Miejski Plan Adaptacji do Zmian Klimatu
Opracowanie planów adaptacji do zmian klimatu w miastach powyżej 100 tys. mieszkańców to nowatorski projekt Ministerstwa Środowiska, którego głównym celem jest ocena wrażliwości na zmiany klimatu 44 największych polskich miast i zaplanowanie działań adaptacyjnych, adekwatnych do zidentyfikowanych zagrożeń. Jednym z miast, w którym taki dokument opracowano jest Poznań.
Ze względu na swoją skalę jest to jedyna inicjatywa w Europie, w której Ministerstwo Środowiska wspiera władze i administrację lokalną koordynując działania przystosowawczych do skutków zmian klimatu w kilkudziesięciu miastach jednocześnie.
Miejskie plany adaptacji w 44 miastach biorących udział w projekcie powstaną we współpracy władz, mieszkańców i ekspertów. MPA uwzględnią lokalne uwarunkowania i problemy miast, z których każde ma inną specyfikę i strukturę, różnią się także pod względem zagrożeń i trudności, z którymi się mierzą.
30 czerwca 2015 r. podpisane zostało porozumienie pomiędzy Ministrem Środowiska a Prezydentem Miasta Poznania dotyczące realizacji projektu opracowania miejskiego planu adaptacji do zmian klimatu. Dla Miasta Poznania za opracowanie dokumentu odpowiadał Instytut Ochrony Środowiska Państwowy Instytut Badawczy. W ramach prac nad opracowaniem Planu powołano Miejski Zespół który współpracował z Instytutem dostarczając dane i na warsztatach wspólnie wypracowywał cel nadrzędny Planu, 4 sektory o największej wrażliwości na skutki zmian klimatu, weryfikowano wskaźniki oraz doprecyzowano listę działań adaptacyjnych dla Poznania.
Dlaczego każde Miasto ma oddzielny Plan?
Każde miasto mierzy się ze specyficznymi dla swojej struktury i uwarunkowań zagrożeniami klimatycznymi. Polska jest bardzo zróżnicowana pod tym kątem. Wśród ekstremalnych zjawisk pogodowych dotykających kraj można wymienić m.in. wysokie temperatury (notuje się regularny wzrost średniej rocznej temperatury, w okresie 1951-2010 zaobserwowana różnica wynosi 1,2°C) czy nawalne deszcze (zwiększone opady roczne o 10-15%). Powodzie, podtopienia, susze - to bezpośrednie zagrożenia dla bezpieczeństwa mieszkańców, ich sytuacji mieszkaniowej i infrastruktury miast.
Miasta są obszarem szczególnie wrażliwym, w którym koncentrują się najpilniejsze współcześnie wyzwania, począwszy od niedoboru wody i złej jakości powietrza, do zakłóceń gospodarczych i braku stabilności społecznej.
Po co nam Plany Adaptacji?
Adaptacja do zmian klimatu to nowy wątek w polityce rozwojowej państw i miast, który - ze względu na skalę problemu nie może być pomijany. Wdrożenie MPA poprawi bezpieczeństwo mieszkańców miast i zwiększy ochronę przed szkodliwymi skutkami zmian klimatu. Dodatkowo MPA będą uwzględniały długofalowe planowanie i zróżnicowane potrzeby interesariuszy i społeczności lokalnych. Projekt jest realizacją wskazań strategicznego planu adaptacji dla sektorów i obszarów wrażliwych na zmiany klimatu w Polsce (SPA 2020*). Jednym z zamierzeń Ministerstwa Środowiska w ramach projektu jest edukacja i podniesienie świadomości na poziomie lokalnym - zarówno wśród urzędników, jak i społeczności miejskich.
Wdrożenie MPA realnie zmieni codzienność mieszkańców miast. Zmodernizowane systemy ochrony przeciwpowodziowej, efektywne schematy gospodarowania zasobami wodnymi czy rozwój systemów informowania i ostrzegania przed zagrożeniami sprawi, że mieszkańcy poczują się bezpieczniej. Estetyczne zmiany w infrastrukturze miejskiej i na terenach zielonych, obniżenie ryzyka termicznego, poprawa warunków mieszkaniowych i inwestycyjnych za sprawą planów zagospodarowania przestrzeni miejskiej - to wszystko wpłynie na komfort życia w mieście i ograniczenie ryzyka, które płynie ze skutków zmian klimatu.
Co zawiera Miejski Plan Adaptacji?
W dokumencie opisano charakterystykę Miasta Poznania z uwzględnieniem uwarunkowań przyrodniczych, funkcjonalno-przestrzennych, demograficznych i ocenę potencjału ekonomicznego. W dokumencie znajdują się odniesienia do dokumentów strategicznych. Dokument zawiera diagnozę szczegółowych danych klimatycznych i hydrologicznych, ocenę wrażliwości Miasta na zmiany klimatu, potencjał adaptacyjny, ryzyka i szanse wynikające ze zmian klimatu. W dokumencie zawarto również działania wdrożeniowe Planu z uwzględnieniem kosztów i harmonogramu.