Poznan.pl, oficjalna strona Miasta Poznania

Wystawa została zorganizowana w ramach prowadzonego już od kilku lat przez Muzeum cyklu, prezentującego historię i kulturę mniejszości narodowych i etnicznych na ziemiach polskich. Wpisuje się ona w obchody 330-lecia osadnictwa tatarskiego na Podlasiu.

Na wystawie zgromadzono obiekty z kilku placówek muzealnych w Polsce pod kątem ukazania historii i kultury Tatarów litewskich i polskich, którzy na stałe związali swój los z dziejami naszego kraju. Użyczone nam zbiory Muzeum Historycznego w Białymstoku Oddział Muzeum Podlaskiego, Muzeum Podlaskiego w Białymstoku, Muzeum Wojska w Białymstoku, Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie, Muzeum Narodowego w Krakowie, Muzeum Etnograficznego im. Seweryna Udzieli w Krakowie, Fundacji Książąt Czartoryskich w Krakowie, Biblioteki Kórnickiej PAN oraz Muzeum Ziemi Sokólskiej w Sokółce, a także zbiory prywatne, pozwoliły ukazać dzieje tej mniejszości na przestrzeni wieków. Widzowie wystawy mogą zapoznać się z takimi zagadnieniami dotyczącymi Tatarów polskich jak przebieg ich osadnictwa, podział społeczny, służba wojskowa, główne zajęcia życia codziennego: uprawa roli, ogrodnictwo, furmaństwo i garbarstwo, a także organizacje i stowarzyszenia tatarskie z dorobkiem wydawniczym. Zasadniczą ideą wystawy jest ukazanie Tatarów jako sąsiadów gospodarujących na roli i wykonujących różne rodzaje rzemiosła wiejskiego, jak choćby garbarstwo. Istotne miejsce na wystawie zajęła grupa obiektów, w tym zdjęć archiwalnych, ukazujących życie religijne oraz tradycyjną obrzędowość rodzinną Tatarów. Zaprezentowano 10 wydań Koranu z XIX i pierwszej połowy XX w., wśród których wyróżnia się miniaturowy Koran podróżny z 1941 r. Ponadto pokazano bogaty zbiór muhirów i chamaiłów, a także innych zabytków o charakterze religijnym ze strojem imama na czele. Zaprezentowano fotografie ukazujące obrzędowość religijną - nabożeństwa w meczetach, rytualne zabijanie barana na koniec Ramadanu czy uroczystość zaślubin. Tatarzy utożsamiani są przede wszystkim ze swoimi osiągnięciami wojskowymi i do dziś pamiętani jako znakomita lekka jazda, która wsławiła się w wielu bitwach i potyczkach w obronie Rzeczypospolitej. Zakres militariów prezentowanych na wystawie jest niewielki, z jednej strony ze względu na szczupłość zbiorów z tej dziedziny, a z drugiej na zasadniczy cel wystawy. Tradycje żołnierskie ukazuje bogaty zbiór fotografii archiwalnych, w większości pochodzących z pierwszej połowy XX w., a także akwarele i litografie o tematyce wojskowej. Cennym eksponatem wystawy jest tłok pieczętny z napisem PIECZ [ęć] PUŁ [ku] P [rzedniej] S [traży] W [ojsk] W [wielkiego] X [ięstwa] L [itewskiego] K [omendy] G [enerała] M [ajora] J [ózefa] BIELAKA z 1772 r. Ponadto jedną z ciekawszych pozycji wystawy jest rzadko publicznie prezentowany Alfurkan tatarski autorstwa Piotra Czyżewskiego ze zbiorów Biblioteki Kórnickiej PAN, który jest swego rodzaju paszkwilem na Tatarów polskich. Utwór ten powstał w 1616 r. na tle toczącej się wówczas polemiki między Tatarami a chrześcijanami i był wielokrotnie wznawiany.

Zobacz www.muzeum-szreniawa.pl