Poznan.pl, oficjalna strona Miasta Poznania

Trzeba przyznać, że plakat artystyczny w ostatnich latach traci swoją pierwotną funkcję

Wystawa "Plakat musi śpiewać" prezentowana w Muzeum Narodowym w Poznaniu, miała pierwotnie obejmować wyłącznie realizacje powstałe w minionym dwudziestym wieku. Od jego końca minęła już jednak cała dekada, która stworzyła swój własny unikalny dorobek. Niektóre z plakatów powstałych po 2000 roku zostały uwzględnione na wystawie i w katalogu, ale na szerszą ich prezentację Muzeum nie znalazło już miejsca. A na pewno warto się im przyjrzeć, aby zobaczyć dokąd zmierza w kolejnym stuleciu cieszący się nie słabnącym zainteresowaniem twórców plakat. W taki sposób pojawiła się koncepcja odrębnej wystawy towarzyszącej głównemu pokazowi w Muzeum, a mieszczącej się w siedzibie Fundacji SPOT., z która Galeria Plakatu i Designu współpracowała dotąd w dziedzinie wzornictwa przemysłowego.

Trzeba przyznać, że plakat artystyczny w ostatnich latach traci swoją pierwotną funkcję oddziaływania jako nośnik wizualnego przekazu od zleceniodawcy do widza. Istnieje ona co prawda nadal, w większym czy mniejszym stopniu, niemniej jednak staje się często już tylko pretekstem dla dialogu autora plakatu z widzem. Specyficzne cechy języka plakatu, tak bardzo różniące go od warsztatowych dyscyplin plastycznych, a więc malarstwa czy grafiki, są dla wielu projektantów plakatu na tyle atrakcyjnym środkiem wypowiedzi, że często świadomie rezygnują oni z działalności w tradycyjnych obszarach plastyki lub uprawiają je równolegle z plakatem. Plakat szuka więc ciągle nowych przestrzeni dla swej egzystencji i nie poddaje się presji wielu niekorzystnych dlań zjawisk towarzyszących gospodarce rynkowej (na przykład wypieraniu plakatu z ulic miast z powodu coraz droższych opłat za jego rozklejanie). Być może plakat znajduje się w tym samym miejscu, w którym u schyłku średniowiecza była grafika, która z czysto pomocniczej dziedziny przerodziła się w samodzielną, jakże bogatą dyscyplinę plastyki. W plakacie wszystko będzie zależeć od samych twórców: na ile potrafią wyważyć relacje między służebną funkcją plakatu a własną kreatywnością, a także na ile ta ich kreatywność będzie posiadała wewnętrzną siłę oddziaływania i atrakcyjną, współczesną, ciągle poruszającą formę plastyczną.

We współczesnym plakacie można zauważyć kilka równoległych tendencji. Jedną z nich jest ogromny rozwój plakatu bazującego na kompozycjach typograficznych. Liternictwo z funkcji dookreślającej znak graficzny samo staje się głównym elementem kompozycji plakatu, a nawet - kompozycji o silnej ingerencji autorskiej w samą strukturę układu typograficznego, który niekoniecznie musi zmierzać do optymalnej czytelności, lecz wręcz odwrotnie - budować sobie właściwą ekspresję opartą wyłącznie na kreatywnym podejściu do żelaznych reguł typografii.

Najbardziej dynamicznie rozwija się ten rodzaj plakatu w Szwajcarii.

Zobacz www.spot.poznan.pl