Diagnoza trzeciego sektora i wolontariatu 2021
W 2021 roku przeprowadzona została kolejna diagnoza III sektora i wolontariatu w Poznaniu. Zapraszamy do zapoznania się z najważnieszymi informacjami, pozyskanymi w badaniu.
Sektor organizacji pozarządowych w Poznaniu
W toku realizacji badań ilościowych technika CAWI/ CATI udało się zweryfikować status 1532 organizacji pozarządowych. Największy udział organizacji w Poznaniu działa w obszarze kultury, sztuki, ochronie dóbr kultury i dziedzictwa narodowego (39,2%) oraz nauki, szkolnictwa wyższego, edukacji, oświaty i wychowania (29,6%), w trzeciej kolejności najliczniej reprezentowana branża to działalność na rzecz osób z niepełnosprawnościami (25,2%). Wśród dość licznie wskazywanych pól działalności badanych organizacji znalazły się także: działalność charytatywna, działalność na rzecz osób w wieku emerytalnym oraz działalność wspomagająca rozwój wspólnot i społeczności lokalnych (pow. 20% wskazań). Stosunkowo liczby był tez udział organizacji działających na takich polach jak: ochrona i promocja zdrowia, wypoczynek dzieci i młodzieży oraz działalność na rzecz rodziny, macierzyństwa, rodzicielstwa, upowszechniania i ochrony praw dziecka (pow. 15% wskazań). W strukturze badanych organizacji pozarządowych, które odpowiedziały na ankietę CAWI/CATI dominują stowarzyszenia zarejestrowane w Krajowym Rejestrze Sądowym (51,5%), w drugiej kolejności najczęściej na pytania kwestionariusza odpowiadali przedstawiciele fundacji (34,9%), w trzeciej natomiast - stowarzyszenia zwykłe (6,3%).
Okres powstania i siedziba organizacji
W badaniu ilościowym uczestniczyły przede wszystkim organizacje powstałe powyżej 15 latami (40.9%), w drugiej kolejności - w ciągu ostatnich 5 lat (23,6%); w trzeciej zaś kolejności - będące na rynku trzeciego sektora od 6 do 10 lat.. Mediana, czyli najczęściej wskazywany okres funkcjonowania organizacji to 12 lat. Im większa organizacja pod względem liczby płatnych pracowników, tym mediana jest wyższa, dla podmiotów zatrudniających od 10 do 25 pracowników - najczęściej wskazywany okres funkcjonowania organizacji to 16 lat, a już dla podmiotów, w których pracuje 51 pracowników i więcej - mediana wynosi aż 62 lata.
Prawie 30% organizacji działających na rzecz mieszkańców Poznania swą siedzibę ma w mieszkaniu prywatnym. Co piąty podmiot zajmuje lokal wynajmowany na zasadach komercyjnych oraz w lokalu użyczonym (przy szkole/ przy innej organizacji, przy firmie, przy instytucji), 14,3% zajmuje lokal udostępniony przez władze samorządowe na zasadach preferencyjnych co dziesiąta organizacja funkcjonuje w lokalu udostępnionym przez władze samorządowe na zasadach preferencyjnych. Stosunkowo duży odsetek organizacji działających na rzecz mieszkańców Poznania ma swą siedzibę w lokalu własnościowym (12,0%).
Potencjał finansowy i zatrudnienie
Potencjał finansowy organizacji mierzony był zdolnością organizacji do zapewnienia środków na własną działalność na starcie każdego roku kalendarzowego. Badania wskazują, że ponad połowa organizacji nie ma z tym większych problemów ("zdecydowanie tak" - 14,7%, "raczej tak" - 44,3%). Stabilność finansowa dotyczy co drugiej organizacji pozarządowej działającej na rzecz mieszkańców Poznania, co należy ocenić pozytywnie. Niemniej jednak, co dziesiąta organizacja zdecydowanie boryka się takimi trudności, a co piąty podmiot wskazuje, że raczej nie udaje się im zapewnić na dany rok środków finansowe na działania własne na jego początku (20,7%). Prawie co 12sty przedstawiciel badanych organizacji nie potrafił jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie.
Badania ilościowe wykazały, że prawie 35,9% badanych organizacji nie zatrudnia pracowników etatowych i nieetatowych, a działalność członków w tych podmiotów nie jest opłacana. Dominują podmioty, na rzecz których angażują się osoby nie mające celu zarobkowego. Co piąty badany podmiot zatrudnia od 1 do 3 osób, a 15,3%% - od 4 do 6 pracowników. Nieco ponad 9% podmiotów zatrudnia od 10 do 25 pracowników. Duże organizacje, zatrudniające powyżej 26 osób stanowią nieco ponad 7% badanej populacji.
Wolontariat w organizacjach pozarządowych
Badania wykazały, że w ciągu ostatnich 2 lat już 3/4% podmiotów współpracowało z wolontariuszami.
W grupie organizacji współpracujących z wolontariuszami największy udział stanowią te, które angażują od 4 do 6 takich osób (24,9%), w drugiej kolejności - od 1 do 3 wolontariuszy (20,0%). Łącznie ¾ podmiotów współpracuje z grupą wolontariuszy nie większą niż 25 osób. Co ósma organizacja pozarządowa do pracy na jej rzecz angażuje powyżej 50 wolontariuszy. Te realizują głównie duże imprezy sportowe lub wydarzenia kulturalne. Rozkład odpowiedzi na pytanie o liczbę wolontariuszy współpracujących z organizacjami jest zbieżny z tym sprzed czterech lat. Nie zaszły w tym zakresie istotne zmiany.
Stowarzyszenia zwykłe (zarejestrowane w gminie\powiecie) znacznie częściej niż fundacje oraz stowarzyszenia zarejestrowane w KRS korzystają ze wsparcia małej grupki wolontariuszy (do 1 do 3 osób), co jest zapewne spowodowane małą/ bardzo lokalną skalą działalności tych podmiotów.
Badania wykazały, że w przypadku 40% organizacji wolontariusze najczęściej ma status wolontariusza niezrzeszonego, z kolei w przypadku 34,7% podmiotów dominują wolontariusze występujący w roli członków organizacji pracujących społecznie. Średniomiesięczne zaangażowanie wolontariuszy w pracę organizacji nie jest wysokie, waha się od 1 do 25 godzin (48,7% wskazań). W drugiej kolejności, w przypadku co piątej organizacji mającej doświadczenia w wolontariacie przedział czasowy zaangażowania wolontariuszy obejmuje od 26 do 100 godzin miesięcznie (25,4%). Niecałe 18% badanych NGO korzysta z pracy wolontariuszy w wymiarze powyżej 100 godzin, co jest związane z wielkością organizacji mierzonej liczbą pracowników płatnych. W przypadku ponad połowy organizacji współpracujących z wolontariuszami dominuje Ci akcyjni; współpracujący z organizacją od akcji do akcji (47,5%), z kolei w przypadku 38,8% podmiotów głównie jest to wolontariusz na stałe zaangażowany we współpracę.. Wśród 11,2% badanych podmiotów nie dominuje specjalnie żaden z wyżej wskazanych typów wolontariuszy. Pozyskiwanie wolontariuszy do pracy na rzecz organizacji najczęściej odbywa się poprzez samodzielne zgłoszenia kandydatów (27,6%), w drugiej kolejności podmioty prowadzą własny nabór, nie precyzując narzędzi (22,2%). Ponadto trzeci sektor w zakresie pozyskiwania wolontariusz współpracuje również ze szkołami i uczelniami, gdzie organizuje spotkania, nawiązuje kontakty ze szkolnymi/ uczelnianymi koordynatorami wolontariatu oraz zamieszcza ogłoszenia na ich terenie (18,7%). 15,1% organizacji w zakresie pozyskiwania wolontariuszy współpracuje z innymi podmiotami trzeciego sektora.
Organizacje pozarządowe w czasie pandemii
Badania pokazały, że połowa organizacji pozarządowych rozpoczęła jakieś nowe rodzaje aktywności, rozumiane jako podejmowanie innych nich niż dotychczas działań mających na celu realizacje celów statutowych podmiotu. Tych respondentów zapytano o rodzaje tych nowych działań. Uzyskane wyniki zamieszczono na poniższym wykresie. I tak, ponad 40% podmiotów zainicjowało nowe rodzaje działań statutowych (programowych) oraz rozpoczęło realizować swoją działalność w innych miejscach niż dotychczas oraz zmieniło sposób organizowania pracy w organizacji. 27,6% poczyniło próby pozyskania nowych kategorii uczestników/ odbiorców swoich działań. Pandemia przyczyniła się do nawiązania nowych form współpracy z podmiotami obecnymi w trzecim sektorze - w przypadku 17,1% badanych. Tylko 5,9% organizacji rozpoczęła nowe inwestycje.
Więcej informacji znajdą Państwo w szczegółowym raporcie poniżej.