foto

Jakby brat lub najlepszy kolega (Jerzy Pertek 1920-1989)

24.07.2009

Wystawa w 20. rocznicę śmierci pisarza, poświęcona
działalności i kontaktom Jerzego Pertka, marynisty i publicysty

Wystawa czynna do końca sierpniawrześnia br.

Jerzy Pertek urodził się 26 marca 1920 r. w Czersku na Pomorzu, ale od drugiego roku życia mieszkał w Poznaniu. Tu zdał maturę w 1937 r. i podjął studia w Wyższej Szkole Handlowej. Okupację spędził głównie na terenie Generalnej Guberni. Do stolicy Wielkopolski wrócił w marcu 1945 r., jesienią zadebiutował jako dziennikarz, a wiosną roku następnego podjął stałą pracę w Zachodniej Agencji Prasowej (ZAP). W grudniu 1946 r. na półkach księgarskich pojawiła się jego pierwsza książka - "Wielkie dni małej floty". Po likwidacji ZAP pracował kolejno w kilku wydawnictwach. W 1958 r. - w związku z chorobą, która ujawniła się już przed wojną - otrzymał rentę inwalidzką i poświęcił się wyłącznie działalności pisarskiej i publicystycznej, badaniu i popularyzowaniu polskich tradycji morskich. Głównym przedmiotem jego zainteresowania był udział Polaków w II wojnie światowej na morzu. Wspomniane "Wielkie dni małej floty" (i "Mała flota wielka duchem", obszerny "suplement" do tego pierwszego dzieła) opowiadają o Polskiej Marynarce Wojennej, "Druga mała flota" - o naszej marynarce handlowej, "Pod obcymi banderami" - o rodakach służących w różnych obcych flotach. "Marynarze generała Kleeberga" przynoszą więcej faktów o działaniach Flotylli Rzecznej w Pińsku, a "Epitaphium navalis" zawiera listę oficerów PMW, zmarłych w latach 1946-1986. Broszury z cyklu "Polskie okręty wojenne 1920-1945" pokrótce, a monografie "Dzieje ORP Orzeł", "Burza - weteran atlantyckich szlaków" i "Królewski statek Batory" szczegółowo - omawiają dzieje naszych jednostek wojennych i handlowych. Całość polskich tradycji morskich i podróżnictwa morskiego - od X do początków XX wieku - przedstawił w dziele "Polacy na szlakach morskich świata". Do końca życia pracował nad jego nową, rozszerzoną i uzupełnioną wersją, z czego w druku ukazał się jedynie tom pierwszy pt. "Polacy na morzach i oceanach". O ciekawych wydarzeniach na wszystkich frontach wojny 1939-1945 r. opowiedział w książce "Morze w ogniu" oraz kilku odrębnych tomikach, wchodzących w skład cyklu "Epizody wojny morskiej". To tylko najważniejsze pozycje. W sumie opublikował kilkadziesiąt książek i broszur, niejednokrotnie wznawianych, kilkadziesiąt sylwetek ludzi morza w "Polskim słowniku biograficznym", napisał około dwóch tysięcy artykułów, recenzji, wstępów do cudzych publikacji, polemik itp. Zmarł 8 lipca 1989 r. w Poznaniu. Pragnął, by jego działalność była kontynuowana, a zgromadzone materiały służyły następcom. Po śmierci jego bogate archiwum i księgozbiór Rodzina przekazała Bibliotece Raczyńskich, która w ostatnim mieszkaniu pisarza utworzyła w 1992 r. Izbę Pamięci Jerzego Pertka (aktualnie mającą siedzibę przy ul. Św. Marcin 65).

Kuratorem wystawy jest Jerzy Matysiak, oprawę plastyczną przygotował Krzysztof Godlewski.

Zobacz www.bracz.edu.pl