łodygach o długości 30 cm. Doskonała na stanowiska słoneczne i półcieniste. Kwitnie wiosną. Cebulek nie trzeba z ziemi wykopywać.
Polecane drzewa gatunków rodzimych do ogrodu, to oczywiście te które naturalnie rosną na terenie Polski i z jej flory się wywodzą.
Przykładowe rodzaje drzew występujących w Polsce naturalnie (rodzaje rodzime) to: dąb, buk, brzoza, czeremcha, jabłoń, jarząb, jesion, olsza, głóg, grab, topola, klon, lipa, wierzba, wiąz, wiśnia, sosna, świerk, jodła, modrzew, cis.
czytaj więcej na Prawo.pl:
https://www.prawo.pl/biznes/ktore-gatunki-drzew-i-krzewow-okreslane-sa-jako-rodzime,167918.html
W naszym rodzimym ogrodzie powinno znaleźć się wiele różnych gatunków, które stworzą klimat łąkowy lub leśny i staną się prawdziwym i naturalnym miejscem dla ptaków, ssaków, czy owadów zapylających tworząc ekosystem.
Nasz ogród stanie się zrównoważony, bioróżnorodny, odporny na niekorzystne warunki atmosferyczne przy ograniczonym udziale człowieka sprawi, że będzie bardziej naturalny.
ciekawostka przygotowana przez mgr inż. Ewelina Murzydło z Wydziału Działalności Gospodarczej i Rolnictwa UMP
Ogrody kwitnące zimą
Zima to jedna z czterech pór roku w przyrodzie.Większość świata roślin i zwierząt przechodzi okres uśpienia. Przeważająca większość roślin zimuje w formie nasion lub podziemnych kłączy, cebul i bulw. Na powierzchni pozostają tylko bezlistne krzewy i drzewa liściaste oraz zimozielone krzewy i drzewa iglaste. Śnieg pokrywający drzewa chroni je przed przemarzaniem, a szadź jest zjawiskiem występującym tylko w zimie, gdy jest mgła i mróz. Ze wszystkich pór roku zima najmniej kojarzy się nam z ukwieconym ogrodem. A jednak , niektóre właśnie teraz rozpoczynają swoją wegetację, a kilka nawet kwitnie zimą!
Przeważnie zaczynając myślenie o pierwszych kwiatach ogrodowych najczęściej przywołuje się rośliny cebulowe kwitnące wczesną wiosną (przebiśniegi, krokusy, narcyzy, itd.). Ku zaskoczeniu kilka miesięcy przed nimi w zimowym pejzażu kwitną najróżniejsze gatunki krzewów i bylin.
Rośliny ogrodowe kwitnące zimą rozkwitają nagle,kwiaty są jednak dobrze widoczne na tle białego śniegu. Niektóre z nich dodatkowo pięknie pachną spacerując po ogrodzie zimą.
Co kwitnie w grudniu, styczniu i lutym?
Kwiaty, które kwitną zimą w ogrodzie, gdy temperatura zbliżona jest do zera to w grudniu możemy się cieszyć z kwiatów ciemierników białych, zwanych zachwycającymi różami Bożego Narodzenia ,w styczniu - oczarów, a w lutym - leszczyny. W zależności od pogody, ich kwitnienie może być zaburzone przez ponowny silniejszy atak zimy.
Jakie krzewy kwitną zimą w ogrodzie?
Wrzosiec czerwony (Erica carnea) - krzew z krwistymi kwiatkami.
Oczar (Hamamelis) - efektowny krzew z pachnącymi kwiatami.
Kalina wonna (Viburnum farreri) - krzew odporny na mróz.
Dodatkowo znane są też rośliny o zimowych kwiatach, które warto posadzić w ogrodzie:
Jaśmin nagokwiatowy (Jasminum nudiflorum) zamiast liści, zimą pokazuje jasne, wesołe, żółte kwiaty, w kształcie gwiazdek, które mocno pachną.
Zimokwiat wczesny (Chimonanthus praecox) lubimy go za najbardziej rozkwitające zimą kwiaty. Kwiatki 3-centymetry średnicy są żółte z purpurowobrązowym środkiem, u odmian bywają całe żółte,pojawiają się już w lutym. Zewnętrzne płatki są jasno żółte, a wewnętrzne purpurowe. Dodatkowym walorem kwiatów zimokwiatów wczesnych jest przyjemny i intensywny zapach, wyczuwany nawet z dużej odległości.
Ciemiernik biały (Helleborus niger) posiada kwiaty pojedyncze, półpełne lub pełne o pięciu płatkach. Występują w różnych kolorach: od białego poprzez różowy, ciemnoczerwony, aż do prawie czarnego. W ogrodzie uprawiając je wybierajmy stanowiska półcieniste do cienistych i osłonięte od wiatru. Są bardzo odporne na niskie temperatury i wyjątkowo długowieczne.
Wrzosiec (Erica) to rodzaj małych, gęstych krzewinek o zimozielonych liściach. W dobrych warunkach pogodowych zakwitają już w grudniu, często jeszcze pod śniegiem. Wymagają stanowisk słonecznych lub półcienistych oraz gleb lekko kwaśnych próchnicznych i umiarkowanie wilgotnych. Podczas surowych zim mogą przemarzać lub wysychać, dlatego warto dobrze je okryć przed mrozem.
Oczar pośredni (Hamamelis x intermedia) kwitnie od stycznia (czasem nawet od grudnia!) aż do marca.Kwiaty oczaru wyglądają niczym frędzelki, najczęściej są żółte, czasem pomarańczowe lub lekko czerwone,ozdobą krzewu są pięknie liście przebarwiające się na jesieni na kolor pomarańczowo-czerwono.
Wybierając rośliny ogrodowe kwitnące zimą, warto stawiać na te, które cieszyć się będą wysoką różnorodnością przez cały rok oraz zachwycać swą niecodziennością. Większość z nas przyzwyczajona jest do widoku śpiącego ogrodu, w którym widoczny jest śnieg. Należy pamiętać, że istnieje również szereg gatunków, które doskonale odnajdują się w niskich temperaturach. Dobierając rośliny kwitnące zimą jesteśmy w stanie stworzyć piękne, zachwycające kompozycje, które przyciągną uwagę każdego pasjonata i miłośnika roślinności.
tekst przygotowany przez mgr inż. Ewelina Murzydło - z Wydziału Działalności Gospodarczej i Rolnictwa UMP
Kolor Roku 2024 według Pantone to "Peach Fuzz" - poznaj trendy w ogrodach ,na balkonach ,tarasach i w mieszkaniach.
Peach Fuzz to kolor, który nadaje subtelności, zmysłowości i brzoskwiniowego odcienia do naszych wnętrz oraz zielonych zakątków ukochanego ogrodu, tarasu,balkonu czy działki. Kolor ten prezentuje świeże podejście do nowej, nowoczesnej miękkości. Brzoskwiniowy odcień został dostosowany do naszej współczesności. Rośliny w Kolorze Roku 2024 - "Peach Fuzz", które prezentowane są przez rynki kwiatowe to świetne zastosowanie na balkon czy taras,a może nawet w ogrodzie w nadchodzącej wiosny i lata. Można tutaj wymienić polecane przez producentów roślin ozdobnych odmiany o pomarańczoworóżowych kwiatach, przykładami mogą tutaj być rośliny wymieniane przez szkółkarzy:
Anturium GRP 'Spirit ANTHEUYK' zachwyca nie tylko kwiatem, ale i liśćmi.Trzeba pamiętać, że lubi wysoką wilgotność powietrza i zraszanie odstaną wodą liści, to roślina pokojowa.
Begonia 'Nicole Stone' to wdzięczna i ulubiona roślina właścicieli balkonów i tarasów. Warto zwrócić uwagę na odmianę "Nicole Stone' z grupy Ilona, która tworzy liczne, półpełne, łososiowobrzoskwiniowe kwiaty.
Begonia 'Waterfall Angel Soft Pink' to roślina, która obficie kwitnie. Idealnie nadaje się do pojemników , koszy , czy w wysokich ozdobnych donicach ustawianych na tarasach.Begonia ta kwitnie od późnej wiosny do jesieni.
Eustoma 'Falda Apricot 'to także roślina doniczkowa do dekorowania wnętrz.
Liliowiec 'EveryDaylily Rose' jest wyjątkowy, bo roślina ta kwitnie nieustająco od czerwca do października, ma pastelowe kwiaty.
Naparstnica purpurowa 'Dalmatian Peach' to kwiat, który kochają trzmiele wręcz uwielbiają ! Rośliny te przykuwają nietylko wzrostem , ale zachwycają okazałymi kwiatostanami w kształcie naparstków. Odmiana Dalmatian "Peach' kwitnie bardzo wcześnie i obficie. Pięknie wygląda w ogrodach w stylu wiejskim i naturalistycznym. Ale również tworzy kontrastowe tło dla krwawników, bodziszków, orlików czy róż.
Poinsecja 'Q-ismas Star® Oak' to znakomita propozycja dla młodych sympatyków ogrodnictwa, wniesie do każdego pomieszczenia ciepły, jesienny nastrój.
Róża 'Rene Gościnny' - kwiaty tej róży zmieniają barwę w trakcie rozwoju. Początkowo są pomarańczowożółte. Potem stają się różowobrzoskwiniowe. Intensywnie pachną cytrusowo! Mogą zdobić rabaty - świetnie komponują się z bylinami.
Żurawka 'Paprika' to wdzięczne rośliny należą do niezawodnych i łatwych w uprawie bylin. Odmiana "Paprika' posiada młode liście, które są jaskrawo, pomarańczowoczerwono wybarwione, gdy zaczynają proces starzenia się zmieniają barwę na łososiową, kolorystyka liści nawiązuje do połączenia ciepła i nowoczesnej elegancji.
Cieszmy się kolorami w swoim ogrodzie, na balkonie,czy działce wprowadzając najnowsze trendy w kolorystyce roślin panujące w danym roku , sprawiamy, że ogród staje się ciekawszy i nawiązujący do koloru roku. Kolor "Peach Fuzz" to bardzo łagodny, brzoskwiniowy odcień, którego charakter wzbogaca umysł, ciało i duszę" - czytamy w opisie koloru "Peach Fuzz" na oficjalnej stronie firmy Pantone. Wprowadzając ten odcień brzoskwiniowy do swoich wnętrz i zielonych zakątków sprawimy, że otoczymy się kolorem, który symbolizuje czułość i naturalnie łączy to, co młodzieńcze z tym, co ponadczasowe.
tekst przygotowany przez mgr inż. Ewelina Murzydło - z Wydziału Działalności Gospodarczej i Rolnictwa UMP
Jeżówka purpurowa - (Echinacea purpurea)- roślina niezwykła w działaniu!
Jeżówka Purpurowa (Echinacea purpurea) , swoją nazwą nawiązuje do kolczastego środka kwiatostanu, przypominającego jeża, ale można też spotkać się z inną nazwą , rotacznica purpurowa. Jest wieloletnią byliną, jej wysokość waha się między 40-150 cm (w zależności od odmiany), czas kwitnienia przypada na lipiec- październik. Echinacea purpurea to zioło, które pochodzi z obszarów na wschód od Gór Skalistych w Stanach Zjednoczonych. Z liści, kwiatów i korzeni niektórych gatunków Echinacea produkowane są leki. Tak jak kiedyś używana była w tradycyjnych ziołowych leczeniach przez plemiona Indian, obecnie z nowymi trendami ,które pojawiły się w uprawie roślin zielarskich w ogrodzie, ludzie z powrotem wracają do wspomoagania się naturalnymi metodami leczenia przy chorobach i zainteresowanie tą rośliną w ogrodzie wzrosło.
To roślina lecznicza , gdzie liście oraz korzeń zawierają kwas kawowy, flawonoidy, polisacharydy, glikoproteiny. Jeżówka symbolizuje proces głębokiego oczyszczania, wpływa na pozytywne zmiany.
Rotacznica purpurowa pięknie prezentuje się na rabatach ogrodowych wprowadzając kolory do naszego ogrodu. Doskonale wyglądają w grupie roślin tego samego gatunku,ale różnych odmian tworząc ze sobą różnobarwne kwiaty.
Jeżówki świetnie uzupełniają się z innymi kwiatami jak z rudbekią, floksami,czy słoneczniczkami okazałymi. W nowoczesnych ogrodach stanowią barwny kontrast z trawami ozdobnymi.
Jeżówki należą do roślin mrozoodpornych, wybierając nowo odmiany, warto przy pierwszych przymrozkach pomyśleć o rozłożeniu ściółki ,aby zabezpieczyć ich system korzeniowy.
Właściwości jeżówki charakteryzują się podwyższoną odpornością, czyli immunostymulacją. Jej właściwości lecznicze wspomagają przy niwelowaniu objawów już powstałych infekcji.
Echinacea purpurea zwiększa odporność organizmu na stres i dynamicznie zmieniające się warunki zewnętrzne.
Ekstrakt z jeżówki wpływa na przemianę materii i ma działanie przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe oraz przeciwgrzybicze, przeciwbólowe i rozkurczowe.
Składniki zawarte w jeżówce mają wpływ na hamowanie patogenów ograniczając przy tym rozwój drobnoustrojów. Jeżówka jest też naturalnym oczyszczaczem wolnych rodników, które wpływają na opóźnienie procesów starzenia i zdrowy wygląd.Echinacea purpurea może przyspieszać proces detoksykacji organizmu oraz może mieć wpływ na oczyszczanie krwii z toksyn, nie ma badań naukowych potwierdzający ten fakt.
Alkiloamidy występujące w Echinacei purpurea pozytywnie wpływają na erytrocyty zwiększając ich zdolność do transportowania tlenu i dwutlenku węgla, co przekłada sie na wydolność organizmu, poprawy układu krążenia oraz wygląd skóry.
Jeżówka może być stosowana jako środek wspomagający leczenie,ale warto ją stosować uwzględniając wszystki choroby towarzyszące i współistniejące, tak ,aby nie zaszkodzić swojemu organizmowi.
tekst przygotowany przez mgr inż. Ewelina Murzydło - z Wydziału Działalności Gospodarczej i Rolnictwa UMP
Kserofity- rośliny odporne na suszę
Zmiany klimatyczne zachodzące w Polsce poprzez łagodniejsze, wilgotne zimy i suche upalne lata, spowodowały, że producenci roślin,hodowcy mają dla nas większy wybór gatunków roślin odpornych na suszę, zwane kserofitami.
Kserofity to rośliny, które rosną w klimacie suchym i gorącym i w siedliskach, w których nieraz przez dłuższy czas brakuje wody. Zdecydowanie łatwiej znoszą wielką suszę.
Jakie rośliny dobrze znoszą suszę w ogrodzie ?
w przypadku roślin zielarskich,takich jak zioła to szałwia lekarska, lawenda i rozmaryn lekarski,zioła dobrze rosną na stanowiskach ciepłych,nasłonecznionych, osłoniętych od wiatru,zacisznych, gdzie słońce musi operować minimum przez 6 godzin dziennie. Bez odpowiedniej dawki światła rośliny będą wysoko wyrośnięte, o małych liściach bez aromatu.Jak chodzi o rośliny zielne wymagania stanowiskowe są podobne do roślin zielarskich miejsce ciepłe,nasłonecznione, a gleba przepuszczalna ,przykładowe byliny to : bodziszek, goździk kropkowany, miłek wiosenny, ubiorek wieczniezielony, smagliczka nadmorska, gipsówka, rojniki, rozchodniki, ukwap, jukka nitkowata, krwawnik (pospolity i wiązówkowaty), wiesiołek krzewiasty, kostrzewa sina
Podstawowymi roślinami na suche miejsca to rozchodnik, perovskia, szałwia omszona, kocimiętka, liatra, czyściec wełnisty,jeżówka purpurowa (kwiaty wabią motyle i pszczoły,preferują stanowiska słoneczne, gleby żyzne, próchniczne, umiarkowanie wilgotne, dobrze zdrenowane,wrażliwe na zalewanie korzeni,łatwo adaptują się do różnorodnych warunków ogrodowych,rosną w lekkim półcieniu, na przeciętnych, a nawet słabych glebach) czy przetacznik. Z traw ozdobnych z suszami najlepiej radzi sobie proso rózgowate, kostrzewa, sesleria jesienna czy palczatka.
tekst przygotowany przez mgr inż. Ewelina Murzydło - z Wydziału Działalności Gospodarczej i Rolnictwa UMP
Bluszczyk kurdybanek - cenna roślina miododajna w ogrodzie
Bluszczyk kurdybanek - Glechoma hederacea gatunek należący do rodziny jasnotowatych
występuje w całej Europie, w umiarkowanych strefach Azji i Serbii. Bluszczyk kurdybanek jest niepozorną byliną powszechnie uważaną za roślinę dzikorosnącą, pospolicie zwaną chwastem.Osiąga rozmiary od 10-20 cm, z długimi pełzającymi rozłogami, łatwo ukorzeniającymi się. Zakwita w drugim roku życia ,kwitnie od kwietnia do czerwca, może się zdarzyć ,że i w lipcu zakwitnie. Rośnie w przydrożach, w zaroślach, na łąkach i skrajach pól. Jest to cenna roślina zielarska, ale doskonale nadające się w ogrodzie jako roślina zadarniająca i porastająca trudne miejsca, gdzie inne rośliny sobie nie radzą. Bardzo dobrze rośnie w miejscach zacienionych , dobrze komponuje się wzdłuż ścieżek ogrodowych. Można ją stosować do uprawy w pojemnikach i doniczkach wiszących.
Kurdybanek ma bardzo cenne właściwości lecznicze. Skład rośliny jest bardzo bogaty, zawiera przede wszystkim związki o działaniu antyoksydacyjnym: garbniki, gorycze,olejki eteryczne, żywice, saponiny, dużą ilość soli mineralnych, kwasy organiczne i cholinę. Dlatego kurdybanek to roślina popularna w dawnych latach ,a zapomniana dzisiaj, wracamy do niej, ponieważ ma szerokie zastosowanie w lecznictwie, reguluje przemianę materii , wspomaga oczyszczanie organizmu ludzkiego z toksyn. Wykazuje działanie moczopędne i rozkurczowe,odtruwa i oczyszcza wątrobę, wspomaga w leczeniu nieżytów górnych dróg oddechowych, ułatwiając odkrztuszanie zalegającej w nosie i gardle wydzieliny ropnej. Najlepiej ziele kurdybanku zbiera się od kwietnia do końca lipca, gdy roślina kwitnie.
Bluszczyk kurdybanek ma zastosowanie w kuchni, jako roślina przyprawowa, można doprawiać nią dania mięsne, warzywa i zupy warzywne. Świeże listki kurdybanku dodaje się do sałatek, surówek, past twarogowych, czy też masła ziołowego. Można nimi też doprawiać ziemniaki, ryż i makarony.
Bluszczyk kurdybanek jest rośliną miododajną, która wiosną może stanowić ważne wsparcie pokarmowe dla pszczół dziko żyjących.Miód ma jasny kolor, lekki i przyjemny aromat oraz delikatny, przyjemny i gorzkawy posmak.
tekst przygotowany przez mgr inż. Ewelina Murzydło - z Wydziału Działalności Gospodarczej i Rolnictwa UMP
Aksamitka -kwiat zagadka
W tej ciekawostce zajmiemy się opisem i cennymi właściwościami Aksamitki (Tagetes L.) - to roślina zielona z rodziny astrowatych, występuje w około 50 gatunkach. Aksamitki nie jedną mają potoczną nazwę,znane są jako: turki, śmierdziuszk, żaczki, bździuszki, "byczki","studentki" oraz "kopciuszki", w zależności z jakich stron Polski pochodzimy.
Aksamitka (Tagetes L.) to kwiat, który jednym się podoba i jest najczęściej spotykaną rośliną jednoroczną w ogrodach, innym ze względu na swój charakterystyczny zapach nie podoba się. Można ją spotkać zarówno w ogrodach miejskich, jak i na rabatach warzywnych. Jest cenną rośliną w ogrodach ekologicznych, ponieważ swoje funkcje spełnia nie tylko jako kwiat przyciągający owady zapylające, poprzez długie kwitnienie, zwabiając przy tym owady w pobliże roślin, które chcą się lepiej zapylić, ale również jest rośliną odstraszająca szkodniki. W ogrodzie dobrze ją posadzić obok warzyw. W ten sposób tworzymy bariery zniechęcające niektóre szkodniki. Aksamitka może ograniczać występowanie szkodników, takich jak: bielinek kapustnik,mączlik szklarniowy, mszyce. System korzeniowy w aksamitkach wydziela substancje odstraszające, które mogą negatywnie wpływać na nicienie, które występują w glebie.
Aksamitka może odstraszyć krety i nornice - sadząc kwiaty na grządkach warzywnych , wokół drzewek owocowych, które ograniczają pojawienie się tych gryzoni. Roślina ta nie tylko pełni funkcje ozdobną , ale również jest rośliną leczniczą, przyprawową, jadalną i stosowaną w kosmetyce.
Płatki kwiatów aksamitki stanowią bogate źródło karotenoidów, które są bardzo ważne w świecie roślin,biorą udział w gromadzeniu światła w procesie fotosyntezy , dla człowieka mają działanie przeciwutleniające i przeciwnowotworowe. W kwiatach aksamitki wystepuje luteina, która jest barwnikiem z grupy karotenoidów wpływających na nasz wzrok. Działanie ma również moczopędne, rozkurczowe i przeciwzapalne. W kwiatach aksamitki występują barwniki, które służą do barwienia potraw.
Roślina ta ma szerokie zastosowanie w również w kuchni, można robić z niej napary ,herbatki o charakterystycznym korzenno-kamforowym, gorzkim posmaku. Kwiaty mogą posłużyć jako przyprawa do dań mięsnych , jak i zup. Olejki eteryczne mają działanie przeciwgrzybiczne,pobudzają apetyt , jak również wykazują właściwości relaksacyjne. Suszone i mielone płatki aksamitki w Gruzji, nazywane są imeretiańskim szafranem
W Polsce najczęściej spotyka się kwiaty aksamitki koloru: pomarańczowego, żółtego, purpurowego, czerwonego i brązowego. W Polsce kwitnie od lata do późnej jesieni, ale dzięki uprawie rozsady już nawet pod koniec wiosny pojawiają się pierwsze kwiaty. Aksamitka rozpierzchła (Tagetes patula) to najczęściej spotykana aksamitka w naszych zielonych zakątkach.
W ogrodach aksamitka zasługuje na miano cennej rośliny pod każdym względem. Z jednej strony jest wabikiem dla pożytecznych owadów zapylających, takich jak pszczoły , czy kolorowych barwnych motyli, stanowiąc dla nich pokarm i schronienie, a z drugiej strony , dzięki kwiatom, które wydzielają substancje zapachowe o charakterystycznym zapachu ma właściwości odstraszające mrówki, krety i bielinka kapustnika- szkodnika roślin kapustnych ,ale też jest skuteczna w walce z nicieniami glebowymi. Nicienie nie wyrządzają aksamitkom żadnej szkody, a inne rośliny mogą rosnąć zdrowo i spokojnie.
Suszone płatki aksamitek wykorzystujemy do uprawy innych roślin w ogrodzie, np. do ochrony cebul i bulw przed chorobami i szkodnikami, poprzez moczenie cebul w wywarze. Taki zabieg wzmacnia odporność roślin na choroby i szkodniki. Wyciąg z suszonych kwiatów można zastosować w zawlczaniu mszyc na roślinach.
Uprawa aksamitek ogranicza rozwój chwastów, lepiej nie sadzić jej w pobliżu ziół.
Planując uprawę aksamitki w ogrodzie warto wykorzystać jej cenne właściwości, nie tylko pod względem walorów ozdobnych, jak kolorowe i ładne kwiaty , ale dzięki temu, że są to rośliny wielozadaniowe. Przede wszystkim pomagają w walce ze szkodnikami i chorobami roślin.
tekst przygotowany przez mgr inż. Ewelina Murzydło - z Wydziału Działalności Gospodarczej i Rolnictwa UMP
22 kwietnia Międzynarodowy Dzień Ziemi- zrób coś dla planety!Zacznij przygodę z ogrodem ekologicznym.
Ta data ma przypominać jak ważne jest promowanie postaw proekologicznych i ochrony środowiska.Światowy Dzień Ziemi jest wspaniałą okazją, by podjąć działania na rzecz ekologii.
Każdego roku Dzień Ziemi przebiega pod innym hasłem przewodnim. W tym roku brzmi ono: "Inwestuj w naszą planetę". Zrozumieć przyrodę , bioróżnorodność i mieć swój ogród ekologiczny.
Ogród ekologiczny, czyli ogród bez użycia chemii (naturalny nawóz- to oprysk z wywaru roślin dzikorosnących: pokrzywa zwyczajna, krwawnik pospolity, wrotycz pospolity, skrzyp polny - napar z ziela suchego lub gnojówka w postaci ziela świeżego dobry na szkodniki), uprawiany w zgodzie z naturą, gdzie w jednym ekosystemie rosną różnorodne rośliny: ozdobne, zioła, warzywa, owoce, które można spożywać prosto z krzewów, a gleba jest uprawiana z dodatkiem materii organicznej (podstawowy składnik gleby z obumarłymi szczątkami roślinnymi i zwierzęcymi), gdzie produkuje się własny kompost (opadłe liście, skoszona trawa, przycięte gałęzie, łodygi roślin i chwasty - bez nasion oraz rośliny wodne, odpadki organiczne tj. warzywne i owocowe obierki, skorupki jaj, fusy po kawie i herbacie, zwiędłe kwiaty i rośliny, resztki jedzenia pochodzenia roślinnego).
Ogród ekologiczny jest domem dla pożytecznych owadów, które korzystnie wpływają na ekosystem. Zwierzęta i owady powodują, że ekosystem naturalnie się reguluje. Aby w ogrodzie zagościły zwierzęta i owady, należy:
-posadzić rośliny midoodajne, przyciągające pszczoły: wiosną: krokus, przebiśnieg, sasanki, miodunka, żywokost, rozmaryn, dzwonki, tymianek, pierwiosnek lekarski , bodziszek, bergenia, cebulica syberyjska ,nagietki, latem: wrzosy, aksamitki, heliotrop, lawenda, dalie, jeżówka.
-tworzyć schronienia lub domki dla owadów,
-ustawić bezpieczne poidełka dla owadów i ptaków,
-stworzyć zakątek, gdzie będą bytować dzikie zwierzęta. Cichy zakątek ogrodu może stać się domem dla jeży, w skalniaku mogą zamieszkać jaszczurki, a w oczku wodnym żaby,
-żywopłot może stać się miejscem bytowania ptaków,
-wybrać drewniane ogrodzenie bez wysokiej podmurówki, co pozwoli dostać się do ogrodu małym żyjątkom,
-zostawić w ogrodzie kilka pieńków drewna, które pięknie wpiszą się w krajobraz i będa domem dla pożytecznych organizmów,
-nie usuwać pokrzyw, które stanowią pokarm dla motyli. Można je również wykorzystać jako zioła lecznicze.
-podlewamy ogród rano, natomiast unikamy podlewania w ciągu dnia, gdy woda paruje, i wieczorem, gdy sprzyja rozwojowi pleśni,
- gromadzimy deszczówkę, którą przeznaczamy do podlewania ogrodu. W tym celu można również wykorzystać ostudzoną wodę nieosoloną po gotowaniu ziemniaków czy makaronu, która ma dużo wartości odżywczych dla roślin,
-stosujemy nawierzchnie przepuszczające wodę (żwir, kamienie, płyty z otworami, plastikowe kratki trawnikowe, płyty i kostki gumowe, nawierzchnie z kruszywa i żywicy czy płytki z szeroką fugą),
-projektujemy ukształtowanie terenu tak, aby woda spływała w kierunku roślin.
- kupujemy narzędzia ogrodnicze ręcze i mechaniczne.
Roślin chronione na działkach to: pełnik alpejski, miłek wiosenny, sasanka, szarotka, czosnek niedźwiedzi, obuwik pospolity, lilia złotogłów.
Kwiaty przyjazne pszczołom, które kwitną od wiosny do jesieni., nie wszystkie kwiaty w ogrodzie, czy na balkonie dają pokarm pszczołom: bratki, pelargonie, surfinie, hortensje choć są piękne i spotykane w ogrodach i na balkonach to dostarczają niewiele pokarmu pszczołom, dlatego warto dosadzić pomiędzy te kwiaty rośliny przyjazne owadom zapylającym: facelia błękitna, gryka zwyczajna, ogórecznik lekarski, kocimiętka właściwa, nostrzyk biały, koniczyny, lucerna, mniszek lekarski, nawłoć pospolita, chaber bławatek, świerzbnica polna, rzepak, mięta, melisa, macierzanka zwyczajna, nawłocie, oset, pierwiosnek, wyka ptasia i żywokost.
Dla świadomego ekologicznie ogrodnika nie ma zwierząt czy owadów, które nie są pożyteczne,wszystkie spełniają jakąś rolę, nie do końca znaną. Warto tolerować w ogrodzie nieliczne ślimaki czy krety. Jeśli jednak organizmów tych przybywa zbyt dużo i w efekcie zjadają lub niszczą nasze uprawy, należy stosować nataralne metody odstraszające. Nie zabijajmy ich, lecz zbierajmy i wynośmy do lasu. Warto też poznać metody naturalnego zniechęcenia ich do bytowania w ogrodzie. Stosujmy rośliny pułapkowe: aksamitka i nagietek dla nicieni jest szkodnikiem korzeni roślin, kwiaty te odstraszają muchy i komary , nasturcja roślina wabiące mszyce, warto te kwiaty sadzić w rabacie warzywnej, a przy tym dodatkowo pięknie ubarwi i zmieni ogród. Grupa roślin odstraszająca owady, zawierająca olejki eteryczne to komarzyca, Plectranthus, lawenda, majeranek, szałwia, mięta polna, roszpunka, kocimiętka, cząber ogrodowy pysznogłówka i bazylia. Bardzo dobre połączenie róży z lawendą skutecznie odstraszy mrówki i mszyce. Gorczyca, czosnek, cebula odstraszy ślimaki. Krety odstraszą: komosa, czosnek, bylica, bez czarny, aksamitka.
Rośliny potrafią odciągnąć szkodniki od warzyw, wystarczy je posiać obok siebie, w ten sposób nasze warzywa uchronimy od oprysków chemicznych.
Przykładem dobrego sąsiedztwa warzyw są : fasola z brokułem, marchew z cebulą, fasolą, sałatą, burakiem, truskawka z sałatą, szpinak z rzodkiewką, koper z cebulą ,sałatą i ogórkiem, dynia z fasolą.
Przykładem złego sąsiedztwa warzyw są : fasola z grochem, porem, czosnkiem, groch z cebulą ,pomidorem, ogórek z rzodkiewką, pomidorem, pomidor z marchewką i burakiem, pietruszka z selerem.
Korzystne sąsiedztwo warzyw z ziołami to : majeranek z marchwią i cebulą, cząber z burakiem, bazylia z ogórkiem, rumianek z porem ,selerem i rzodkiewką, melisa z kapustą, szałwia z marchwią ,kapustą ,fasolą.
Na sam koniec warto również powiedzieć o zrównoważonym ogrodzie pomiędzy organizmami szkodliwymi a pożytecznymi , mamy wielu pomocników w ogrodzie, z których możemy skorzystać jak np.: pożyteczne owady to: biedronki, bzygi, złotooki , które chętnie zjadają szkodniki : mszyce, przędziorki, skoczki
Ekologiczna uprawa w naszych ogrodach to naturalne miejsce do życia nie tylko dla ludzi, ale także niezliczonej liczby gatunków dzikiej flory (roślin) i fauny (zwierząt). Przyroda uczy i przyciąga uwagę człowieka w naturze. Ogród ekologiczny to taki, w którym akceptujemy jego niedoskonałości, nie jest idealnie zaprojektowany i nie musi być doskonały, ale naturalny i zgodnym z przyrodą i ochroną środowiska.
Ekologiczny ogród to ogród wolny od nawóz sztucznych, znając dobrze wymagania roślin, zapewnimy im najkorzystniejsze warunki do rozwoju. Unikać sadzenia wrażliwych gatunków, czy roślin niedostosowanych do warunków klimatycznych i glebowych ogrodu. Rośliny na właściwym miejscu nie będą chorować i będą na tyle silne, by oprzeć się atakowi szkodników. Niewłaściwe warunki, złe towarzystwo i błędy w pielęgnacji powodują osłabienie roślin.
.
Opracowano na podstawie:
Oficjalna strona Earth Day 2023
tekst przygotowany przez mgr inż. Ewelina Murzydło - z Wydziału Działalności Gospodarczej i Rolnictwa UMP
28 marca Dzień Doceniania Chwastów
Chwasty w pojęciu powszechnym są uważane za rośliny niepożądane ze względu na ich występowanie, możemy mówić o nich w przypadku gospodarki rolnej w składzie uprawy rolnej zarówno w uprawach polowych, ogrodowych, jak również ogrodniczych, szklarniowych i łąkowych. Jak chodzi o gospodarkę leśną pojęcie to funkcjonowało nieoficjalnie w odniesieniu do gatunków drzew i krzewów nieprzewidzianych w docelowych składach gatunkowych drzewostanów (np. grab, osika i brzoza). Chwasty mamy również w gospodarce rybackiej, szybko rosnące, uciążliwe rośliny wodne (np. moczarkę kanadyjską).
Ze zwględu na miejsce ich najczęstszego występowania. Możemy wyróżnić chwasty:
segetalne - czyli rosnące na polach, tworzą własne zbiorowiska roślinne.
Do chwastów segetalnych należą np. chaber bławatek, kąkol polny, ostróżeczka polna, mak polny, mak piaskowy, kurzyślad polny
Pasy kwietne w rolnictwie to powrót do natury. Każda działalność na rzecz bioróżnorodności wpływa na ekosysytem pozytywnie i jest jak najbardziej pożądana.
Chwasty ruderalne to kolejna grupa roślin występująca w miejscach bogatych w azot. Należą do nich np. łopian, pokrzywa.
Chwasty łąkowe - takie jak pokrzywa, ostrożeń, nie są zjadane przez zwierzęta pasące się na łąkach i pastwiskach.
Chwasty segetalne umożliwiają występowanie w uprawach liczniejszych i bardziej zróżnicowanych zgrupowań owadów, w tym gatunków pożytecznych, zwalczających szkodniki roślin uprawnych, dlatego warto tworzyć pasy kwietne w uprawach polowych.
Temat bioróżnorodności i pojęcia chwastów w aspekcie poznawania roślin dzikorosnących na działkach , a pomocnych przy ekologicznej uprawie, w ogrodzie, pokazuje, że są naturalnym miejscem do życia nie tylko dla ludzi, ale także niezliczonej liczby gatunków dzikiej flory (roślin) i fauny (zwierząt).
Możemy sami tworzyć naturalny nawóz- oprysk z wywaru roślin dzikorosnących takich ,jak: pokrzywa, krwawnik, wrotycz, skrzyp - napar z ziela suchego lub gnojówka w postaci ziela świeżego dobry na szkodniki!
Niektóre chwasty mogą stać się roślinami uprawnymi. Przykładowo nawrot polny będzie uprawiany w Wielkiej Brytanii w celu pozyskania kwasów tłuszczowych omega-3.
Przyroda uczy i przyciąga uwagę człowieka w naturze, rośliny te mają wiele cennych zalet i warto zaprzyjaźnić się z nimi !
ciekawostka przygotowana przez mgr inż. Ewelina Murzydło z Wydziału Działalności Gospodarczej i Rolnictwa UMP
Wiosenny kwiat - Krokus wiosenny i jego krewniak Szafran
21 marca to pierwszy dzień kalendarzowej wiosny.Wiosna uważana jest za najpiękniejszą porę roku, to właśnie wtedy najwięcej pojawia się pierwszych wiosennych kwiatów.
Krokus (Crocus L.) to rodzaj roślin z rodziny kosaćcowatych, do tej rodziny również należy wiele roślin ozdobnych takich jak, sparaksis, iksja, frezja, mieczyk, miecznica, kosaciec, tygrysówka.
Krokus wiosenny (Crocus vernus) świetnie odnajdzie się w ogródkach skalnych, na rabatach ,czy w kępach na trawniku. Jest zaliczany do najpiękniejszych kwiatów wiosennych , większość odmian krokusów zaliczana jest także do miododajnych i pyłkodajnych roślin cebulowych, roślina lubiana przez owady zapylające, w tym pszczoły.
Wart jednak pamiętać, że większość uprawianych w Polsce krokusów to krokusy wiosenne.
Krokusy są łatwe w uprawie i nie mają specjalnych wymagań. Najlepiej rosną na próchniczno-piaszczystej glebie w pełnym słońcu
Pamiętajmy, by nie uszkodzić liści krokusów w trakcie koszenia trawnika. W liściach roślin kumulowane są substancje odżywcze, które służą do tworzenia cebulek przybyszowych.Dlatego ważnym jest,aby nie ścinać liści, ponieważ krokusy nie zakwitną w kolejnym roku.
Warto pamiętać, że wszystkie części krokusów wiosennych nie są jadalne i są trujące i zawierają lektyny, które są toksyczne dla psów i mogą powodować poważne problemy żołądkowo-jelitowe, a dla ludzi nie nadają się do jedzenia.
Szafran jest krokusem jesiennym i w odróżnieniu od swoich wiosennych krewniaków-krokusa wiosennego rozwija się dopiero jesienią,znosi także stanowiska uboższe w światło w półcieniu da sobie radę. Im więcej dostanie słońca, tym więcej wytworzy kwiatów. Lepiej posadzić go w miejscu dobrze nasłonecznionym. Nowe cebulki zawiązuje we wrześniu, a kwitnie w październiku.
Szafran to roślina przyprawowa, hoduje się jako szafran uprawny (Crocus sativus). Nitki pozyskiwane ze znamion słupka mają charakterystyczny jasnoczerwony kolor ze złotym odcieniem używane są jako przyprawa.
Ten żółty proszek jest najdroższą przyprawą na świecie. Na zebranie 1 kg znamion potrzeba 150 tys. kwiatów szafranu uprawnego.
Szafran wykorzystywany jest w kuchni,tylko dwa znamiona (nitki) wystarczą, aby nadać potrawie intensywnego aromatu i zabarwić potrawy na żółto, najczęściej stosuje się do przyprawiania ryżu, owoców morza, zup i ciast. Dobrze komponuje się z bazylią i oregano.
Ciekowstką jest, że w Polsce sławne były puszyste ciasta drożdżowe, zwane "baby szafranowe" zabarwione na żółto szafranem.
Szafran posiada również właściwości lecznicze, otóż kwiat szafranu jest polecany na układ nerwowy jako antidotum na stres. Wpływa na stężenie neuroprzekaźników w mózgu. Związki zawarte w szafranie wchodzą w interakcje z receptorami NMDA - kwas N-metyl-D-asparaginowy i GABA - kwas γ-aminomasłowy, który zapewnia prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego. Dlatego ekstrakt z kwiatu szafranu to bardzo dobry środek antydepresyjny. W szafranie znajduje się ponad 150 związków aktywnych. Krocyna, pikrokrocyna i safranal wpływają na zapach i smak szafranu. Krocetyna i krocyna nadają szafranowi jego żółtawo-czerwony kolor. Uważa się, że krocetyna zwiększa poziomy serotoniny w mózgu łagodząc niepokój. W szafranie zawarte są także karotenoidy, grupa związków występujących w roślinach odpowiedzialnych za kolor w liściach i płatkach. Karotenoidy takie jak: likopen, zeaksantynę i beta-karoten. Pikrokrocyna zawarta w szafranie jako olejek eteryczny odpowiada za gorzki smak, safranal odpowiedzialny jest za zapach i aromat szafranu.Działanie krocyny i szafranu wpływa na zdrowie psychiczne poprzez zwiększenie poziomu serotoniny, dopaminy, które są nazywane hormonami szczęścia oraz noradrenaliny. Serotonina, dopamina i noradrenalina to neuroprzekaźniki wpływające na myślenie, nastrój i wszystkie procesy życiowe, które zachodzą w naszym organizmie i pomagają zachować równowagę emocjonalną oraz utrzymywać dobry nastrój.
Dlatego kwiat szafranu jest często stosowany w produkcji suplementów diety na poprawę nastroju.
Swoją kolorową urodą krokusy wprowadzają wiosenny klimat do naszych ogrodów, domów, czy balkonów. Są odznaką nadchodzącej wiosny, które dają nam wiele radości i pozytywnych emocji. Dodatkowo, krokusy wiosenne są łatwe w uprawie i nie mają zbyt dużych wymagań glebowych i są idealnymi roślinami dla początkujących ogrodników. Wreszcie, szafrany są nie tylko roślinami ozdobnymi, ale również używane jako rośliny lecznicze, użytkowe w kuchni ,co czyni je roślinami wartościowymi i wyjątkowymi.
ciekawostka przygotowana przez mgr inż. Ewelina Murzydło z Wydziału Działalności Gospodarczej i Rolnictwa UMP
Zaprzyjaźnij się z chwastami - koniczyna, mniszek, pokrzywa, skrzyp
Termin chwasty jest uważany za niewłaściwy w odniesieniu do roślin, które są uważane za niepożądane w ogrodach. Rośliny te mają jednak wiele zalet i warto zaprzyjaźnić się z nimi.
Gwiazdnica, jasnota, koniczyna, mniszek, podagrycznik, pokrzywa, skrzyp, żółtlica i inne mogą być roślinami użytkowymi, m.in. o właściwościach leczniczych. Warto poznać bliżej, te najczęściej spotykane.
Koniczyna
Młode liście można przyrządzać jak szpinak, a kwiaty dodawać do surówek, przygotować orzeźwiający napar lub kisić.
Mniszek
Liście po krótkim namoczeniu w ciepłej wodzie dodaje się do sałatek. Kwiaty służą do wytwarzania syropu (tzw. miodu mniszkowego), przygotowania naparu, marynowania w occie.
Pokrzywa zwyczajna
Do celów kulinarnych pędy zbiera się w kwietniu i maju, a później młode liście. Przygotowuje się z nich zupy, sałatki, nalewki, napary (także do mycia głowy, przemywania skóry przy trądziku), dodaje do jajecznicy, sporządza pasty serowe. Świeży sok wzmacnia i oczyszcza organizm.
Skrzyp
Można je jednak użyć do przygotowania kąpieli (poprawia stan skóry, uelastyczniając ją), po wcześniejszym namoczeniu przez kilka godzin i gotowaniu przez 15-20 minut.
Rośliny niepożądane mogą być zatem pożądanymi. Możemy dla nich przeznaczyć specjalne miejsce w ogrodzie lub większość (poza skrzypem bardzo głęboko korzeniącym się) wkomponować w rabaty kwiatowe lub warzywne. Niech staną się naszymi przyjaciółmi.
opracowanie tekstu: Pani Prof. UPP dr hab. Agnieszka Krzymińska -Bródka z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu
Cały artykuł "Zaprzyjaźnij się z chwastami" Pani Prof. UPP dr hab. Agnieszki Krzymińskiej -Bródki z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu dostępny w zakładce Akademia Zielony Poznań
Kwiaty wokół nas - dają wiele korzyści dla zdrowia!
Obecnie na całym świecie promuje się uprawę roślin ozdobnych razem z jadalnymi. Sceptyków może przekonać fakt, że rośliny warzywne często mają wiele walorów ozdobnych. Poza tym jadalne mogą też być kwiaty. Bratki, stokrotki, aksamitki, liliowce, begonie, niecierpki, czy choćby róże mają wiele cennych składników, które wspomagają leczenie chorób cywilizacyjnych. Poza tym dania z ich udziałem pięknie wyglądają.
Obecnie coraz częściej podkreśla się, że przebywanie wśród roślin daje wiele korzyści dla zdrowia psychicznego. Literatura naukowa podaje, że 10 minut ogrodnictwa wpływa na zmniejszenie stresu i przywraca pozytywną energię. Elementy te są podstawą hortiterapii biernej i czynnej, prowadzonej przez profesjonalnych terapeutów, wpływającej także na poprawę zdrowia fizycznego i relacji społecznych. Możemy także we własnym zakresie dawkować sobie odpoczynek, spacery, czy działania wśród kwiatów. Jest ich przecież tak wiele w naszym otoczeniu.
opracowanie tekstu: Prof. UPP dr hab. Agnieszka Krzymińska-Bródka z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu
Cały artykuł "Kwiaty wokół nas" Pani Prof. UPP dr hab. Agnieszki Krzymińskiej-Bródki z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu dostępny w zakładce Akademia Zielony Poznań
Warzywa warte przypomnienia-Skorzonera
Zdecydowanie warto sięgnąć po zapominane i mniej znane gatunki, między innymi po to, aby urozmaicić codzienną dietę, odnaleźć smak i zapach zapamiętany w dzieciństwie czy odtworzyć danie odkryte w czasie dalekiej podróży. A może po prostu po to aby upiększyć ogród różnorodnością form, tekstur i kolorów.
Skorzonera zwana wężymordem, czarnymi korzonkami lub zimowym szparagiem należy do grupy warzyw korzeniowych, rodziny astrowatych. Jest byliną, którą w stanie dzikim spotkać można na obszarze Europy Południowej i Środkowej oraz na Kaukazie. W Polsce występuje bardzo rzadko.
Zawarta w skorzonerze inulina, normalizuje poziom cukru we krwi i sprzyja rozwojowi dobroczynnych bakterii w przewodzie pokarmowym człowieka, gwarantujących dobrego trawienie i samopoczucie oraz odporność organizmu. Z kolei witamina B1 korzystnie wpływa na funkcjonowanie układu nerwowego, pracę mięśni i metabolizm węglowodanów oraz prawidłowe trawienie pokarmów. Włączenie do diety skorzonery poprawia pracę układu sercowo-naczyniowego oraz kondycję włosów. Korzenie są lekkostrawne i smaczne.
Skorzonera uprawiana jest dopiero od XVI-XVII wieku, prawdopodobnie najpierw w Hiszpanii, a potem we Francji. Wielbicielem skorzonery był król Ludwik XIV. Częścią jadalną skorzonery są przede wszystkim korzenie, które spożywa się po ugotowaniu. Doskonale nadają się również do marynowania i mrożenia. Jadalne są także młode liście, z których można przygotować smaczną sałatkę oraz młode pędy kwiatostanowe, które gotuje się i serwuje jak szparagi. Z kolei, pachnące wanilią, żółte kwiaty skorzonery mogą stanowić atrakcyjny dodatek do sałatek lub omletów.
opracowanie tekstu: Pani dr inż. Jolanta Lisiecka z Katedry Warzywnictwa Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu
Cały artykuł "Warzywa warte przypomnienia" Pani dr inż. Jolanty Lisieckiej z Katedry Warzywnictwa Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu dostępny w zakładce Akademia Zielony Poznań
Retencja dla środowiska - ogród deszczowy
Przykładowym i mało skomplikowanym rozwiązaniem zielono-niebieskiej infrastruktury, retencjonującym wody opadowe i roztopowe jest ogród deszczowy. To rozwiązanie zakładane w gruncie lub w pojemniku zasilane jest najczęściej wodami opadowymi z dachu za pomocą rur spustowych. W zakładanym ogrodzie deszczowym wykorzystywane są odpowiednie warstwy podłoża które zatrzymują i filtrują wodę. Dodatkowo ogrody uzupełniane są roślinnością odporną na okresowe susze i zalewanie, która wykorzystuje wodę zgromadzoną w warstwach gruntu. Efektem działania ogrodów deszczowych jest spowolnienie spływu, zasilenie systemów roślinnych, podczyszczenie wód opadowych, infiltracja wód do gruntu oraz ewapotranspiracja, czyli parowanie terenu poprzez grunt i części nadziemne roślin.
opracowanie tekstu: Justyna Walczak specjalista ds. przygotowania projektów retencyjnych w Aqauanet Retencja
Więcej informacji na temat sposobów zagospodarowania wód opadowych, można znaleźć w materiałach dostępnych na stronie www.aquanet-retencja.pl
Cały artykuł o "Retencji dla środowiska" Pani Justyny Walczak specjalisty ds.przygotowania projektów retencyjnych w Aquanet Retencja dostępny w zakładce Akademia Zielony Poznań