Poznan.pl, oficjalna strona Miasta Poznania

Organizatorzy zapraszają do odkrycia historii Polski ukrytej w najstarszych dokumentach przechowywanych w Archiwach Państwowych.

Wyjątkowa okazja do spotkania z historią w postaci kilkusetletnich oryginalnych dokumentów na wystawie w Archiwum Państwowym w Poznaniu.

Tworząc koncepcję wystawy, uznano, że należy podkreślić zawartość oraz wartość zasobu archiwów państwowych, a także przybliżyć historię i strukturę sieci instytucji zabezpieczających dziedzictwo narodowe, zarówno wśród znamienitych gości Kongresu, a także ogółu polskiego społeczeństwa.

Ekspozycja jest efektem współpracy wszystkich 33 archiwów państwowych tworzących polską sieć archiwalną. Tytułowy dokument, według koncepcji pomysłodawców wystawy, miał być najstarszym obiektem w danym archiwum, ponieważ to w Archiwum Państwowym w Poznaniu, "króluje" najstarszy dokument wystawiony na ziemiach polskich, przechowywany w archiwach państwowych - fundacja klasztoru cystersów przez Zbyluta, obywatela Polski, w Łeknie w roku 1153 - który w 2016 r. został wpisany na Polską Krajową Listę Programu UNESCO "Pamięć Świata".

Prezentacja oparta jest na dwóch podstawowych elementach. Pierwsza odsłona wystawy, "Historia dokumentem pisana", to ekspozycja plenerowa, składająca się z najstarszych materiałów archiwalnych przygotowanych przez każde z archiwów tworzących sieć archiwalną. Wybrane eksponaty datowane od XII do XX wieku ukazują wachlarz różnorodnych zagadnień. W przeważającej części są to średniowieczne dokumenty papieskie, królewskie, klasztorne, miejskie i cechowe. Wymieniając tylko niektóre osobistości: Hadrian IV, Celestyn III, Grzegorz IX, Jan XXII, Bolesław I Wysoki, Bolesław Wstydliwy, Władysław Łokietek, Kazimierz Wielki, Zygmunt August. Obok nich występują także dokumenty sądowe, hipoteczne i rodzinne. Najmłodsze pochodzą z XIX i XX wieku - jedyna na wystawie fotografia, portret polskiej malarki i pianistki, Marii Wodzińskiej oraz dokument z 1918 r. przekazujący władzę Józefowi Piłsudskiemu po odzyskaniu przez Polskę niepodległości.

Drugim elementem wzbogacającym plenerową ekspozycję jest wystawa przygotowana w siedzibie Archiwum Państwowego w Poznaniu. Międzynarodowy Kongres Nauk Historycznych to godna okazja, aby oprócz kopii prezentowanych na wystawie plenerowej umożliwić zainteresowanym kontakt z oryginalnymi dokumentami. Na czas obrad przygotowano w holu Archiwum Państwowego w Poznaniu, drugą odsłonę wystawy "Historia dokumentem pisana", będącą swoistym wydarzeniem; rzadko bowiem oryginały, których sposób przechowywania obwarowany jest specjalnymi procedurami można podziwiać w sposób bezpośredni.

Dopełnieniem prezentacji dokumentów pergaminowych i papierowych jest 45 tłoków pieczętnych wybranych ze zbioru Tłoki pieczętne różnych urzędów i instytucji. Głównym bohaterem - "seniorem" ekspozycji jest jednak niezaprzeczalnie tłok pieczętny miasta Poznania z I połowy XIV wieku, wykonany z mosiądzu i złota.

Obie prezentacje mają, oprócz uświetnienia spektakularnego wydarzenia jakim jest odbywający się po raz drugi w Polsce Międzynarodowy Kongres Nauk Historycznych, przede wszystkim zachęcić Polaków do kontaktu ze świadectwami swej bogatej historii, ukrytymi w skarbnicach przeszłości, którymi są archiwa.

Wystawa w wersji plenerowej: Plac Mickiewicza w Poznaniu;

- termin prezentacji: od 21 do 28 sierpnia 2022 r.
- prezentacja sieci polskich archiwów państwowych i najstarszych przechowywanych tam dokumentów

Wystawa w wersji tradycyjnej: parter Archiwum Państwowego w Poznaniu;

- termin prezentacji: od 19 sierpnia do 30 września 2022 r.
- prezentacja oryginalnych dokumentów pergaminowych i papierowych oraz tłoków pieczętnych z zasobu poznańskiego archiwum

Wystawa wirtualna na podstawie ekspozycji prezentowanej w Archiwum dostępna w wersji polskiej i angielskiej tutaj